Paol Tars : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
D Wikicode + pajennaozañ |
||
Linenn 1:
[[Restr:Paul de tarse rembrandt.jpg|thumb|
[[Restr:Vatican StPaul Statue.jpg|thumb|
'''Paol Tars''' ( pe '''Paol Tarsos'''), hervez e anv kristen, pe '''Saul''' hervez e anv kentañ, pe '''Sant Paol''' evel ma vez graet anezhañ gant ar gristenien, a zo unan eus [[kristenien]] illur ar {{Iañ}} kantved goude JK, ganet war-dro ar bloavezh 10 ha marvet war-dro 65 e [[Roma]].
Lidet e vez div wech er bloaz: d'ar [[25 a viz Genver]], deiz e droadur gant ar gristeniezh, ha d'an [[29 a viz Mezheven]], deiz e verzherinti a-gevret gant an abostol [[Pêr]].
== Istor ==
Ganet eo
▲Ganet eo '''Paol''' e [[Tarsos]], e [[Cilicia]], proviñs roman en [[Azia Vihanañ]]. Ur [[Yuzev]] eus an [[diaspora]] e oa, [[gregach]] e yezh kentañ avat. Keodedour roman dre hêrezh e oa, rak e dad en devoa bet ar brient da gaout ar vroadelezh roman.
== Deskadurezh. ==
E [[Jeruzalem]] e pakas Paol e zeskadurezh, ur stummadur peurlipet hellennek, roman ha gresian met yuzev ivez. [[Farisian]] e oa Paol . Ober a reas studioù ''rabbinek'' ( ar ''rabbined'' a zo kelennerien war al lezennoù ). Goude ar studioù-se e teuas Paol da benn-bras e kêr [[Tarsos]].
== A yuzev da gristen. ==
Enepkristen penn-kil-ha-troad e oa Paol Tarsos . En em ginnig a rae memes evel un heskiner. Levr Oberoù an Ebestel a gont en deus bet Saul (Paol er Bibl) ur weledigezh. Sant Lukaz a zispleg ez eas un deiz betek [[Damask]] a-benn stourm enep ar gristenien. War an hent e c’hoarvezas un dra bennak hag a lakaas anezhañ da cheñch e vennozhioù a-grenn. Gwelet en deus "ur sklêrijenn o tont eus an neñv" ha klevet ur vouezh o c'houlenn "Saul, Saul, perak am heskinez ?". "Me eo Jezuz an hini a heskinez, sav ha kae e kêr hag e vo lavaret dit ar pezh ac'h eus da ober". Ar soudarded a gleve met ne weljont ket ar sklêrijenn (ob. 9, 1-9). En em dreiñ a reas Paol ouzh ar relijion gristen er bloavezh [[35]]. Goude dezhañ bezañ aet da gristen ez eo anavezet mat e vuhez a-drugarez da levr Sant Lukaz hag ivez diwar studiañ pizh e lizhiri niverus : adalek ar bloaz 37 e krogas d'ober beajoù e-pad 16 vloaz.
== Beajoù Paol. ==
[[Restr:Missionsreisendespaulus.png|thumb|
Beajiñ a reas Paol e-pad 30 vloaz hep termal na damantiñ d’e boan na d’e amzer, etre [[Azia-vihan]] ha [[Bro-C'hres|Gres]], [[Makedonia]], [[Jeruzalem]] ha [[Impalaeriezh roman|Roma]]. Kerzhet a rae evit prezegenniñ “ar c’heloù mat” (an holl a vo saveteet hag a yelo d’ar baradoz m’o devez ar feiz e Doue). Baleet en deus Paol tro 4 000 kilometrad a-dreuz [[Palestina]] hag he zrowardroioù.
Linenn 29 ⟶ 26:
Skuizhus, taer, feuls eo beajoù Paol. Alies-tre e pak e begement. Mont a ra koulskoude dibleg, asur anezhañ. Kenderc'hel a ra keit ha ma c'hell e gorf, balc'h e spered.
== Dibenn e vuhez ==
[[Restr:Saint Paul's martyrdom.jpg|thumb|
Un den eeun, habask, pasiant, nerzhus a spered, mennet-kenañ, leun a fiziañs ha kalonek eo bet Paol. Met e [[58]] goude [[Jezuz Nazaret|Jezuz-Krist]] e voe paket e [[Jeruzalem]] ha kaset da [[Henroma|Roma]] evel prizoniad. Eno ec'h erruas e 60, da vezañ toullbac'het. Gervel a reas an Impalaer a-benn bezañ barnet rak ar brient-se en devoa evel pep keodedour roman. Lezet e voe da vont da neuze.
Tro [[67]] e voe tapet evit an eil gwech, ha neuze dibennet.
▲[[Restr:Saint Paul's martyrdom.jpg|thumb|left|275px|Marv an Abostol Paol. Skeudenn eus ar XVIvet pe XVIIvet kantved.]]
== Perzhioù ur sant dibar ==
Kontet eo buhez Paol en e lizhiri hag en "''Oberoù an Ebestel''" gant pluenn [[Sant Lukaz]]. An hini kentañ eo o komz ouzh ar baganed, ar re "jentil". Ha dont a raio da vezañ o abostol.
Linenn 47 ⟶ 40:
Paol a oa ''un ijineg relijiel, an energiezh savadurel''. Merkañ don a reas ar gristeniezh.
<gallery mode="packed" heights="250px">
StPaul_ElGreco.jpg|[[El Greco]]<br>''c.'' [[1608]]-[[1614]]
</gallery>▼
== Liammoù diavaez ==
* [http://www.clio.fr/BIBLIOTHEQUE/pierre_et_paul_aux_origines_de_l_eglise_de_rome.asp ''Pierre et Paul aux origines de l'Église de Rome''] gant [[Paul Poupard]], [http://www.clio.fr/ Clio.fr].
* [http://antiquite-tardive.hautetfort.com/archive/2005/04/16/rome_le_sarcophage_de_saint-pa.html ''Sarkofagenn sant Paol''], sur le site [http://antiquite-tardive.hautetfort.com/ L'Antiquite tardive et paléochretienne].
Linenn 54 ⟶ 55:
* {{mp3}} [http://www.litteratureaudio.com/index.php/2007/06/26/saint-paul-sur-lamour/ Enrolladenn lennadenn un arroudenn vrudet eus al « Lizher kentañ da Corintiz »]
{{Commons|Paul of Tarsus|Paol Tarsos}}
* ''Aux origines du christianisme'', Folio histoire, Gallimard, 2000.
* ''Les Premiers temps de l'Église : de saint Paul à saint Augustin'', Folio histoire, Gallimard, 2004.
Linenn 66:
* [[Étienne Trocmé]], ''Saint Paul'', PUF, Paris, 2003.
* [[Claude Tresmontant]], ''Schaoul qui s'appelle aussi Paulus. La théorie de la métamorphose'', O.E.I.L., coll. « Bible », 1988.
▲Skeudenn:Albrecht Dürer 027.jpg|Sant Paol, gant [[Albrecht Dürer]]
▲skeudenn:Nuno goncalves s.paulo.jpg|Sant Paol, gant [[Nuno Gonçalves]]
▲Image:Velazquez San Pablo.jpg|Sant Paol, gant [[Diego Velázquez]]
▲Skeudenn:Caravaggio-The Conversion on the Way to Damascus.jpg|Gweledigezh Sant-Paol livet gant [[Caravaggio]]
▲</gallery>
[[Rummad:Sent katolik]]
|