|
|renkadur=goude 100
|livfamilh=green
|familh=[[Yezhoù kaokazek]]<br />
[[Yezhoù kaokazek ar gwalarn|Kaokazeg ar gwalarn]]<br />
[[Yezhoù abc'hazek-abazek|Abc'hazeg-abazeg]]<br />
'''Abc'hazeg'''<br />
|YezhOfisiel= [[Abc'hazia]]
|akademiezh= hini ebet
|lizherennoù=[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=ABK ABK]
}}
Ur [[yezhoù kaokazek|yezh kaokazek]] eus skourr [[yezhoù kaokazek ar gwalarn]] eo an '''abc'hazeg''' (''aҧсуа'' pe ''aṗsua'') komzet gant tro-dro da 600. 000 den een [[Abc'hazia]] (80. 000), biz [[Turkia]] (500. 000) ha [[Jorjia (bro)|Jorjia]] (20. 000).
[[Yezh ofisiel]] Abc'hazia eo an abc'hazeg.
Daoust d'an diforc'hioù e-keñver o geriaoueg, ez eo ken tost-tre [[yezhadur]] an abc'hazeg d'an [[abazeg]] ma c'heller komz eus div [[rannyezh]] eus un hevelep [[yezh]].
Teir [[rannyezh]] abc'hazek pennañ zo :
* [[Abjouyegabjouyeg]] (''abzhuy'') ;
* [[Bzipegbzipeg]] (''bzyp'') ;
* [[Sadzegsadzeg]] (''sadz'' : [[Turkia]]).
== Lizherenneg ha distagadur ==
Implijet e vez al [[lizherenneg kirillek]] gant meur a lizherenn pe [[divgrafenn]] arbennik ouzhpenn, betek 64 lizherenn en holl el lizherenneg a-vremañ :
Skrivet eo bet an abc'hazeg gant al lizherenneg kirillek abaoe [[1862]]. Er [[bloavezhioù 1920]]-[[bloavezhioù 1930|1930]] e oa bet kroget d'ober gant al [[lizherenneg latin]]. Dindan beli an ez-[[Unaniezh Soviedel]] e veze implijet al [[Lizherennegoù ar georgeg|lizherenneg c'heorgek]] adal [[1937]]. Bremañ avat ez eo bet skrivet ar yezh gant al lizherenneg kirillek enni lizherennoù ispisial evit sonennoù na vezont ket kavet er [[rusianeg]] abaoe [[1954]].
Implijet e vez al [[lizherenneg girillek]] gant meur a lizherenn pe [[divgrafenn]] arbennik ouzhpenn, betek 62 lizherenn en holl el lizherenneg a-vremañ:
Setu talvoudegezh pep lizherenn el lizhernneg a-vremañ. Evit a sell ouzh an arouezioù arbennik :
Skrivet eo bet an abc'hazeg gant al [[lizherenneg kirillek]] abaoe [[1862]]. Er bloavezhioù [[1920]]-[[1930]] e oa bet kroget d'ober gant al [[lizherenneg latin]]. Dindan beli an ez-[[Unaniezh Soviedel]] e veze implijet al [[Lizherennegoù ar georgeg|lizherenneg c'heorgek]] adal [[1937]]. Bremañ avat ez eo bet skrivet ar yezh gant al [[lizherenneg kirillek]] enni lizherennoù ispisial evit sonennoù na vezont ket kavet er [[rusianeg]] abaoe [[1954]].
