Urzh Teutonek : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
D →‎Pennad kar: All info is kept in Wikidata / removied deleted template, removed: {{Liamm PuB|de}} (4), {{Link GA|eo}} using AWB (10902)
D HTML > CSS
 
Linenn 1:
{| class="infobox" style="text-align:center; font-size:90%;"
[[Restr:Den tyske ordens skjold.svg|thumb|200px|Skoed an [[Urzh Teutonek]]]]
|- valign="top"
An '''Urzh Teutonek''' zo un urzh relijiel ha soudardel bras he beli er [[Krennamzer|Grennamzer]] e [[Prusia]].
| [[Restr:Blason ordre teutonique 2.svg|150px]] || <div style="width:25px;"></div> || [[Restr:Crux Ordis Teutonicorum.svg|130px]]
|-
| Skoed || || Kroaz pabel
|-
|}
An '''Urzh Teutonek''' zo un urzh relijiel ha soudardel bras hee beliveli er [[Krennamzer|Grennamzer]] e [[Prusia]].
 
== Anvioù ==
''Orden der Brüder vom Deutschen Haus St. Mariens in Jerusalem'' eo anv ofisiel an urzhUrzh en [[alamaneg]], pe ''Ordo domus Sanctæ Mariæ Theutonicorum Hierosolymitanorum'' e [[latin]], met ''Deutscher Orden'' (an "urzhUrzh alaman") eo ar berrstumm en alamaneg. En istor e kaver ivez an anvioù ''Deutscher Ritterorden'' (Urzh alaman ar Varc'heion), ''Deutschherrenorden'', ''Deutschritterorden'' (Urzh ar Varc'heion alaman) pe "Die Herren im weißen Mantel" ("An aotrounezAotrounez o mantilli gwenn").
[[Restr:Marienburg 2004 Panorama.jpg|center|thumb|640px|<div style="text-align:center;"> [[Kastell Malbork|Kastell Marienburg]], hiziv kastell [[Malbork]], e [[PolognPolonia]].</centerdiv>]]
 
== Istor ==
[[Restr:Battle_of_Tannenberg.jpg|thumb|300px|kleiz|[[Emgann Grunwald|Emgann Tannenberg]] e 1410.]]
E [[1190]], e-pad an [[trede kroaziadeg]] ec'h arruarruas [[Frederik Barbarossa]] e [[Turkia]] gant 20 &nbsp;000 marc'heg ha 100 &nbsp;000 soudard en holl. Mervel a rareas koulskoude goude 2div drec'hadenn war an Durked, en ur vont da neuial er [[Saleph]] (Goskü). Un nebeud marc'heien a yayeas betek [[Sant-Yann-Akr]] evit sikour ar groazeien. AzeEno eoe betvoe krouet an Urzh Teutonek.
 
En e zeroù e oa un urzh herberc'hour met e [[1192]] e teuteuas da vout milourel hag e [[1198]] eoe voe anavezet gant ar [[pab.]] Ar[[Inosant cIII]]. Uheloc'hoantoùh eviteget anre urzhar avistri felleall de oa c'ebpevarehoantoù e bevare mestr brasmeur, [[Hermann von Salza]] a zo uheloc'h evit hini ar re all: c'hoantmennet oe deusoa da grouiñ ur Stad meret gantegant an Urzh. Goude un añse ene [[Hungaria]] e [[1225]] eoe voe ret d'an urzhUrzh klask en ul lec'h all. Nebeut goude inte voent galvet gant ur priñs eus [[Polonia|polonat]] evit difenn anezhe e [[Mazovia]] ha gant ar galv-se ha « bouilh aour Rimini » e kemerontkemerjont Prusia.
E [[1190]], e-pad an [[trede kroaziadeg]] ec'h arru [[Frederik Barbarossa]] e Turkia gant 20 000 marc'heg ha 100 000 soudard en holl. Mervel a ra koulskoude goude 2 drec'hadenn war an Durked en ur vont da neuial er [[Saleph]] (Goskü). Un nebeud marc'heien a ya betek [[Sant-Yann-Akr]] evit sikour ar groazeien. Aze eo bet krouet an Urzh Teutonek.
 
