Orfeüs : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 1:
[[Skeudenn:Roman Orpheus Taming Wild Animals.jpg|thumb|''Orfeüs o toñvaat al loened gouez'', [[marelladur]] roman. ]]
[[Skeudenn:Nymphs finding the Head of Orpheus.jpg|thumb|''Nimfezed o kavout penn Orfeüs'', livadur gant [[John William Waterhouse]] (1900).]]
[[Skeudenn:Gustave Moreau Orphée 1865.jpg|thumb|''Penn Orfeüs'', livadur gant [[Gustave Moreau]] ([[1865]]).]]
 
'''Orfeüs''' (Ὀρφεύς e [[henc'hresianeg|gregach]]) a oa ur soner ha kaner eus ar re wellañ hervez mojennoù [[Henc'hres|Hellaz]] kozh]], hag un den a-bouez en istor relijion ar vro. Dont a ra an [[haroz]] eus mojennoù [[Trakia]], ur vro amezek da Hellaz. Eno e oa "kevrinoù orfek", lidoù relijiel ha n'anaver ket, a vo diazez ar relijion [[orfek]], pe [[orfeouriezh]].
 
Anavet e oa gant tud an [[Henamzer]] evel un den eus Trakia, eus kornad [[Pieria]] (an arvor en hanternoz d'ar menezda [[OlimpMenez Olimpos|Venez Olympos]]), ur soner hud, hag ur beleg da z-[[Dionysos]]. Darn a gred e oa gantañ e oa bet krouet al lidoù [[dionizek]].
[[FileRestr:Life_of_Orpheus_Greek_Mythology_(Extra_Details).svg|thumb|right|200px|Orfeüs]]
Adalek ar VI-vet{{VIvet kantved kentkt JK}} e veze gwelet Orfeüs evel ar gwellañ barzh ha soner eus an Henamzer, krouer al [[lirennlourenn]]. Gant e sonerezh e c'halle hoalañ loened ferv, lakaat gwez ha kerreg da zañsal, hag ar stêrioù da chom a -sav. Kontet eo da vezañ unan eus kaserien ar sevenadur ha da vezañ kelennet d'an dud ar skrivañ, ar medisinerezh hag al labour-douar.
 
== Hudour ==
Linenn 14:
Orfeüs, eme [[George Grote]], a zo meulet gant [[Pindaros]] evel telennour ha kenseurt an [[Argonaoted]], [[haroz]]ed al lestr [[Argo]].
 
Meur a c'herdarzh zo bet kinniget d'e anv. Gwelout a c'haller ar verb ragindezeuropeanragindezeuropeanek (savet war varteze) ''*orbhao-'', "bezañ en diouer", savet diwar ''*orbh-'', "rannañ, dispartiañ". Darn a wel ar wrizienn c'hresianek ''orphe'', "teñvalijenn", pe ''orphanos'', "emzivad". Tost e vije an anv d'ar ger ''goao'', "hirvoudiñ, kanañ en-gouez, teurel ur sort", oc'h unaniñ personelezhioù disheñvel, evel [[serc'heg]], [[soner]], [[beleg]] en ur ger nemetken.
 
<!--
Linenn 21:
 
== E lignez ==
Hervez ar mojennoù brudetañ e oa mab da [[OeagrusOiagros]], roue [[Trakia]], un anv a veze roet en amzerioù ragistorel d'un dachenn ec'hon-mat, adal ar [[Menez Olympos]] betek an [[Hellespont]], hag hervez an testennoù "orfeek" (''[[ArgonauticaArgonautika]]'') e oa ganet Orfeüs ere [[Menez Helikon]] e ''Livithra'' ([[Pieria]]), hag e oa mab ivez da g-[[Kalliope]], [[Muzenn]] ar varzhoniezh veurganek.
 
Hervez mojennoù arall e oa mab da [[Apollon]] ha [[Kalliope]]. Deskiñ seniñ a reas gant [[LinusLinos]] pe [[Apollon]], a roas dezhañ e lirennlourenn, bet graet gant [[Hermes]] e krogenn ur vaot.
 
== Ar veaj gant an Argonaoted ==