Agent Orange : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Keritiad (kaozeal | degasadennoù)
DDiverradenn ebet eus ar c'hemm
Adwel
Linenn 1:
[[File:US-Huey-helicopter-spraying-Agent-Orange-in-Vietnam.jpg|thumb|320px|Ur viñsaskell Huey o stlepel kontammer orañjez a-us d'ar Vietnam]]
'''Orange Agent'''Agent pe Orange''''', "Kontammer Orañjez'''", zo eo lesanv ul louzoù geot-lazhgeot bet implijet gant [[United_States_Army|lu Stadoù-Unanet Amerika]] e-kerzh [[brezelBrezel VietnamViêt Nam]] dreist-holl etre [[1961]] ha [[1971]]. <br>
Diliv eo an ''Agent Orange'' e gwirionez, nemet e veze ur vandenn [[Orañjez (liv)|orañjez]] war an endalc'herioù.<ref>{{en}} Paul A. Jones, ''Word Drops'', Elliott & Thompson, 2015, p. 50. {{ISBN|978-1-78396-153-5}}</ref>
 
Dre kirri-nij[[nijerez]]ioù, pedre [[Bell_UH-1_Irokoa_%22Huey%22|biñsaskelioùviñsaskelloù mod Huey]] pe c'hoazh dre bigivigi aha kirri-samm, e oaveze stlapet war janglenn Vietnam[[Viêt gant arNam]] palevit drastañ goudor naturel ar [[Viet Cong]].
 
Ouzhpenn da vezañ un [[arm gant palioù]] brezel ez eo ivez un arm spont euzhus ohag tegasa krignoù-bev,zegas kudennoù [[yec'hed]] a bep seurt, [[Krign-bev|krignoù-bev]] en o zouez, d'an dud taget gantigantañ met; gwashoc'h c'hoazh, edegas a tegasra kudennoù yec'hed war meur a remziadoù. Hiziv an deiz c'hoazh e c'houzañv poblañs broViêt VietnamNam diwar-goust ar c'hontammer Orañjez.
 
== Ar c'hontammer Orañjez ha brezel Vietnam ==
[[File:US-troops-spray-Agent-Orange-from-riverboat-Vietnam.ogv|thumb|320px|Soudarded lu Amerika o stlapañstlepel ar c'hontammer Orañjez adal ur vag ere VietnamViêt Nam]]
Adal [[1959]], pa oa [[Dwight David Eisenhower]] prezidant ar [[SUA|Stadoù-Unanet]], e voe krog taolioù aesa ar c'hontammer Orañjez ere Viêt VietnamNam.
 
D'an [[10 Eost|10 a viz eostEost]] 1961 e oa krogkrogas da vat implij ar c'hontammer Orañjez evel arm gant ur stlapadenn a-us da broviñsproviñs Kontum e-kreizhkreiz broViêt VietnamNam. Dindan an anv "[[oberiadurOberiadur brezel Ranch Hand]]" e vezovoe kaset da benn ar stlapadegoù. Anvda meurbenn ar stlapadegoù; kimiek a vezo "''"[[Operation Trail Dust]]"''" Kroge eovoe ananv oberiadurmeur erar stlapadegoù [[Kimiezh|kimiek]]. Er bloavezh 1961 e krogas an oberiadur ; dindan urzh ar brezidantprezidant [[John F. Kennedy]] e [[1965]] e vezovoe ar mare oma weletvoe ar muiañ a ampoezongontammer dishalet a-us ar janglenn, ar c'hoadeier ha parkeier VietnamViêt Nam.
Adal 1959 pa oa [[Dwight David Eisenhower]] prezidant ar Stadoù-Unanet e voe krog taolioù aesa ar c'hontammer Orañjez er Vietnam.
 
D'an 10 a viz eost 1961 e oa krog da vat implij ar c'hontammer Orañjez evel arm gant ur stlapadenn a-us da broviñs Kontum e-kreizh bro Vietnam. Dindan an anv [[oberiadur brezel Ranch Hand]] e vezo kaset da benn ar stlapadegoù. Anv meur ar stlapadegoù kimiek a vezo "''[[Operation Trail Dust]]''" Krog eo an oberiadur er bloavezh 1961 dindan urzh ar brezidant [[John F. Kennedy]] e 1965 e vezo ar mare o welet ar muiañ a ampoezon dishalet a-us ar janglenn, ar c'hoadeier ha parkeier Vietnam.
 
== Disorc'hoù implij ar c'hontammer Orañjez ==
[[File:A vietnamese Professor is pictured with a group of handicapped children.jpg|thumb|320px|Kelennerez VietnamianViêtnamat ha bugale gouzañverienskoet gant ar c'hontammer Orañjez]]
[[Gouarnamant]] VietnamViêt Nam a istimvrasjed ez eus bet 400 &nbsp;000 gouzañveriengouzañvad marvet ha 500 &nbsp;000 bugel ganet gant kudennoù bras dre ampoezonadur an arm kimiek. Hiziv an deiz c'hoazh e vez bugale ohag genela zo ampechet pa vezont ganet e broViêt VietnamNam, p'o kaoutdeus distammadurioùdistummadurioù korfkorfel pe kudennoù spered. Lod; lod all a varv araoka-raok genelbout ganet pe a ganzo ken distummet pa vezont ganet ma ne zeuont ket a-benn da vevañ.
 
==Notennoù==
Gouarnamant Vietnam a istim ez eus bet 400 000 gouzañverien marvet ha 500 000 bugel ganet gant kudennoù bras dre ampoezonadur an arm kimiek. Hiziv an deiz c'hoazh e vez bugale o genel ampechet e bro Vietnam o kaout distammadurioù korf pe kudennoù spered. Lod all a varv araok genel pe a gan ken distummet ma ne zeuont ket a-benn da vevañ.
{{Daveoù}}
 
[[Rummad:United States Air Force]]