Wikipedia

Paris (mab Priamos) : diforc'h etre ar stummoù

Merdeiñ etreoberiat en istor
← Kemm kentKemm nevesoc'h →
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
GweletWikitestenn
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 1:
{{pennad zo|Paris}}
[[ImageRestr:Paris crater Louvre K6.jpg|thumb|right|230px|Paris gant e c'hoaf. Gallout a reer e anavezout a-drugarez d'e [[Boned Frigian|voned frigian]] ha d'e heuzigoù, [[krater (lestr)|krater]] kloc'h gant liver Stockholm 1999 (?), war-dro [[-380|380]]-[[-370|370 kent J.-K.]], [[Mirdi al Louvre]].]]
[[ImageRestr:Judgement_Paris_Antioch_Louvre_Ma3443.jpg|thumb|left|250px|''Barnedigezh ar [[Menez Ida Troia |Menez Ida]]'' , [[marelladur]] savet war al leur, war-dro [[110]]-[[150]], villa an Atrium, [[Antiokeia]].]]
 
'''Paris''' ( Πάρις e [[henc'hresianeg|gregach]]) a oa [[mab]] da [[PriamPriamos|BriamBriamos]], roue [[Troia]], ha da [[HekubaHekabe]], e mojennoù [[Henc'hres|Hellaz kozh]]. Eñ an hini a voe pennkaoz d'ar [[brezel Troia|brezel]] a voe graet da Droia.
 
Anvet eo ivez '''Aleksandros''', diwar ar ger [[henc'hresianeg|gregach]] Αλέξανδρος, ''Aléxandros'', « gwarezour gwazed». Brudet eo abalamour ma'z eo gantañ e voe skrapet [[Elena]], a voe pennkaoz da [[brezel Troia|Vrezel Troia]] met perzh a gemer e meur a vojenn gozh all.
 
== Ar vojenn ==
 
=== Yaouankiz ===
Pa oa dougerez HekubaHekabe, e vamm, e hunvreas he doa ganet ur c’hef-tan a lakaas an [[tan]] e kêr. Un diouganer a lavaras e vije kiriek da zismantr Troia. Pa glevas kement-se e klaskas PriamPriamos lazhañ ar bugel. Lezet e voe gant ur mevel war ar menezvenez [[Ida]] (Ida Troia) met un [[arzh]]ez a deue d’e vagañ. Pa welas petra a c’hoarveze e teuas ar mevel da gemer ar bugel en-dro evit e vagañ er gêr e kuzh.
 
Hervez un doare all e voe kavet war ar menezvenez Ida gant bugulion, hag anvet e voe Paris gante. Diwezhatoc'h an hini e vovoe lakaet Aleksandros dre ma oa ur mailh d'ober war-dro ar chatal.
 
Pa voe deuet bras e tibabas an [[nimfenn]] [[ŒnoneOinone]] da bried. Honnezh a oa merc'h d'an doue-stêr [[Kebren]], hag ur mab o doe, anvet [[Koritos]]. O dilezel a reas evit mont gant [[Elena]].
 
==Barnadenn Paris ==
{{pennad zo|Barnadenn Paris}}
Pa voe lidet eured [[Peleüs]] ha [[Thetis]] war ar [[menez Olimpos|Venez Olympos]] e oa pedet an holl zoueed evel-just. An holl? Nann 'vat, rak [[ Eris]], doueez an [[dizemglev]], ar c'hwezerez-tan anezhi, a oa bet lezet a-gostez.
 
Ha peogwir ne gave ket he c'hont he devoa graet he soñj kaout plijadur ivez diwar-goust ar re all. Neuze he doa kaset dezho un [[aval-aour]] a oa skrivet warnañ « d'an hini gaerañ» ( e [[henc'hresianeg|gregach]] e oa Ἡ καλὴ λαϐέτω / ''hê kalê labetô'' ) : hennezh e oa « aval an dizemglev ».
 
Teir doueez a felle dezho kaout an aval: [[AtenaAthena]], [[Hera]] hag [[Afrodite]]. Dre ma oa savet chao etre an teir, dre ma ne felle ket da [[Zeus]] dibab, e voe kaset [[Hermes]] da c'houlenn digant Paris tennañ tud an [[eured]] eus ar gwall blegenn ma oant bet lakaet gant an drougoberourez Eris. Rak war ar menez edo Paris o tiwall e zeñved.
 
