Gwregelouriezh : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
DDiverradenn ebet eus ar c'hemm
Adlennet
Linenn 3:
[[Restr:8 marzo managua 1.jpg|thumb|right|Devezh etrebroadel gwirioù ar maouezed en [[Nicaragua]] ([[1988]])]]
 
Ar '''venelouriezh''' pe ar '''wregelouriezh'''<ref>[[Frañsez Vallée]], ''[[Grand dictionnaire français-breton]]'', 1931, pajenn 298a.</ref><ref>[[Reun ar Glev]], ''[[Dictionnaire classique français-breton]]'', Al Liamm, 1987, pajenn 1402b.</ref> zo un hollad mennozhioù politikel ha sokial savet da zifenn ha da wellaat gwirioù ar [[merc'h]]ed pe ar [[maouez]]ed diouzh gwaskerezh ar wazed er gevredigezh. Awenet enhe deus aozadurioù, dezhe da bal kas da get an dizingalderioù sokial, politikel, armerzhel, sevenadurel pe an dizingalderioù war dachenn ar gwir a sko ar merc'hed.
Meizad ar '''venelouriezh''' ne gemeras e ster a vremañ nemet e fin an {{XIXvet}} kantved, hogen mennozh dieubidigezh ar maouezed a gemer e wrizioù e mennozhioù [[Kantved ar Sklêrijenn]]. Pal pennañ ar c'hentañ luskad benelour a oa adreizhañ an [[ensavadurioù]], evit ma teufe gwazed ha maouezed da vezañ par e-keñver al lezenn ha da gaout ar memes gwirioù : gwir da gaout deskadurezh, da labourat, da verañ o madoù ha gwir da vouezhiañ a oa goulennoù pennañ ar maouezed en amzer-se.
 
Diwanet zo dielfennadurioù sokiologiezh ha prederouriezh liesseurt diwar luskad ar wregelouriezh. An eil luskad gwregelour, kroget e diwezh ar [[bloavezhioù 1960]] pa oavoe savet [[Luskad dieubidigezh ar maouezed]] ([[MLF|''MLF'']] (da lâret eo/ ''Mouvement de libération des femmes''), hag ar ''[[Women's Lib]]'', en deus savet meizadoù da rentañ kont eus perzh dibar an darempred mestroni a ren war ar maouezed. D'ar c'houlz-se an hinieo e oavoe adtemernet meizad ar [[patriarkelezh|batriarkelezh]], e oavoe savet hini ar [[seksouriezh]] hag e oavoe lakaet ar pouez war an dachenn brevez evel lec'h pennañ ma rene mestroni ar wazed : an « hiniennel zo politikel ». Ar goulennoù diwar-benn kontrolmestroni o c'horf gant ar maouezed ([[diforc'h bugale]], an [[hilastaliñ]]) a oa lakaet er renk kentañ met gwregelourezed an eil luskad-se a c'halv da gentañ penn da sevel darempredoù sokial nevez etre ar reizhoù. Dindan an anv a drede"Trede luskad gwregelour" ea reer anv eus un hollad goulennoù embannet er [[bloavezhioù 1990,]] gant emsaverezed gwregelour deuet eus strolladoù minorel, da-heul ar ''[[gwregelouriezh du|Black Feminism]]''.
 
== Tud ==