7 387
modifications
D (→Lennadurezh : All info is kept in Wikidata / removied deleted template, removed: {{Liamm PuB|af}} (16), {{Link GA|de}} (7) using AWB (10902)) |
D (HTML > CSS, Infobox) |
||
{{adkas|Douar}}
{| class="infobox" style="font-size:85%;"
|- bgcolor="#039"
|- bgcolor="#fff"
| colspan="2" align="center" | [[Restr:Earth symbol.svg|40px|Earth]]
|-
| colspan="2" align="center" | [[Restr:The Earth seen from Apollo 17.jpg|250px|An Douar gwelet eus Apollo 17]]
|- bgcolor="#6295da"
| colspan="2" align="center" style="color:#fff;"| '''Doareennoù [[kelc'htro]]'''
|-
| '''[[skin (geometriezh)|Skin]] keitat''' || 149 597 887 [[metr|km]] (1 [[unanenn astronomek|ua]])
|-
| '''[[Treuzkiz]]''' || 9,4 <small>×</small>10<sup>8</sup> km (6,283 [[unanenn astronomek|ua]])
|-
| '''[[Ezkreizennegezh]]''' || 0,016 710 22
|- valign="top"
| '''[[Prantad reveulziañ siderel|Prantad reveulziañ<br>siderel]] || 365,25696 devezh
|-
| '''[[Tizh]] keitat''' || 29,783 km/[[eilenn|s]]<br>(107 218,8 km/h)
|-valign="top"
| '''[[Stouadur]]''' || 0°<br><small>(dre dermenadur)</small>
|
| [[Adplanedenn]]où''' || 1, al [[Loar]]
|- bgcolor="#6295da"
| colspan="2" align="center" style="color:#fff;"| '''Doareennoù fizikel'''
|-
| '''Treuzkiz keheder''' || 12 756,28 km
|
| '''Treuzkiz polel''' || 12 713,55 km
|- valign="top"
| '''[[Platadur]]<br>'''er poloù''' || 0,003 352 9<br>1÷298,242
|-
| '''[[Gorread]]''' || 510 067 420 km²
|
| '''[[Ec'honenn]]''' || 1,08321 x 10<sup>12</sup> km³
|-
| '''[[Mas]]''' || 5,9736 x 10<sup>24</sup> [[kilogram|kg]]
|-
| '''[[Mas ec'honel]] keitat''' || 5,515 x 10<sup>3</sup> kg/m³
|- valign="top"
| '''[[Gravitadur]]'''<br>([[ledred|led.]] 45°, [[uhelder|uhl.]] 0)|| –9,78 [[buanadur|m/s²]]
|- valign="top"
| '''Prantad'''<br>([[devezh siderel]])|| 0,997 258 devezh<br>(23,934 19 h)
|- valign="top"
| '''Tizh'''<br>'''er c'heheder''' || 1 674,38 km/h
|-
| '''[[Stouadur an ahel]]''' || 23,45°
|
| '''[[Albedo]] keitat''' || 0,367
|-
| '''[[Tizh frankizadur]]''' || 11,186 km/s
|- valign="top"
| '''[[Temperadur]]'''<br>war ar gorre ||
{| cellspacing="0" cellpadding="2" border="0"
|
| align="center" | '''izelañ'''
| align="center" | '''keitat'''
| align="center" | '''uhelañ'''
|
| align="center" | 182
| align="center" | 282°K
| align="center" | 333°K
|}
|- bgcolor="#6295da"
|
| '''[[Gwask atmosfer]]''' || 101 325 [[Pascal (unanenn)|Pa]]
|- valign="top"
| '''Kediadur'''<br>(% ec'honenn) || [[Nitrogen|N]]<sub>2</sub> 78,11<br>[[Oksigen|O]]<sub>2</sub> 20,953<br>[[Argon|Ar]] 0,934<br>[[Dour|H<sub>2</sub>O]] 0 — 7<br>[[Dioksidenn garbon|CO<sub>2</sub>]] 0,01 — 0,1
|-
|}
An '''Douar''' (anvet ''Terra'' e [[latin]]) eo an trede [[planedenn]] dostañ d’an [[Heol]] e [[sistem heolel|sistem an Heol]]. Furmet e vije bet ar blanedenn 4.57 miliard a vloavezhioù ’zo.
== Skeudennadur an Douar ==
P'eo ar [[planedenn|blanedenn]] [[Douar (planedenn)|Douar]] ur voul vras e komzer eus ar '''voul-douar'''. Anavezet e oa he stumm gant ar skiantour, matematikour ha steredoniour [[Eratostenes]] , un [[Egipt]]ad gresianeger, en deus jedet tro ur [[kelc'h|c'helc'h]] Douar gant ur resisted digredus pa weler teknikoù a c'helle implijout.<br
Kollet eo bet an anaoudegezhioù-se ken e krede Europiz ar [[Krennamzer|Grennamzer]] e oa plat an Douar, e troe an Heol en-dro dezhañ eus ar Reter d'ar C'hornôg, hag e tremene dindani diouzh an noz. Koulskoude e voe adkavet testennoù Erastotenes, met hemañ en doa bet rediet kinnig martezeadennoù kemplezh evit displegañ [[kelc'htro]] al [[Loar]] pa ne gave diaes lavaret e oa an [[Heol]] oc'h ober tro ar blanedenn hervez e [[kerzhed|gerzhed]] seblantus.
E penn ar [[17vet kantved]] e savas un nebeud skiantourien evit prouiñ ne c'helle ket an Heol hag ar [[stered]] treiñ en dro d'an Douar avat hag ouzhpenn-se e kerzhe ar stered hag ar planedennoù en egor. Dizoloet e voe mont en-dro koskoriad an Heol gant [[Kopernik]]. Disklêriañ a reas e oa an Douar an trede planedenn tostañ d'he steredenn hag e teskrivas ar reizhiad <!--pe sistem--> heolel ma tro ar planedennoù en-dro d'an Heol.<br
== Aozadur diabarzh an Douar ==
{| class="wikitable" style="margin:4px; margin-right:0; width:63%; text-align:center;"
|+
|-
! rowspan="8" style="font-size:smaller; text-align:center; padding:0;"|[[Restr:Jordens inre-numbers.svg|250px|center]]
!Donder<br
!style="vertical-align: bottom;"|Gwiskad
!Douester<br
|-
|5 100 –<br
| style="text-align:left;" | '''1. —''' Kalon
| 12,8 - 13,1
[[Rummad:Skiantoù an Douar]]
[[Rummad:Douar]]
|
modifications