Felibrige : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Llydawr (kaozeal | degasadennoù)
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Llydawr (kaozeal | degasadennoù)
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 10:
Neuze, d'an 21 a viz Mae er blez [[1854]], e-barzh kastell Fònt-Segunha, en em vod seizh ezel ar skol brovañsalat : Josèp Romanilha, Frederic Mistral, Teodòr Aubanèu, Ansèume Matièu, Joan Brunet, Anfòs Tavan ha Pau Giera. Mistral a ginnig dezhe an anv «felibres», deuet ag ur ganaouenn gozh relijiel (e-menn ar Werc'hez Maria a zispleg hi he deus kavet he mab e-barzh an templ « e-mesk seizh felibre al lezenn »). Ar c'hentañ izili ag ar Felibrige a zo enta «doctored al lezenn». An hani koshañ zo Romanilha, obérour ''li Pascareleto'' (bleuñv-Pask), e 1847 ha ''li Pantaiaire'' (an hunvreourion), e 1851. Skrivet en deus ivez an oberoù boutin evel ''li Prouvençalo'' (ar Brovañsalezed / geotennoù ar Werc'hez) 1852.
 
An anv « felibres » a za ag ur fari poblek. Ar ganaouenn a oa anavezeet a kanourganour da selaouer hag an dud o deus komprenet enta : « li sèt felibres de la lèi » (ar seizh felibr ag al lezenn), pa oa ret kompren « li sefers, libres de la lèi » (ar seferieu, leorieulevrioù ar lézennlezenn).
E gwirionez, ar ger « sefer » n’eo ket kalz anavet. Ur ger hebraek eo, ur sefer a zo ur roled, evel e oant a-raok ar leorieulevrioù, evel e talc'h ar brofeted àr an ikonoù.
Ar ger-mañ, « felibres », ganet ag ur fari, ar ger-mañ, heb boud ha kevrinus, en-des deus plijet enta da Mistral.
 
An emsav a gemer e lañs, hag int a renk gober ur framm d’ar bagad. E 1876 ar Felibrige a lakaa pemp « mantenencios » (Lengadok-Arvern-Limouzin ; Gwaskogn-Bearn ; GwienaGwienna-Perigord ; Velai; RousilhounRousilhon ; Provañs) ; pebpep unan a zo melestret get un « sendic ». Hiriv an deideizez emaeus arseizh mantenéncios seih"mantenéncio". E-pad gouelioù Santa-Estèla e vez dibabet ar « h/capoulier », ha majouraùs nevez a vez emzilet pa ‘z eus lehieu. E 1884, Roumanilha a za « capoulier » goude Frederic Mistral. An hani a zo bet fur pa ne fellas ket dezhañ chom « majourau » razh e vuhez. An emsav na vehe ket padet goude e varv moarvat.
 
Mistral, a skriv holl e oberoù e yezh Oc, a skeudenna mat ober ha pal ar Felibrige; e vrud broadel hag etrebroadel zo deuet gant Mireio e 1859. Met eñ a skrivas ivez ar vurzhudus Calendau ha Lo Poema dau Ròse, (Barzhoniezh ar Roen). Ispisialourion lennegezh a laka an diwezhañ ar-lein e obéreu arall.
Linenn 22:
Peurvuiañ an hanter-hant « majouraus » (49 hag ar h/capoulier) a oa a-raok « mèstres en Gai Saber », ha pe n’eo ket rekis. Hiriv an deiz, capoulier eo an Aotrou Pèire Fabre.
 
Provañs a zoeo ar rannvro e-menn ar felibred a zo niverusañ. An eil rannvro zo Arvern. Ar felibrige a zo ar gevredigezh unan a zo e pep rannvro ar Vro Oc.
 
==Liammoù diavaez==