|
Zoken en e amzer e rankas Galen stourm ouzh drevezadurioù eus e labour hag ouzh embannadurioù fazius eus e skridoù, kement ha ma rankas skrivañ ''A-zivout ma levrioù''. Betek an Azginivelezh e voe embannet falsadurioù e latin, gresianeg pe arabeg. Lod eus e studiadennoù a voe embannet dindan meur a dalbenn e red ar bloavezhioù. Diaes eo tizhout an andonioù, rak petra bennak ma vez al labourioù skrivet e gresianeg e vez o zalbennoù e latin, ha berraet alies. N’eus listenn glok ebet eus labourioù Galenos, ha tabut zo c’hoazh war gwirionder lod anezho.
== Levezon GalenGalenos war-lerc’h e varv ==
=== Henamzer ziwezhat ===
Brudet-kenañ e oa GalenGalenos en e amzer, koulz evel mezeg hag evel prederour : “pennañ a-douez ar vezeien ha dibar a-douez ar brederourien”, a lavaras an impalaer MarkusMarcus AoreliusAurelius diwar e benn. Betek kreiz ar 17vet{{XVIIvet kantved}} e talc’has levezon GalenGalenos war ar vezegiezh en Europa hag ere bedoù byzantonbizantion hag arabek. HippokratêsHippokrates ha GalenGalenos eo an daou vaen-bonn a verkas 600 bloavezh a vezegiezh : da lavaras ur gouizieg e deroù ar Grennamzer a-zivout ar vezegiezh, “Hadet gant HippokratêsHippokrates hag eostet gant Galen”Galenos”.<br />
Diverraet ha kenaozet e voe labour e ziagentidi gant GalenGalenos neuze, ha dre c’herioù GalenGalenos an hini eo e voe treuzkaset ar vezegiezh c’hresian d’ar remziadoù goude. Alies e voe dre zoare GalenGalenos ma voe anavezet ar vezegiezh c’hresian er bed a-bezh : adskrivet hag adprederiet, evel e labour Magnus a Nisibis diwar-benn an troazh er 4re{{IVe kantved}}, a voe troet en arabeg da c’houde.<br />
Met pouezusted labour GalenGalenos ne voe ket meizet a-raok pell goude e varv. Ken galloudus ha fonnus e oa labourioù GalenGalenos mar kredas an dud ne chome nemet nebeut-tre da zeskiñ, ha diwezhatoc’h e talvezas “doare Galen”Galenos” kement hag unan a gas an traoù war-raok en ur vougañ an araokadennoù war e lerc’h.<ref>NUTTON Vivian, ''From Galen to Alexander, Aspects of Medicine and Medical Practice in the Late Antiquity'', Dunbarton Oak Papers, 1984.</ref><br />.
Kevret gant Impalaeriezh ar C’hornôg ez eas ar studi eus GalenGalenos hag eus an Henc’hresianed da get ivez er bed latin. Er c’hontrol e kendalc’hed da skignañ labourioù GalenGalenos er Reter (ByzantonBizantion) ma veze komzet gresianeg dreist-holl. E diwezh an Henamzer e voe mui-ouzh-mui a skridoù damkaniezhel e-tal nebeudnebeut-tre a skridoù pleustrek : kalz aozerien ne raen nemet breutaat diwar-benn doare GalenGalenos ; ken pouezus e teuas an doare ma krogad da sellet ouzh HippokratêsHippokrates dre zaoulagad Galen, ha da get ez eas ar skolioù all tamm-ha-tamm.<br />
Kristenien syrianSiria a reas anaoudegezh gant doare GalenGalenos pa voe ByzantonBizantion o ren war SyriaSiria ha MesopotamiaMezopotamia ar C’hornôg, kent ma voe ar broioù-se aloubet gant Arabed vuzulmatvuzulman er 7vet{{VIIvet kantved}}. Goude [[750]] e voe lakaet ar gristenien syrian lakaetsirian gant ar vuzulmizvuzulmaned da dreiñ GalenGalenos en arabeg evit ar wezh kentañ. Adal ar mare-se e voe GalenGalenos ha mezegiezh hengounel ar C’hresianed un tamm eus ar Reter-kreiz muzulmatmuzulman er Grennamzer hag e deroù hor mare.<br />
=== Levezon war mezegiezh an [[islam]] ===
| 