* '''ь''' da heul ul lizherenn a dalvez evit merkañ ar [[staonekadur]]
Setu talvoudegezh pep lizherenn el {{Yezh|anv=Abc'hazeg|anveyezh=Aҧсуа, Aṗsua
* '''ә''' da heul ul lizherenn a dalvez evit merkañ ar [[gweuzadur]]
|broiou=[[Georgia]], [[Rusia]], [[Turkia]]
|rannved= [[Abc'hazia]]
|komzet=105 000 er c'haokaz; 100 000 - 500 000 e Turkia
|renkadur=goude 100
|livfamilh=green
|familh=[[Yezhoù kaokazek]]<br />
[[Yezhoù kaokazek ar gwalarn|Kaokazeg ar gwalarn]]<br />
[[Yezhoù abc'hazek-abazek|Abc'hazeg-abazeg]]<br />
'''Abc'hazeg'''<br />
|YezhOfisiel= [[Abc'hazia]]
|akademiezh= hini ebet
|iso1= ab
|iso2= abk
|lizherennoù=[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=ABK ABK]
}}
Ur [[yezhoù kaokazek|yezh kaokazek]] eus skourr [[yezhoù kaokazek ar gwalarn]] eo an '''abc'hazeg''' (''aҧсуа'' pe ''aṗsua'') komzet gant tro-dro da 600.000 den e [[Abc'hazia]] (80.000), biz [[Turkia]] (500.000) ha [[Jorjia (bro)|Jorjia]] (20.000).
[[Yezh ofisiel]] Abc'hazia eo an abc'hazeg.
Daoust d'an diforc'hioù e-keñver o geriaoueg, ez eo ken tost-tre [[yezhadur]] an abc'hazeg d'an [[abazeg]] ma c'heller komz eus div [[rannyezh]] eus un hevelep [[yezh]].
Teir [[rannyezh]] abc'hazek pennañ zo:
* [[Abjouyeg]] (''abzhuy'')
* [[Bzipeg]] (''bzyp'')
* [[Sadzeg]] (''sadz'': [[Turkia]]).
== Lizherenneg ha distagadur ==
Implijet e vez al [[lizherenneg girillek]] gant meur a lizherenn pe [[divgrafenn]] arbennik ouzhpenn, betek 62 lizherenn en holl el lizherenneg a-vremañ:
Skrivet eo bet an abc'hazeg gant al [[lizherenneg kirillek]] abaoe [[1862]]. Er bloavezhioù [[1920]]-[[1930]] e oa bet kroget d'ober gant al [[lizherenneg latin]]. Dindan beli an ez-[[Unaniezh Soviedel]] e veze implijet al [[Lizherennegoù ar georgeg|lizherenneg c'heorgek]] adal [[1937]]. Bremañ avat ez eo bet skrivet ar yezh gant al [[lizherenneg kirillek]] enni lizherennoù ispisial evit sonennoù na vezont ket kavet er [[rusianeg]] abaoe [[1954]].
Setu talvoudegezh pep lizherenn el lizhernneg a-vremañ. Evit a sell ouzh an arouezioù arbennik:
* ь da heul ul lizherenn a dalvez evit merkañ ar [[staonekadur]]
* ә da heul ul lizherenn a dalvez evit merkañ ar [[gweuzadur]]
* al lostig a dalvez evit merkañ
** :stumm plaen (nann dre strakal) ar [[kensonenn dre serriñ|c'hensonennoù dre serriñ]] /p, t, k/ (ҧ, ҭ, қ) keit ha ma vez implijet al lizherennoù dilost (п, т, к) evit merkañ ar c'hensonennoù distaget [[kensonenn dre strakal|dre strakal]] (p', t', k')
:stumm dre strakal ar [[kensonenn dre fic'hal|c'hensonennoù dre fic'hal]] /t͡ʃʼ, t͡sʼ/ (ҷ, ҵ), keit ha ma vez implijet al lizherennoù dilost (ч, ц) evit merkañ ar plaen (nann dre strakal) /t͡ʃʰ, ͡sʰ/.
** stumm dre strakal ar [[kensonenn dre fic'hal|c'hensonennoù dre fic'hal]] /t͡ʃʼ, t͡sʼ/ (ҷ, ҵ), keit ha ma vez implijet al lizherennoù dilost (ч, ц) evit merkañ ar plaen (nann dre strakal) /t͡ʃʰ, ͡sʰ/.
('''Notenn :''': Er pennad-mañ eo bet implijet ar stumm kozh Ҧ ҧ e lec'h al lizherenn П п gant ul lostenn dre ma n'eus ket anezhi en [[unicode)]].
