Galenos : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Linenn 49:
 
== Skridoù Galen ==
Gallus eo e vije Galen an aozer strujusañ en Henamzer : ken fonnus eo e labour ma’z eo niver ar skridoù deuet betek ennomp tost d’an hanter eus ar skridoù o tont eus Hellaz kozh. Lavaret ez eus bet e veze ugent den implijet gant GalenGalenos a-benn skrivañ e soñjoù. Kement ha 600 studiadenn a vije bet embannet dindan e anv, da lavaret eo war-dro 10 milion a c’herioù, 3 milion anezho oa chom en amzer a vremañ. Kalz eus e labour a yeas da get en tangwall a zistrujas Azeuldi ar Peoc’h e Roma e 191, studiadennoù prederouriezhel an darn vrasañ anezho.<br />
Dre ma ne voe ket labourioù GalenGalenos troet e latin en Henamzer, hag en abeg da ziskar an [[Impalaeriezh Roman er C’hornôg]] e steuzias ar studioù a-zivout GalenGalenos hag ar vezegiezh hengounel c’hresian dre vras en Europa ar C’hornôg e-kerzh deroù ar Grennamzer, pa voe nebeut-tre a ouizieien latin o c’houzout lenn gresianeg. Neoazh e kendalc’hed da studiañ ha da heuliañ kentelioù GalenGalenos ha mezegiezh an Henc'hresianed en Impalaeriezh Roman ar Reter, anavezet gwelloc’h dindan an anv aga [[Impalaeriezh VyzantatBizantion]]. Holl skridoù gresianek GalenGalenos a voe eilskrivet gant gouizieien ByzantionBizantion. Da vare an Abbasided (goude 750ar GJKbloaz [[750]]), Arabed vuzulmatvuzulman a grogas da vout dedennet gant skridoù skiantel an Henc’hresianed hag a lakaas treiñ lod eus skridoù GalenGalenos, alies gant ouizieiengouizieien gristen e SyriaSiria. En arabeg hepken neuze e kaver lod eus oberennoù GalienGalenos hiziv an deiz, tra ma’z eus lod all e latin ar Grennamzer hepken, bet troet diwar an arabeg. Lod gouizieien o deus klasket adtreiñ e gresianeg diwar an arabeg pe al latin pa oa bet kollet ar skrid gresianek orin. Eus lod skridoù henc’hresianek ne gaver nemet tenorioù bet savet gant GalenGalenos.<br />
Zoken en e amzer e rankas Galen stourm ouzh drevezadurioù eus e labour hag ouzh embannadurioù fazius eus e skridoù, kement ha ma rankas skrivañ ''A-zivout ma levrioù''. Betek an Azginivelezh e voe embannet falsadurioù e latin, gresianekgresianeg pe arabeg. Lod eus e studiadennoù a voe embannet dindan meur a dalbenn e red ar bloavezhioù. DiesDiaes eo tizhout an andonioù, rak petra bennak ma vez al labourioù skrivet e gresianeg e vez o zalbennoù e latin, ha berraet alies. N’eus listenn glok ebet eus labourioù GalenGalenos, ha tabut zo c’hoazh war gwirionder lod anezho.
 
== Levezon Galen war-lerc’h e varv ==