Republik Pobl Sina : diforc'h etre ar stummoù

Ar [[riez]] gant ar boblañs stankañ er bed eo '''Republik Poblel Sina'''<ref>Distaget eo Sina [[Simboloù SAMPA brezhoneg|(SAMPA)]] /"si:na/ pe /"Si:na/. </ref> ([[sinaeg]]: 中华人民共和国, [[pinyin]]: ''Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó''). Pa 'z eus bet meur a [[riez]] war an [[tiriad]] ma reer gant an anv-se, unanet eo bet e-pad prantadoù bras e istor a gaver roudoù anezhi [[3de milved kent Jezuz-krist|3 mil bloaz kent Jezuz-Krist]]. Abaoe [[1949]] eo Sina ur "republik ar bobl" dindan renadur [[Strollad Komunour Sina]].

 

 

 

 

Abaoe m’eo bet eilroet [[Hong Kong]] ha [[Macao]] e ra « Sina ar c’hevandir » dave peurliesañ da Republik Poblel Sina war-bouez an div rannvro velestradurel ispisial-se.

Ar gomunourien a soñj dezho e rank ur gevredigezh komunour bezañ renet, evit gwir, gant al labourerien. Nac’het o deus anavezout Sina evel ur vro gomunour hag a-wechoù e kavont gwelloc’h komz eus « kevalouriezh-Stad ».

 

 

Kontrolliñ a ra Strollad Komunour Sina an holl [[media|vediaoù]] ha sevel a ra enep an holl aozadurioù a c’hallfe lakaat ar renad en arvar, evel ma oa c’hoarvezet da vare [[Manifestadegoù ar Blasenn Tian Anmen|darvoudoù Tian Anmen]]. N’hall ket Strollad Komunour Sina, koulskoude, ober kement tra a ra pe a fell dezhañ ober evit a sell ar c’hastizañ. En deiz a hiziv o devez ar mediaoù un tamm frankiz da labourat, ha pa ne glaskfent ket tizhout a-gevret an hevelep pal, hag embann a reont war ar groaz un niver bras a gudennoù deuet diwar ar [[breinadurezh]] ha diwar al labourioù diefedus kaset da benn gant eilsternererien ar Strollad. Petra bennak ma ne vez ket aotreet sevel e vouezh a-enep ar Strollad hervez lezenn e vez ingal tud oc’h embann ar pezh a soñjont hag a-wechoù e vezont lezet d’ober met ne vez ket aotreet ar mediaoù da skignañ keleier diwar o fenn. [[Ministrerezh]] ar propaganda a gendalc’h da gontrollañ ar binvioù eztaoliñ, en zouez ar Genrouedad. Ensellet e vez skignañ ar filmoù gant Burev ar filmoù : goulennet en deus, da skouer, digant renerien salioù sinema paouez da skignañ ar film amerikan ''[[Da Vinci Code]]'' e miz Mezheven 2006 <ref>Brice Pedroletti, « Difenn a ra pennadurioù Beijing skignañ ar film [[Da Vinci Code]] evit damantiñ da gristenien Sina » er gelaouenn ''Le Monde'', 11/06/2006 {{Lire en ligne|lien=http://www.lemonde.fr/web/article/0,1-0@2-3216,36-781817@51-781903,0.html}}</ref>. Gouzout a reomp e vez kontrollet ar [[skinwel]] ivez : divizet en deus ar gouarnamant ma vo berzet skignañ [[tresadenn-vev|tresadennoù-bev]] (amerikan pe japanat an darn vrasañ anezho) etre 17e ha 20e adalek ar 1añ a viz Gwengolo 2006 <ref>Hélène Lepelletier, « Télévision chinoise : le nouvel ordre moral », er gelaouenn ''[[Le Point]]'', niv. 1770, p.45, 17/08/06, {{Lenn enlinenn|lien=http://www.lepoint.fr/monde/document.html?did=182202}}</ref>. Kontrollet e vez ar [[Kenrouedad|Genrouedad]] ivez. Silet e vez an holl gevreadennoù hag e-se n’haller ket kevreañ ouzh lec’hiennoù zo war ar Genrouedad evel, da skouer, [http://freetibet.org al lec’hienn www.freetibet.org] ([[dieubidigezh]] [[Tibet]]) pe Wikipedia ivez : soñjal a ra renerien Sina moarvat ez eo re zañjerus doare mont en-dro an [[holloueziadur]]-se, a c’hall bezañ maget gant an holl dud o deus c’hoant da gemer perzh ennañ.