{|
|+ style="letter-spacing:0.5em;" | <big>'''Al lizherenneg abc'hazek a-vremañ'''</big>
|
{| class="wikitable"
|-
|+ Al lizherenneg abc'hazek a-vremañ
|-----
! Lizherenn
! [[LFE]]
|-----
| А а || /a/
|-----
| Б б || /b/
|-----
| В в || /v/
|-----
| Г г || /ɡ/
|-----
| Гь гь || /ɡʲ/
|-----
| Гә гә || /ɡʷ/
|-----
| Ӷ ӷ || /ɣ ~ ʁ/
|-----
| Ӷь ӷь || /ɣʲ ~ ʁʲ/
|-----
| Ӷә ӷә || /ɣʷ ~ ʁʷ/
|-----
| Д д || /d/
|-----
| Дә дә || /dʷ/ [d͡b]
|-----
| Е е || /ɛ/
|-----
| Ж ж || /ʐ/
|-----
| Жь жь || /ʒ/
|-----
| Жә жә || /ʒʷ/
|-----
| З з || /z/
|}
|-----
|
{| class="wikitable"
|-
! Lizherenn
! [[LFE]]
|-
| Ӡ ӡ || /d͡z/
|-----
| Ӡә ӡә || /d͡ʑʷ/
|-----
| И и || /j, jɨ, ɨj, i/
|-----
| К к || /kʼ/
|-----
| Кь кь || /kʼʲ/
|-----
| Кә кә || /kʼʷ/
|-----
| Қ қ || /kʰ/
|-----
| Қь қь || /kʲʰ/
|-----
| Қә қә || /kʷʰ/
|-----
| Ҟ ҟ || /qʼ/
|-----
| Ҟь ҟь || /qʼʲ/
|-----
| Ҟә ҟә || /qʼʷ/
|-----
| Л л || /l/
|-----
| М м || /m/
|-----
| Н н || /n/
|-----
| О о || /o/
|}
|-----
|
{| class="wikitable"
|-
! Lizherenn
! [[LFE]]
|-
| П п || /pʼ/
|-----
| Ҧ ҧ || ṗ /pʰ/
|-----
| Р р || /r/
|-----
| С с || /s/
|-----
| Т т || /tʼ/
|-----
| Тә тә || /tʼʷ/ [tʼ͡pʼ]
|-----
| Ҭ ҭ || /tʰ/
|-----
| Ҭә ҭә || /tʷʰ/ [t͡pʰ]
|-----
| У у || /w, wɨ, ɨw, u/
|-----
| Ф ф || /f/
|-----
| Х х || /x ~ χ/
|-----
| Хь хь || /xʲ ~ χʲ/
|-----
| Хә хә || /xʷ ~ χʷ/
|-----
| Ҳ ҳ || /ħ/
|-----
| Ҳә ҳә || /ħʷ/
|-----
| Ц ц || /t͡sʰ/
|}
|-----
|
{| class="wikitable"
|-
! Lizherenn
! [[LFE]]
|-
| Цә цә || /t͡ɕʷʰ/
|-----
| Ҵ ҵ || /t͡sʼ/
|-----
| Ҵә ҵә || /t͡ɕʼʷ/
|-----
| Ч ч || /t͡ʃʰ/
|-----
| Ҷ ҷ || /t͡ʃʼ/
|-----
|Ҽ ҽ || /t͡ʂʰ/
|-----
| Ҿ ҿ || /t͡ʂʼ/
|-----
| Ш ш || /ʂ/
|-----
| Шь шь || /ʃ/
|-----
| Шә шә || /ʃʷ/
|-----
| Ы ы || /ɨ/
|-----
| Ҩ ҩ || /ɥ ~ ɥˁ/ (< */ʕʷ/)
|-----
| Џ џ || /d͡ʐ/
|-----
| Џь џь || /d͡ʒ/
|-----
| Ь ь || /ʲ/
|-----
| Ә ә || /ʷ/
|}
|}
== Un tañva eus ar yezh ==
=== Frazennoù talvoudus ===
Demat Мшыбзиа • Mont a ra? Шәышҧаҟоу? • Noz vat Аҵх алыҧха шәоуаат • Mar plij Сшәыҳәоит иҟалозар • Kenavo Абзиараз • Ya Ааи • Nann Мамау • Mat eo Бзиоуп • Trugarez Иҭабуп • Petra eo hoc'h anv? Ишәыхьӡузеи? • … eo ma anv Сара исыхьӡуп... • Eus pelec'h oc'h? Шәабатәиу? • Eus Europa on. Европантәиуп
Demat Мшыбзиа
Mont a ra? Шәышҧаҟоу?
