Abati Iona : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
||
Linenn 4:
'''Abati Iona'''
War enezenn [[Iona]] emañ lec'hiet '''Abati Iona''', nes da enezenn [[Mull]] war gornog bro Skos. Unan eus talvoudusañ ha kosañ kreizennou relijiel Europa ar c'hornog e oa. Skignañ ar feiz kristen e bro Skos oa pall ar gumuniezh manatiel Sant Colomban a Iona, kerz rouantelezh Dal Riada.
'''Soliet gant Aotrou Columban'''
E 593 ' teu Columban diouzh Iwerzhon d'en em staliañ war enezenn Iona gant daou genvroad evit soliañ ur manati. Haneziñ reas eno war al lec'h, evit skignañ abostolerezh ar feiz kristen e-touez ar Bikted hag ar Skoted. A-benn neuze an enezenn a voe lec'h dibabet evit kurunadigezh hag douaridigezh ar roued skot. Levr brudet Kells bet savet er manati se a zo un dornskrid gant tresadennou kenedus, hervez e vefe bet skrivet gant menec'h Iona tost kent 800. Istor Iwerzhon a oa bet skrivet dija a-raok tro ar bloaveziou 740. Adal 806, gant tagadennou niverus ar Vikinged e voe drouklazhet 68 manac'h e pleg-mor ar verzherien ha neuze menec'h Columban a oa distroet evit kavout goudor en Iwerzhon.
Menec'h all he devoa kollet Abati Kells rak arluet oant e Belgia, Bro-Franken, hag e Suiss.
E 825, sant Blathmac ha menec'h all o devoa ranket distreiñ war enezenn Iona hag e voent drouklazhet evit ul lod anezho gant bagadou Vikinged ouzhpenn e lakjont tan en Abati. Daoust d'ar reuziadou se, ne voe nepred goulonderet holl an Abati hag e kendalc'has da gaout levezon tro-dro ha talvoudegezh da c'houde, meneget c'hoazh kerz marv ar roue Amlaib Cuaran tro 980.
==Marevez
Enez Iona a voe aloubet gant roue Norvegia hag e chomo hanter-kant vloaz dindan e veli, kent ma vefe adpec'henet gant Somerled ur roue iwerzhonad tro 1164. E 1203 e vab Ranald, lezanvet Lord of Isles a c'houc'hemenas krouidigezh ur manati nevez e lec'h an hini kozh. An Abati a voe soliet en XIII vet kantved hervez un doare Augustinian (an hini nemetañ gant an doare neuz tisavouriel-se).
| |||