Hag an teir da glask levezoniñ ar paotr yaouank gant o fromesaoù. Hera a bromete ur rouantelezh, AtenaAthena a oa prest da reiñ furnezh ha nerzh-kalon er brezel, hag Afrodite a ginnige karantez digant kaerañ plac'h Hellaz. Afrodite an hini a voe dibabet gant Paris, hag evel-se eo e voe kaset e diegezh hag e vro da get: da gentañ dre ma skrapas [[Elena Sparta]], ar priz prometet dezhañ gant an doueez, ha goude dre ma sachas war e gein [[kasoni]] ruz an div zoueez all a reas o seizh gwellañ evit enebiñ ouzh Troia. Meneg a se a ra ar barzh [[Homeros]] en ''[[Ilias]]'' (Kan XXIV):▼
Hag an teir da glask levezoniñ ar paotr yaouank gant o fromesaoù.
▲Hera a bromete ur rouantelezh, Atena a oa prest da reiñ furnezh ha nerzh-kalon er brezel, hag Afrodite a ginnige karantez digant kaerañ plac'h Hellaz. Afrodite an hini a voe dibabet gant Paris, hag evel-se eo e voe kaset e diegezh hag e vro da get: da gentañ dre ma skrapas [[Elena Sparta]], ar priz prometet dezhañ gant an doueez, ha goude dre ma sachas war e gein [[kasoni]] ruz an div zoueez all a reas o seizh gwellañ evit enebiñ ouzh Troia. Meneg a se a ra ar barzh [[Homeros]] en [[Ilias]] (Kan XXIV):
 
=== An distro da Droia ===▼
 
Ha PârisParis distreiñ da Droia da-geñver ur genstrivadeg aozet gant PriamPriamos entre priñsed kêr. Ar priz? Un [[ejen]] eus Menez Ida. Met da Baris e oa al loen, lamet eo bet digantañ, ha fellout a ra dezhañ kemer perzh er genstrivadeg evit adkemer anezhañ . Trec'h eo Paris e pep kenstrivadeg. En hini diwezhañ e rank c'hoari ouzh e vreur Hektor. Da gentañ e seblant bezañ an hini kreñvañ. Met fuloriñ a ra Hektor o welout un estren, a gav dezhañ, o terc'hel penn outañ, ha setu darbet dezhañ lazhañ Paris. evitEvit saveteiñ e vuhez e rank Paris pignat war aoter [[Zeus]]. Neuze, Kassandra, a gave un tamm tres heñvel dezhañ, da c'houlennata ar gwaz yaouank, ma kompren e oa eñ an hini e oa ar bugel dilezet. Hag ar roue PriamPriamos, [[bouzar]] ouzh rakkemennoù an tonkadur, da zegemer ar priñs en e diegezh. ▼
▲=== An distro da Droia ===
▲Ha Pâris distreiñ da Droia da-geñver ur genstrivadeg aozet gant Priam entre priñsed kêr. Ar priz? Un [[ejen]] eus Menez Ida. Met da Baris e oa al loen, lamet eo bet digantañ, ha fellout a ra dezhañ kemer perzh er genstrivadeg evit adkemer anezhañ . Trec'h eo Paris e pep kenstrivadeg. En hini diwezhañ e rank c'hoari ouzh e vreur Hektor. Da gentañ e seblant bezañ an hini kreñvañ. Met fuloriñ a ra Hektor o welout un estren, a gav dezhañ, o terc'hel penn outañ, ha setu darbet dezhañ lazhañ Paris. evit saveteiñ e vuhez e rank Paris pignat war aoter [[Zeus]]. Neuze, Kassandra, a gave un tamm tres heñvel dezhañ, da c'houlennata ar gwaz yaouank, ma kompren e oa eñ an hini e oa ar bugel dilezet. Hag ar roue Priam, [[bouzar]] ouzh rakkemennoù an tonkadur, da zegemer ar priñs en e diegezh.
 
===Brezel Troia ===
E-pad seziz Troia e voe gloazet-fall gant ur saezh tennet gant [[Filoktetes]]. Kaset e voe war ar menezvenez Ida en-dro, ha goulenn a reas digant ŒnoneOinone, e wreg kentañ, ober war e dro. Nac'h a reas ar wreg ha mervel a reas ar gwaz.
 
Peurvuiañ e vez diskouezet Paris evel ur c'haer a baotr, boned FrigiaFrygia war e benn, rak brud en deus da voutvezañ Frigiadeus ar vro-se.
 
[[ImageRestr:Rubens - Judgement of Paris.jpg|thumb|310px|''Barnadenn Paris'' gant [[Rubens]].]]
 
== Liammoù diavaez ==
Adtapet diwar « https://br.wikipedia.org/wiki/Paris_(mab_Priamos) »