Noz vat Аҵх алыҧха шәоуаат
Mar plij Сшәыҳәоит иҟалозар
Kenavo Абзиараз
Ya Ааи
Nann Мамау
Mat eo Бзиоуп
Trugarez Иҭабуп
Petra eo hoc'h anv? Ишәыхьӡузеи?
… eo ma anv Сара исыхьӡуп...
Eus pelec'h oc'h? Шәабатәиу?
Eus Europa on. Европантәиуп
=== Ar raganvioù (Ахаҿқәа) ===
Me Сара • Te Уара (gourel) / Бара (gwregel) • Eñ Иара • Hi Лара • Ni Ҳара • C'hwi Шәара • Int Дара
Me Сара
Te Уара (gourel) / Бара (gwregel)
Eñ Иара
Hi Лара
Ni Ҳара
C'hwi Шәара
Int Дара
=== Goulennoù (Азҵаарақәа) ===
Piv? (113) Дазусҭада? • Piv eo den-mañ? Дазусҭада ани? • Petra? Изакәи? • Petra eo an dra-mañ? Ари закәи? • Pelec'h? Иаба? • Pelec'h emañ ar privezioù? Атуалет абакоу? • Pell Ахара • Tost Ааигәа • Penaos? Ишҧа? • Pegoulz? Ианба? • Pegement? Шака? • Pe(hini)? Иарбан?
Piv? (113) Дазусҭада?
Piv eo den-mañ? Дазусҭада ани?
Petra? Изакәи?
Petra eo an dra-mañ? Ари закәи?
Pelec'h? Иаба?
Pelec'h emañ ar privezioù? Атуалет абакоу?
Pell Ахара
Tost Ааигәа
Penaos? Ишҧа?
Pegoulz? Ианба?
Pegement? Шака?
Pe(hini)? Иарбан?
=== Devezhioù ar sizhun (Амчабыжь амшкәа) ===
Dilun Ашәахьа • Dimeurzh Аҩаша • Dimerc'her Ахаша • Diriaou Аҧшьаша • Digwener Ахәаша • Disadorn Асабша • Disul Амҽыша
Dilun Ашәахьа
Dimeurzh Аҩаша
Dimerc'her Ахаша
Diriaou Аҧшьаша
Digwener Ахәаша
Disadorn Асабша
Disul Амҽыша
=== Ar mizioù (Амшынҵа, Акалендар) ===
Daou doare ez euszo da envel ar mizioù : unan levezonet gant an anvioù [[rusegrusek]] hag/ unnaunan hengounel:.