Betek [[1409]] eoe voe kreñvaet o bro gant an urzhUrzh ha kemer a reontrejont leun akalz rannvroioù (memes; petra bennak m'o deusdevoa kollet a-enep [[Rusia]] e [[Novgorod]] hag e briñs [[Aleksandr Nevsky]] e [[1242]] eo aet an urzhUrzh da ziorren ware Polonia hahag e [[Lituania)]]. Dont a raraas an urzhUrzh da vout an urzh kreñv-tre en ur stad soudardel hahag ekonomikel.<br>
En e zeroù e oa un urzh herberc'hour met e [[1192]] e teu da vout milourel hag e [[1198]] eo anavezet gant ar pab. Ar c'hoantoù evit an urzh a felle d'ebpevare mestr bras [[Hermann von Salza]] a zo uheloc'h evit hini ar re all: c'hoant o deus da grouiñ ur Stad meret gante. Goude un añse en [[Hungaria]] e [[1225]] eo ret d'an urzh klask en ul lec'h all. Nebeut goude int galvet gant ur priñs eus Polonia evit difenn anezhe e [[Mazovia]] ha gant ar galv-se ha « bouilh aour Rimini » e kemeront Prusia.
E [[1410]], eee-kerzh ar brezel enep Polonia, e kollkollas an urzhUrzh [[Emgann Grunwald|emgann Tannenberg]]. Dont a ra an urzhreas da vezañ gwanoc'h-gwanañ betek [[1466]] e-lec'h, ma teuontteuas da vout [[gwazonriezh|gwaz]] Polonia hag e [[1525]] e teu da vout an urzh [[Rouantelezh Prusia]].
 
E [[1525]], diwar ali [[Martin Luther]], e divelegas [[Albrecht Iañ von Brandenburg-Ansbach]], anezhañ [[Roll mistri veur an Urzh Teutonek|Mestr Meur]] diwezhañ an Urzh Teuronek ; diwar glad an Urzh e savas ur briñselezh a droas da [[Rouantelezh Prusia]].
Betek [[1409]] eo kreñvaet o bro gant an urzh ha kemer a reont leun a rannvroioù (memes m'o deus kollet a-enep Rusia [[Novgorod]] hag e briñs [[Aleksandr Nevsky]] e [[1242]] eo aet an urzh da ziorren war Polonia ha Lituania). Dont a ra an urzh da vout an urzh kreñv-tre en ur stad soudardel ha ekonomikel.
E 1410, ee-kerzh ar brezel enep Polonia, e koll an urzh [[Emgann Grunwald|emgann Tannenberg]]. Dont a ra an urzh da vezañ gwanoc'h-gwanañ betek [[1466]] e-lec'h ma teuont da vout [[gwazonriezh|gwaz]] Polonia hag e [[1525]] e teu da vout an urzh [[Rouantelezh Prusia]].
[[Restr:Battle_of_Tannenberg.jpg|thumb|300px|kleiz|[[Emgann Grunwald|Emgann Tannenberg]] e 1410.]]
{{clr|left}}
 
== Bibliograferezh ==
 
Troet a dammoù eus ar pennad e galleg "Ordre Teutonique" hag eus ar pennad "Ordre de Saint Jean de Jérusalem en Terre Sainte".
 
== Mammennnoù==
* Troet a -dammoù eus ar pennad e''[[:fr:Ordre galleg "Teutonique|Ordre Teutonique"]]'' hag eus ar pennad "[[:fr:Ordre de Saint Jean de Jérusalem en Terre Sainte|Ordre de Saint Jean de Jérusalem en Terre Sainte"]]''.
 
== Pennad kar ==