[[Restr:ACMA Athéna contemplative.jpg|thumb|right|180px|''Athena oc’h arvestal'', izelvos, war-dro [[-460|460 kent JK]], [[mirdi an Akropol]].]]
'''Atena''', pe '''Athena''' pe '''Athene''' (en [[atteg]] Ἀθηνᾶ / ''Athênã'' pe en [[ionieg]] Ἀθήνη / ''Athếnê'') a oa un doueez e relijion [[Henc'hres|Hellaz kozh]]. Tennañ a ra d'an doueez [[Minerva]] gant ar Romaned.
== Anvioù all ==
'''Pallas''', pe '''AtenaAthena Pallas''', pe '''Pallas AteneAthene''', a vez graet anezhi ivez, evel en ''[[Odysseia]]''.
[[Hippeia]] pe ''AtenaAthena Hippeia'' a veze graet anezhi a-wechoù ivez.
== Ganedigezh ==
[[Merc'h]] e oa da [[Zeus]] ha d’an [[Okeanidenn]] [[Metis]], a oa [[gwreg]] kentañ mestr an [[doue]]ed ha doueez an [[ijin]] hag an [[ampartiz]] ( ''mễtis'', « kuzul »). [[Ouranos]], an oabl steredek, en devoa kemennet da Zeus e vije tennet e gurunenn digantañ gant ur mab da v-Metis. Neuze, kerkent ha klevet gantañ e oa Metis o tougen, e reas Zeus e soñj da lonkañ ar bugel (a-benn ar fin ne rae nemet evel [[Kronos]] e dad, hag en devoa lonket e vugale ivez. Un nebeud mizioù war-lerc’h e oa tapet an doue meur gant ar boan-benn war lez al [[lenn Triton]] (tud zo a lavar e oa un andon, pe ur stêr). Hag eñ goulenn digant [[Hefaistos]], doue ar govelioù, faoutañ e benn outañ gant ur [[bouc'hal|vouc’hal]], evit lakaat ar boan da vont er-maez. Hag Athena da ziflukañ, [[skoed]] ha [[goaf]] ganti, eus penn Zeus en ur leusker ur youc’hadenn-vrezel.
[[Restr:Pallasetlecentaure.jpg|thumb|right|240px|''Pallas hag an [[den-marc'h]]'', livet gant [[Sandro Botticelli|Botticelli]] e [[1482]].]]
Diwezhatoc’h e veze gwelet evel merc’h he zad, ha netra ken. En [[Erinied|Eumenided]] [[EschylosAesc'hulos|Aisc'hylos]] e lavar-hi : « Mamm ebet n’em eus bet da reiñ buhez din ».
Evel [[Hestia]] hag [[Artemis]] eo ur werc'hez ha n'he deus darempred ebet gant gwazed.
Buan ez a d'an OlimpOlympos hag ul lec'h a bouez eo hec'h hini. Merc'h muiañ karet Zeus eo, ha reiñ he goulenn a ra an doue meur atav dezhi, kenkoulz hervez an ''[[IliadaIlias]]'' evel hervez an ''[[Odysseia]]''. Evel he zad Zeus e c'hall teurel kurun ha tan-taran. Pa vez touet e vez graet dre hec'h anv ken alies ha ma vez graet dre [[Apollon]] pe dre Zeus.
Doueez kêr Aten eo, met evel doueez ar furnezh, aroueziet gant ar gaouenn hag ar barr olivez, ez eo brudet muiañ. ▼
▲Doueez kêr Aten eo, met evel doueez ar furnezh, aroueziet gant ar gaouenn hag ar barr olivez, ez eo brudet ar muiañ.
=== Maeronez al labour-dorn ===
Un doueez a zegas gwellaenn eo Athena e kêr Aten, ma'z eo azeulet abalamour m'he deus sikouret gwellaat an doareoù da labourat douar.
Hi an hini a ziskouez da [[Eric'htonios (Aten)|Eric'htonioshthonios]] penaos ober ur c'harr<ref>{{HomHym}} (à Aphrodite, 7-15).</ref>, ha da z-[[Danaos]], e [[Enez Rodos|Rodos]], penaos ijinañ ul lestr a 50 roeñv — e mojenn an [[Argonaoted]] ivez eo hi a ziskouez penaos sevel al lestr [[Argo]]. Gwarezerez an artizaned hag al labourerien eo, ha graet e vez ''Ἐργάνη'' / ''Erganê'', « al labourerez », anezhi.
Kement tra nezet ha gwriet zo dindan he gwarez, evel ma tiskouez mojenn [[Arac'hne]], troet e kevnidenn abalamour m'he devoa fougeet e neze gwelloc'h eget an doueez. Alies e vez kaoz anezhi gant gwerzhid pe karr-nezañ<ref>{{VirGéo}}[[Publius Vergilius Maro|Vergilius]] ''Georgica'' (IV, 246-247) ethag [[Ovidius]], {{OviMét}}''Metamorfozoù'' (VI, 5-145).</ref>.
Bez' ez eo ivez ''Ὑγεία'' / ''Hygeia'', diwallerez yec'hed an tiegezh.
== Barn Paris ==
{{pennad zo|barnadenn Paris}} ▼
[[Restr:Enrique Simonet - El Juicio de Paris - 1904.jpg|thumb|left|415px|[[Afrodite]] dirak Paris, hag AtenaAthena (en tu kleiz pellañ) ha [[Hera]] en o c'hichen. [[Barn Paris (Simonet)|''Barn Paris'']] gant [[Enrique Simonet]], war-dro 1904]]
[[Restr:Mengs, Urteil des Paris.jpg|thumb|bottom|380px|Paris o reiñ an aval da [[Afrodite]], hag AtenaAthena oc'h ober selloù du. '' Barn Paris '' gant [[Anton Raphael Mengs]], war-dro 1757]]
▲{{pennad zo|barnadenn Paris}}
== Perzhioù ==
== Nevedoù ==
* e [[Sparta]], neved AtenaAthena ''Khalkiokos'' (« he zi arem»)
* [[Erec'hteion]] [[Aten]], gant ar [[Palladiom]]
* e [[Lindos]], en [[Enez Rodos]] savet gant an Dorianed.
== Notennoù ha daveennoù ==
{{Daveoù}}
<references/>
{{Dodekatheon}}
|