Miz Genver Ианвар / Ажьырыҳәа
Miz C'wevrer Феврал (pe Ҧеруал) / Жәабран
Miz Meurzh Март / Жәажәкыра
Miz Ebrel Апрел /Мшаҧымза
Miz Mae Маи / Лаҵара
Miz Mezheven Ииун / Рашәара
Miz Gouere Ииул / Ҧхынгәы
Mizt Eost Август / Нанҳәа
Miz Gwengolo Сентиабр / Цәыббра
Miz Here Октиабр / Жьҭаара
Miz Du Ноиабр / Абҵара
Miz Kerzu Декабр / Ҧхыҷкәын
Miz Genver Ианвар / Ажьырыҳәа • Miz C'wevrer Феврал (pe Ҧеруал) / Жәабран • Miz Meurzh Март / Жәажәкыра • Miz Ebrel Апрел /Мшаҧымза • Miz Mae Маи / Лаҵара • Miz Mezheven Ииун / Рашәара<br>
Miz Gouere Ииул / Ҧхынгәы • Mizt Eost Август / Нанҳәа • Miz Gwengolo Сентиабр / Цәыббра • Miz Here Октиабр / Жьҭаара • Miz Du Ноиабр / Абҵара • Miz Kerzu Декабр / Ҧхыҷкәын
=== An niveroù (Ахыҧхьазара) ===
Unan Акы • Daou Ҩба • Tri Хҧа • Pevar Ҧшьба • Pemp Хәба • C'hwec'h Фба • Seizh Быжьба • Eizh Ааба • Nav Жәба • Dek Жәаба<br>
Unan Акы
Unnek Жәеиза • Daouzek Жәаҩа • Trizek Жәаха • Pevarzek Жәиҧшь • Pempzek Жәохә • C'hwezhek Жәаф • Seitek Жәибжь • Tric'hwec'h Жәаа • Naontek Зеижә • Ugent Ҩахәа
Unan-warn'n-ugent Ҩажәи акы • Tregont Ҩажәижәаба • Daou-ha-tregont Ҩажәи жәаҩа • Daou-ugent Ҩынҩажәа • Tri-ha-daou-ugent Ҩынҩажәи хҧа<br>
Daou Ҩба
Hanterkant Ҩынҩажәи жәаба • Tri-ugent Хынҩажәа • Dek-ha-tri-ugent Хынҩажәи жәаба • Pevar-ugent Ҧшьынҩажәа • Dek-ha-pevar-ugent Ҧшьынҩажәи жәаба • Kant Шәкы • Mil Зқьы
Tri Хҧа
Pevar Ҧшьба
Pemp Хәба
C'hwec'h Фба
Seizh Быжьба
Eizh Ааба
Nav Жәба
Dek Жәаба
Unnek Жәеиза
Daouzek Жәаҩа
Trizek Жәаха
Pevarzek Жәиҧшь
Pempzek Жәохә
C'hwezhek Жәаф
Seitek Жәибжь
Tric'hwec'h Жәаа
Naontek Зеижә
Ugent Ҩахәа
Unan-warn'n-ugent Ҩажәи акы
Tregont Ҩажәижәаба
Daou-ha-tregont Ҩажәи жәаҩа
Daou-ugent Ҩынҩажәа
Tri-ha-daou-ugent Ҩынҩажәи хҧа
Hanterkant Ҩынҩажәи жәаба
Tri-ugent Хынҩажәа
Dek-ha-tri-ugent Хынҩажәи жәаба
Pevar-ugent Ҧшьынҩажәа
Dek-ha-pevar-ugent Ҧшьынҩажәи жәаба
Kant Шәкы
Mil Зқьы
Kentañ Актәи
Eil Аҩбатәи
Trede Ахҧатәи
Pevare Аҧшьбатәи
Pempvet Ахәбатәи
C'hwec'hvet Афбатәи
Seizhvet Абыжьбатәи
Eizhvet Аабатәи
Naovet Ажәбатәи
Dekvet Ажәабатәи
Kentañ Актәи • Eil Аҩбатәи • Trede Ахҧатәи • Pevare Аҧшьбатәи • Pempvet Ахәбатәи • C'hwec'hvet Афбатәи • Seizhvet Абыжьбатәи • Eizhvet Аабатәи • Naovet Ажәбатәи • Dekvet Ажәабатәи
=== Disklêriadur gwirioù mab-den ===
Mellad 1:
:'''Дарбанзаалак ауаҩы дшоуп ихы дақәиҭны. Ауаа зегь зинлеи патулеи еиҟароуп. Урҭ ирымоуп ахшыҩи аламыси, дара дарагь аешьеи аешьеи реиҧш еизыҟазароуп.'''
Дарбанзаалак ауаҩы дшоуп ихы дақәиҭны. Ауаа зегь зинлеи патулеи еиҟароуп. Урҭ ирымоуп ахшыҩи аламыси, дара дарагь аешьеи аешьеи реиҧш еизыҟазароуп.