Hinoù ha gweledvaoù liesseurt zo e Sina. Er reter, a-hed glannoù ar [[mor Melen]] ha [[mor Sina ar Reter]] ez eus plaenennoù ec’hon ma’z eo niverus-tre an dud zo o chom enno. Uheloc’h eo ar menezioù war glannoù [[mor Sina ar Reter]], tra ma vez muioc’h a dakadoù naou-dinaou hag a aradennadoù izel a-walc’h e Sina ar Su. Er greizenn-reter emañ deltaioù an div stêr hirañ eus Sina, ar stêr [[Huang He]] hag ar stêr [[Chang Jiang]]. Ar stêrioù [[Xi Jiang]], [[Mekong]], [[Brahmapoutre]], [[Amour]] zo stêrioù bras all eus Sina.

 

 

Korc’hwezhioù, da lavaret eo barradoù-avel trovanel taer, a vez en arvor Sina ar Reter. E [[2004]] e voe lazhet 164 den ha gloazet e voe 1800 den all gant ar [[korc’hwezh|c’horc’hwezh Rananim]]. Jedet ez eus bet dre-vras e oa bet kollet 18 miliard a euroioù evit a sell amerzh ar vro.

 

''Gwelet ivez : [[Kêrioù Sina]]''

| 1{{añ}} deiz 1{{añ}} eus ar miz-loar

| Gouel an nevezamzer ([[Bloaz nevez Sina]])

|-----

|

|- {{ligne grise}}

| Lid-kounañ [[Lusk ar Pevar a viz Mae]]

|-----

|

|- {{ligne grise}}

| {{1añ a viz Gouere}}

| Krouidigezh [[Strollad komunour Sina]]

| Stummadur ar 1{{añ}} Kendalc’h broadel d’ar 1{{añ}} a viz Gouere 1921

|-----

| [[Emsavadeg Nanchang]] (南昌起义)<br />d’ar 1{{añ}} a viz Eost 1927

|

|- {{ligne grise}}

| Stummadur Republik Poblel Sina (RPS) d’ar 1{{añ}} a viz Here [[1949]]

|}

|-

| 15{{vet}} deiz eus ar 1{{añ}} miz-loar || [[Gouel al Leternioù]]

|- {{ligne grise}}

| Deroù miz Ebrel || [[Qingmingjie|Qīngmíng]], Gouloù glan

War-dro 15 deiz a-raok [[Kedez-Veurzh]]<br />

Deiz evit dougen doujañs d’ar re varv

| 5{{vet}} eus ar 5{{vet}} miz-loar

| [[Gouel ar bagoù erenved]] (Gouel an aerouant)

|- {{ligne grise}}

| 15{{vet}} deiz eus ar 7{{vet}} miz-loar || [[Gouel ar spesoù marnaoniet]]

|-----

| 15{{vet}}deiz eus an 8{{vet}} miz-loar

| [[Gouel Hanter Diskar-amzer]] (Gouel al Loar)

|- {{ligne grise}}

| 9{{vet}}deiz eus an 9{{vet}} miz-loar || [[Gouel an doubl nav]]

|}

 

An [[Hepatit B]] zo ur c’hleñved-bro e Sina ar c’hevandir : war-dro 10 % eus an dud zo klañv gantañ. An dud klañv gant an hepatit B a vez degaset direizhadennoù en o yec’hed pe a dap krign-bev an avu ha kalz a dud anezho a ya da Anaon abalamour da se. Studiadennoù war an hepatit B zo bet graet ha dre-se e ouzer ne vez ket ganet merc’hed a-walc’h abalamour d’ar c’hleñved-se. Evel-se e c’haller displegañ perak e vez ganet nebeutoc’h a verc’hed eget a baotred e Sina. Ur programm a oa bet lakaet war-sav e 2002 evit vaksinañ an holl vabigoù nevez-ganet e Sina ar C’hevandir.

 

 

Ur c’hleñved-red all, anvet grip an evned, a vez oc’h ober reuz e Sina abaoe un nebeud mizioù. An evned, ar yer peurliesañ, a oa bet klañv da gentañ penn hogen un nebeudig tud o deus paket ar c’hleñved-se ivez. Er mare-mañ e studier grip an evned evit gouzout hag eñ e c’hallfe tud kontammet gant evned kontammiñ tud all.

Ar voudaegezh a voe kelennet e Sina war-dro ar {{Iañ kantved}} evit ar wech kentañ. Skignet e voe ar gelennadurezh-se er vro da vat war-lerc’h ar {{IVe kantved}} ha deuet eo da vezañ ar relijion vrasañ e Sina. Div skol zo : ar [[voudaegezh tibetan]] (pe lamaegezh), zo anezho e [[Tibet]] hag e [[Mongolia an Diabarzh]] dreist-holl, hag an hinamaya (boudaegezh an [[Doare-karr bihan]]. Istimañ a reer ez eus war-dro 13 000 templ boudaat e Sina.

 

 

== Notennoù ha daveoù ==