Ar Merzher-Salaun : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Llydawr (kaozeal | degasadennoù)
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Kadbzh (kaozeal | degasadennoù)
+ Ar Brezoneg er skol, nev. graf. pobl. ha kempennig
Linenn 5:
| anvOfisiel = ''La Martyre''
| skeudenn = La Martyre (29) Enclos paroissial 01.JPG
| alc'hwez = Kloz-iliz ar Merzher.
| ardamezioù = Blason ville fr LaMartyre.svg
| bro = {{Bro-Leon}}
Linenn 26:
}}
'''Ar Merzher-Salaun ''' a zo ur gumun eus [[Bro-Leon]], e departamant [[Penn-ar-Bed]], e gwalarn [[Breizh]].
== Brezhoneg ==
=== Ar Brezoneg er Skol ===
* 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad [[Ar Brezoneg er Skol|Ar Brezoneg er Skol (ABES)]] evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol <ref> [[Marsel Guieysse]], ''La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle'', pajenn 265, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936 </ref>.
== Istor ==
Ar barrez a zo un [[trev|drev]] gozh eus parrez [[Plouziri]]. Gouestlet e oa iliz an drev d'an Itron-Varia (''ecclesiae Beatae Mariae du Merzer'' e [[1363]], Itron-Varia ar Merzher e [[1428]])<ref>Bernard Tanguy, ''Dictionnaire des noms de communes, paroisses et trèves du Finistère'', Douarnenez, 1990</ref>.
 
Hervez ar vojenn e teu an anv eus un darvoud a vefe c'hoarvezet enni d'ar [[25 a viz Mezheven]] 874: drouklazh ar roue [[Salaun (roue Breizh)|Salaun]] en doa soñjet kaout repu en iliz (« Salaun a glaskas repu en iliz ur manati ma oa kemeret hag handeet gant ur gouezder bras-meurbet. Tennet e oa e zaoulagad gant kement a feulster ma varvas e-doug an noz »<ref>Alban Butler, Jean François Godescar, ''Vies des pères, martyrs et des autres principaux saints'', Volume 4, Lyon, F.Guyot, 1844</ref>). Lakaet e vije bet an anv ''ar Merzher'' d'an iliz e koun an darvoud-se abalamour ma oa bet disakret gant ar muntr-se<ref>Dom. F. Plaine, ''[http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k5809932s.image.hl.r=Carhaix.f63.langFR Saint Salomon, roi de Bretagne et martyr, 25 juin 874]'', éditeur Lafolye, Vannes</ref> . Tremen a reas hec'h anv d'ar vourc'h. Lakaet e voe ar roue da sant e [[910]] abalamour d'e verzherinti ha d'e vertuzioù (Emañ Sant Salaun e roll merzherien an Iliz katolik war lec'hienn ar Vatikan<ref>http://nominis.cef.fr/contenus/saint/10021/Saint-Salomon.html</ref>). Koulskoude n'eo ket asur e c'hoarvezas an darvoud-se eno. Un hengoun all a zisklêr e tegouezhas ar muntr e [[Plelann]] ([[Aodoù-an-Arvor]])<ref>M. de Mauny, ''Le pays de Léon. Bro Leon'', Mayenne, 1993</ref>.
Ur vojenn all a zo e-lec'h ma'z eus anv eus ur Salaün koshoc'h, a sav da zeroù ar {{Vet kantved}}, deuet da vare enbroadeg ar Vrezhoned, hag a zo kontet gant Alan Bouchard er {{XVIvet kantved}}, ha Pol de Courcy hag ar chaloni Perennes d'e heul (Bulletin Diocésain 1933). Hervezi e vije bet un emgann gwadek en "Is-gwad", hag ar gwad o redek betek milin ar Gêrnevez er Roc'h. Kant metrad diouzh atant Isgoat emañ "Koad ar c'hastell douar", a zo ur ''Castellum'' a sav da amzer ar Romaned. Alan J. Raude e levr Fons de Kort (1985) a lavar ez eo gwirheñvel e vije en em staliet e ''Castra'' ar Romaned (liester ''Castellum'') ar vrientined vrezhon, a oa soudarded ha c'hoazh keodedourion roman er {{Vet kantved}} daoust ma oa kouezhet en he foull an [[impalaeriezh roman]] er pleustr.
A-hed an hentoù roman bras a gaver er barrez ez eus meur a "Gastell", a zo holl Kestell-douar, kreñvlec'hioù bihan, war dro un hanterlev pe ul lev tro-dro d'ar c'hamp roman a oa e reter ar bourk, e kroashent daou hent meur:
Linenn 40 ⟶ 43:
=== [[Dispac'h Gall]] ===
* Dekred eus ar 26 a viz Du [[1790]] war al le ret: e penn-kentañ [[1791]] e voe nac'het al le ouzh [[Lezenn evit lakaat ar gloer da vezañ keodedourien|ar Roue, ar vro hag al lezennoù]] gant Ouroual, kure<ref>[[Kristof Jezegoù]], ''Hor Bro e-pad ar Revolusion'', Ti-moullañ Ar Bobl, Karaez, 1915, pajenn 46</ref>.
 
== Monumantoù ==
Kavout a reer tri monumant istorel e kumun ar Merzher-Salaun:
[[restr:Ossarium_Ploudiry.jpg|thumb|left|Ar garnel]]
{{clr|left}}
* Ar garnel.
* An ilizIliz katolik ''Sant Salaun''.
* ar Porzh-bered.
 
== Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 ==
 
{{Demografiezh
|titl=Niver a annezidi
Linenn 66:
|bl7=2006
|bl8=2012
|bl9=2013
|p1=518
|p2=509
Linenn 74 ⟶ 75:
|p7=730
|p8=765
|p9=766
|mammenn=EBSSA
}}