== Gwelet ivez ==
== Levrioù ==
* {{tk}} Ankuab, G. 2007. Yürkçe-Abazaca Konuşma Kılavuzu ve Sözlük / Аҭырқәшәа-Аҧсшәа Аиҿцәажәага-Ажәар [''(Levr frazennòu ha geriadur turkeg-$abazeg)'']., Istanbul : Chiviyazıları
* {{en}} Chirikba, V. A. (1996) ''A Dictionary of Common Abkhaz'.', Leiden.
* {{en}} Chirikba, V. A. (2003) ''Abkhaz'.' – Languages of the World/Materials 119., Muenchen : Lincom Europa.
* {{en}} Hewitt, B. George (2010) ''Abkhaz: A Comprehensive Self Tutor'', München, : Lincom Europa {{ISBN |978-3-89586-670-8}}
* {{en}} Hewitt, B. George (1979) ''Abkhaz: A descriptive Grammar'.', Amsterdam : North Holland.
* {{en}} Hewitt, B. George (1989) ''Abkhaz.'', Ine John Greppin (ed.), : ''The Indigenous Languages of the Caucasus'' Vol. 2., Caravan Books, New York., pp.39-88.
* {{en}} Vaux, Bert and& Zihni Psiypa (1997) : ''The Cwyzhy Dialect of Abkhaz.'', Harvard Working Papers in Linguistics 6, Susumu Kuno, Bert Vaux, and Steve Peter, eds. Cambridge, MA. : Harvard University Linguistics Department.
== Liammoù diavaez ==
* [http://apsni.com/ Kentelioù abc'hazeg]
* [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=ABK ''Ethnologue'']
* [http://www.language-museum.com/a/abkhaz.php ''Mirdi ar yezhoù'']
* [http://www.paratype.com/public/ PT Sans]
* [http://dejavu-fonts.org/wiki/index.php?title=Download Deja Vu fonts]
* {{ru}} [http://www.amsi.ge/istoria/div/gvanc_rus.html '''Теимураз Гванцеладзе:''' «''Из истории перехода абхазского книжного языка на грузинскую графику''»]
* [http://www.abyzshwa.narod.ru/ Frazennoù diazez, yezhadur ha skridoù]
* [http://www.kapba.de/A-Abtsara.html Ur skouer abc'hazek]
* {{ge}}[http://learn.apsni.com/index.php?lang=en Kentelioù abc'hazeg evit deraouidi (diglok eo ar rann e saozneg)]
* [http://www.amsi.ge/istoria/div/gvanc_rus.html ''Теимураз Гванцеладзе'']
* {{en}} [http://www.omniglot.com/writing/abkhaz.htm Abkhaz alphabet and pronunciation (Omniglot)]
<!-- * [http://apsni.com/ Kentelioù abc'hazeg] -- 404_08 EBR 18 -->
* {{ge}} [http://www.amsi.ge/istoria/div/gvanc.html აფხაზური სამწიგნობრო ენის ქართულ გრაფიკაზე გადაყვანის ისტორიიდან]
* {{en}} [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=ABK ''Ethnologue'']
* {{ru}} [http://www.amsi.ge/istoria/div/gvanc_rus.html Из истории перехода абхазского книжного языка на грузинскую графику]
* {{en}} [http://www.language-museum.com/a/abkhaz.php ''Language Museum'']
* [http://languageserver.uni-graz.at/ls/lang?id=3043 Abkhaz entry in LanguageServer (University of Graz)]
* {{en}} [http://www.paratype.com/public/ ''ParaType'']
* {{ge}} [http://www.rosettaproject.org/archive/north-caucasian/asia/abk/view?searchterm=Abkhaz Abkhaz entry in The Rosetta Project]
* {{geen}} [http://www.kapbaomniglot.decom/A-Abtsarawriting/abkhaz.htmlhtm Example''Abkhaz ofalphabet Abkhazand pronunciation'' language(Omniglot)]
* {{en}} [http://languageserver.uni-graz.at/ls/lang?id=3043 ''Languages of the World'']
* {{ka}} [http://www.amsi.ge/istoria/div/gvanc.html აფხაზური სამწიგნობრო ენის ქართულ გრაფიკაზე გადაყვანის ისტორიიდან]
{{InterWiki|code=ab}}
<!-- * [http://dejavu-fonts.org/wiki/index.php?title=Download Deja Vu fonts] -- 404_08EBR 18 -->
<!-- * [http://learn.apsni.com/index.php?lang=en Kentelioù abc'hazeg evit deraouidi (diglok eo ar rann e saozneg)] -- 404_08EBR 18 -->
== Un tañva eus ar yezh ==
<!-- * [http://www.rosettaproject.org/archive/north-caucasian/asia/abk/view?searchterm=Abkhaz Abkhaz entry in The Rosetta Project] -- 404_08EBR 18 -->
=== Frazennoù talvoudus ===
Demat Мшыбзиа
Mont a ra? Шәышҧаҟоу?
