Kleze-fuzuilh : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Dishual (kaozeal | degasadennoù)
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 1:
[[Restr:Bayonette-p1000740.jpg|thumb|Stumm brudet ar c'hleze-fuzuilh eus an 19vetXIXvet kantved]]
[[Restr:Currier-Ives Third Petersburg.jpg|thumb|Un argadenn kleze-fuzuilh e-kerzh [[emgann Petersburg]] e 1865]]
'''Kleze-fuzuilh''' a vez graet eus un arm-troc'h savet gant ar pal da vezañ staget ouzh kanol ur [[fuzuilh]] pe ouzh un arm dammheñvel. Ar pal a zo da gaout nerzh tagañ ouzhpenn da hini an arm-tan evit ar stourm a-dost. Implijet bras e oa bet dreist-holl da vare ar fuzuilhoù unten pe tenn-ha-tenn. Hiziv an deiz e vez implijet c'hoazh met gant ur stumm raloc'h-ralañ. Gant ma vez arz ar brezel o vont gant hent ar stourm a-bell evit kaout kolloù bihanoc'h a-fed soudarded, ar c'hleze-fuzuilh a teu da vezañ muioc'h-mui un doare kinkladur evit an dibunadegoù.
[[Restr:Currier-IvesRIAN archive 819 ThirdStalingrad's Petersburgdefense.jpg|thumb|Left|250px|UnSoudarded argadennal[[Lu kleze-fuzuilhRuz]] e-padeus [[emgannmorlu PetersburgURSS]] e-kerzh 1865[[Emgann Stalingrad]]]]
'''Kleze-fuzuilh''' a vez graetreer eus un [[arm]]-troc'h saveta gant ar pal da vezañvez staget ouzh kanol ur [[fuzuilh]] pe ouzh un arm dammheñvel. Ar pal a zoeo da gaoutkaout nerzh tagañ ouzhpenn da hini an arm-tan evit ar stourm a-dost. Implijet -bras e oa bet dreist-holl da vare ar fuzuilhoù untenuntenn pe tenn-ha-tenn. Hiziv an deizRaloc'h-ralañ e vez implijete c'hoazhimplij methiziv gantan ur stumm raloc'h-ralañdeiz. Gant ma vez arz ar [[brezel]] o vont gant hent ar stourm a-bell evit kaout kolloù bihanocnebeutoc'h a golloù a-fed soudarded, ar c'hleze-fuzuilh a teuzeu da vezañ muioc'h-mui un doare kinkladur evit an dibunadegoù.
== Un arm didalvoud? ==
 
Implij ar c'hleze-fuzuilh evel arm a-dost a zo raloc'h-ralañ. Krog e oa dija ar c'hleze-fuzuilh da vezañ un arm tost didalvoud abaoe an 19{{vet}} kantved, dreist-holl abaoe [[Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|Brezel diabarzh Stadoù-unanet Amerika]] (1861-1865). Istimet e vez e oa bet nebeutoc'h evit evit 1% eus ar c'holloù denel war tachennoù emgann ar brezel-se, gwelet eo evel unan eus merkoù donedigezh ar brezel vodern. Implij ar c'hleze-fuzuilh evit lakaat an enebourien da gilañ e-pad Brezel diabarzh Stadoù-unanet Amerika a voe alies troioù mat met e-pad krogadoù bihan ha tostik-tost nemetken. Al lajad amzer efedusañ a oa pa veze an enebourien o adkargañ ar fuzuilhoù pezh a gemere tro ur vunutenn memes evit soudarded gourdonet mat. Dija d'ar mare-se e weler ez eodiamzeriet ar c'hleze-fuzuilh dre ma oa nebeut soudarded lazhet gant seurt obererezhioù, memes ma voe gounezet krogadoù bihan pe tapet lec'hioù pouezhus. Un implij all d'ar mare-se a oa lakaat ar c'hlezeier-fuzuilh ouzh ar c'hanol evit lakaat ur barrad aon da sevel e-touezh an enebourien pe evit reiñ kalon d'ar soudarded digalonekaet.
== Un arm didalvoud ? ==
[[Restr:RIAN archive 819 Stalingrad's defense.jpg|thumb|Soudarded al [[Lu Ruz|Lu Ruz]] eus [[morlu URSS]] e-pad [[Emgann Stalingrad]]]]
Krog e oa dija ar c'hleze-fuzuilh da vezañ un arm tost didalvoud abaoe an {{XIXvet kantved}}, dreist-holl abaoe [[brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika]] ([[1861]]-[[1865]]). Bradjedet e vez e oa bet nebeutoc'h evit 1% eus ar c'holloù denel war tachennoù emgann ar brezel-se, gwelet eo evel unan eus merkoù donedigezh ar brezel arnevez.<br>
Implij ar c'hleze-fuzuilh evel arm a-dost a zo raloc'h-ralañ. Krog e oa dija ar c'hleze-fuzuilh da vezañ un arm tost didalvoud abaoe an 19{{vet}} kantved, dreist-holl abaoe [[Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|Brezel diabarzh Stadoù-unanet Amerika]] (1861-1865). Istimet e vez e oa bet nebeutoc'h evit evit 1% eus ar c'holloù denel war tachennoù emgann ar brezel-se, gwelet eo evel unan eus merkoù donedigezh ar brezel vodern. Implij ar c'hleze-fuzuilh evit lakaat an enebourien da gilañ e-padkerzh Brezelbrezel diabarzh Stadoù-unanetUnanet Amerika a voe alies troioù mat, met e-pad krogadoù bihan ha tostik-tost nemetken. Al lajad amzer efedusañ a oa pa veze an enebourien o adkargañ ar fuzuilhoù, ar pezh a gemere tro ur vunutenn memes evit soudarded gourdonet mat. Dija d'ar mare-se e weler ez eodiamzerieteo diamzeriet ar c'hleze-fuzuilh dre ma oa nebeut a soudarded lazhet gant seurt obererezhioù, memeszoken mapa voe gounezet krogadoù bihan pe tapet lec'hioù pouezhus. Un implij all d'ar mare-se ae oa lakaat ar c'hlezeier-fuzuilh ouzh ar c'hanol evit lakaat ur barrad aon da sevel e-touezhtouez an enebourien pe evit reiñkadarnaat kalon d'ar soudarded digalonekaet.
 
[[Rummad:Armoù]]