Noz vat Аҵх алыҧха шәоуаат
Mar plij Сшәыҳәоит иҟалозар
Kenavo Абзиараз
Ya Ааи
Nann Мамау
Mat eo Бзиоуп
Trugarez Иҭабуп
Petra eo hoc'h anv? Ишәыхьӡузеи?
… eo ma anv Сара исыхьӡуп...
Eus pelec'h oc'h? Шәабатәиу?
Eus Europa on. Европантәиуп
=== Ar raganvioù (Ахаҿқәа) ===
Me Сара
Te Уара (gourel) / Бара (gwregel)
Eñ Иара
Hi Лара
Ni Ҳара
C'hwi Шәара
Int Дара
=== Goulennoù (Азҵаарақәа) ===
Piv? (113) Дазусҭада?
Piv eo den-mañ? Дазусҭада ани?
Petra? Изакәи?
Petra eo an dra-mañ? Ари закәи?
Pelec'h? Иаба?
Pelec'h emañ ar privezioù? Атуалет абакоу?
Pell Ахара
Tost Ааигәа
Penaos? Ишҧа?
Pegoulz? Ианба?
Pegement? Шака?
Pe(hini)? Иарбан?
=== Devezhioù ar sizhun (Амчабыжь амшкәа) ===
Dilun Ашәахьа
Dimeurzh Аҩаша
Dimerc'her Ахаша
Diriaou Аҧшьаша
Digwener Ахәаша
Disadorn Асабша
Disul Амҽыша
=== Ar mizioù (Амшынҵа, Акалендар) ===
Daou doare ez eus da envel ar mizioù: unan levezonet gant an anvioù [[ruseg]] hag unna hengounel:
Miz Genver Ианвар / Ажьырыҳәа
Miz C'wevrer Феврал (pe Ҧеруал) / Жәабран
Miz Meurzh Март / Жәажәкыра
Miz Ebrel Апрел /Мшаҧымза
Miz Mae Маи / Лаҵара
Miz Mezheven Ииун / Рашәара
Miz Gouere Ииул / Ҧхынгәы
Mizt Eost Август / Нанҳәа
Miz Gwengolo Сентиабр / Цәыббра
Miz Here Октиабр / Жьҭаара
Miz Du Ноиабр / Абҵара
Miz Kerzu Декабр / Ҧхыҷкәын
=== An niveroù (Ахыҧхьазара) ===
Unan Акы
Daou Ҩба
Tri Хҧа
Pevar Ҧшьба
Pemp Хәба
C'hwec'h Фба
Seizh Быжьба
Eizh Ааба
Nav Жәба
Dek Жәаба
Unnek Жәеиза
Daouzek Жәаҩа
Trizek Жәаха
Pevarzek Жәиҧшь
Pempzek Жәохә
C'hwezhek Жәаф
Seitek Жәибжь
Tric'hwec'h Жәаа
Naontek Зеижә
Ugent Ҩахәа
Unan-warn'n-ugent Ҩажәи акы
Tregont Ҩажәижәаба
Daou-ha-tregont Ҩажәи жәаҩа
Daou-ugent Ҩынҩажәа
Tri-ha-daou-ugent Ҩынҩажәи хҧа
Hanterkant Ҩынҩажәи жәаба
Tri-ugent Хынҩажәа
Dek-ha-tri-ugent Хынҩажәи жәаба
Pevar-ugent Ҧшьынҩажәа
Dek-ha-pevar-ugent Ҧшьынҩажәи жәаба
Kant Шәкы
Mil Зқьы
Kentañ Актәи
Eil Аҩбатәи
Trede Ахҧатәи
Pevare Аҧшьбатәи
Pempvet Ахәбатәи
C'hwec'hvet Афбатәи
Seizhvet Абыжьбатәи
Eizhvet Аабатәи
Naovet Ажәбатәи
Dekvet Ажәабатәи
===Disklêriadur gwirioù mab-den==
Mellad 1:
Дарбанзаалак ауаҩы дшоуп ихы дақәиҭны. Ауаа зегь зинлеи патулеи еиҟароуп. Урҭ ирымоуп ахшыҩи аламыси, дара дарагь аешьеи аешьеи реиҧш еизыҟазароуп.
== Gwelet ivez ==
* [[Yezhoù kaokazek]]
== Levrioù ==
* {{tk}} Ankuab, G. 2007. Yürkçe-Abazaca Konuşma Kılavuzu ve Sözlük / Аҭырқәшәа-Аҧсшәа Аиҿцәажәага-Ажәар [''Levr frazennòu ha geriadur turkeg-$abazeg'']. Istanbul: Chiviyazıları
* {{en}} Chirikba, V. A. (1996) 'A Dictionary of Common Abkhaz'. Leiden.
* {{en}} Chirikba, V. A. (2003) 'Abkhaz'. – Languages of the World/Materials 119. Muenchen: Lincom Europa.
* {{en}} Hewitt, B. George (2010) 'Abkhaz: A Comprehensive Self Tutor' München, Lincom Europa ISBN 978-3-89586-670-8
* {{en}} Hewitt, B. George (1979) 'Abkhaz: A descriptive Grammar'. Amsterdam: North Holland.
* {{en}} Hewitt, B. George (1989) Abkhaz. In John Greppin (ed.), ''The Indigenous Languages of the Caucasus'' Vol. 2. Caravan Books, New York. 39-88.
* {{en}} Vaux, Bert and Zihni Psiypa (1997) The Cwyzhy Dialect of Abkhaz. Harvard Working Papers in Linguistics 6, Susumu Kuno, Bert Vaux, and Steve Peter, eds. Cambridge, MA: Harvard University Linguistics Department.
== Liammoù diavaez ==
* [http://apsni.com/ Kentelioù abc'hazeg]
* [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=ABK ''Ethnologue'']
* [http://www.language-museum.com/a/abkhaz.php ''Mirdi ar yezhoù'']
* [http://www.paratype.com/public/ PT Sans]
* [http://dejavu-fonts.org/wiki/index.php?title=Download Deja Vu fonts]
* {{ru}} [http://www.amsi.ge/istoria/div/gvanc_rus.html '''Теимураз Гванцеладзе:''' «''Из истории перехода абхазского книжного языка на грузинскую графику''»]
* [http://www.abyzshwa.narod.ru/ Frazennoù diazez, yezhadur ha skridoù]
* {{ge}}[http://learn.apsni.com/index.php?lang=en Kentelioù abc'hazeg evit deraouidi (diglok eo ar rann e saozneg)]
* {{en}} [http://www.omniglot.com/writing/abkhaz.htm Abkhaz alphabet and pronunciation (Omniglot)]
* {{ge}} [http://www.amsi.ge/istoria/div/gvanc.html აფხაზური სამწიგნობრო ენის ქართულ გრაფიკაზე გადაყვანის ისტორიიდან]
* {{ru}} [http://www.amsi.ge/istoria/div/gvanc_rus.html Из истории перехода абхазского книжного языка на грузинскую графику]
* [http://languageserver.uni-graz.at/ls/lang?id=3043 Abkhaz entry in LanguageServer (University of Graz)]
* {{ge}} [http://www.rosettaproject.org/archive/north-caucasian/asia/abk/view?searchterm=Abkhaz Abkhaz entry in The Rosetta Project]
* {{ge}} [http://www.kapba.de/A-Abtsara.html Example of Abkhaz language]
{{InterWiki|code=ab}}
[[Rummad:Yezhoù abc'hazek-abazek]]
| 