Gireg Konan : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
|||
Linenn 1:
[[Restr:Gireg Konan 2017.jpg|thumb|upright=1.1|'''Gireg Konan''' en e liorzh e 2017]]
'''Gireg Konan''', Guirec Gildas Connan e marilh an ti-kêr, a zo ganet e [[Lannuon]], e [[Bro-Dreger]], d'an [[21 a viz Here]] [[1951]]. Mab da [[Jakez Konan]] hag [[Anna-Vari Klou]] eo. Pemp bugel zo bet er familh : Ivona (1934-1973), Ewan (1936-), Herve (1940-2017), Annaig (1946-1949), ha Gireg. Buanik goude e c’hanedigezh, e miz C’hwevrer 1952, ez eo aet ar familh a-bezh kuit da vevañ da [[Montréal|Vontréal]] e [[Kebek]], [[Kanada]]. Liorzher, kelenner eo bet. Skrivañ brezhoneg a ra bremañ. Bepred eo bet kar-e-yezh.
Goude ar Brezel e oa diaes bevañ e Breizh gant an nebeud a labour a oa hag ar c'houlzad [[broadelouriezh]] c'hall taer a oa neuze.
Eno er C'hanada e talc’has ar yezh da vezañ komzet er familh. Setu penaos en deus desket brezhoneg. Goude bezañ bevet eno e-pad tost da 25 bloaz, e tistroas da Vreizh e 1976 asambles gant e dad Jakez, hag e vreur Herve.
==Deskadurezh==
Desket e voe lenn ha skrivañ ar yezh dezhañ er gêr gant e vamm hag e c’hoar a-raok
===Distreiñ d’ar vro===
Marvet e oa e vamm hag e c’hoar Ivona d’an 3 a viz C’hwevrer 1973 da heul ur gwallzarvoud, diskaret o-div diwar ar riblenn-hent gant ur c’harr-tan aet da sot
Dimezet hag euredet eo gant Marivon ar Gwilhouz e miz Ebrel 1980. Teir merc’h o deus bet : Ivona (1980), Enora (1984), Bleuñvenn (gant un ñ, mar-plij !) (1993). Bevañ o deus graet e brezhoneg, rak ne dalv ket ar boan komz eus ar brezhoneg evel eus un dra a weler en ur mirdi. « Krediñ a ran en ur yezh vev ha bevet. », emezañ.
Linenn 16:
Liorzhañ a reas e-pad un daouzek vloaz bennak. Er bloavezh 1990 ez eas da skolaer pa oa Diwan [[Lannuon]] o klask unan, hag er bloaz war-lerc’h da gelenner da [[Skolaj Diwan ar Releg|Skolaj Diwan Roparz Hemon]] e-kichen Brest. Ret e voe dezhañ distreiñ d’ar skol-veur a-benn tapout un aotreegezh war ar brezhoneg e Skol-veur Roazhon II|[[Université Rennes II]]. Goude-se e 1996 e voe anvet da gelenner war ar brezhoneg hag ar saozneg e [[Skolaj Diwan Bro-Dreger]] e-lec’h ma kelennas e-pad 17 vloaz a-raok mont war e leve-kozhni. E-pad an amzer-se e kendalc’has Marivon gant an embregerezh liorzhañ betek fin 2013.
War e leve-kozhni emaint o-daou bremañ. Setu ma tremenont o amzer etre
===Ar Skolioù===
En diavaez e krede Gireg Konan e ranked ober labour ivez evit ar yezh ma vefe un heuliad etre ar bed hag ar skol. Ret e oa dezhañ evel kelenner ober traoù da skoazellañ ar yezh er skolioù. Krediñ a ra e tremen amzer dazont ar brezhoneg dre ar c’helenn er skolioù evel-just met ivez dre grouiñ ur vuhez sevenadurel tro-zro dezho. Setu perak en deus kemeret perzh en ur bern kevredigezhioù
Sikouret en deus krouiñ kalzik a gevredigezhioù ivez en-dro d’ar yezh. Sikouret en deus krouiñ teir skol vihan : skol Diwan Lannuon e 1978, ur c’hlas divyezhek e skol bublik [[Tregastell]] e 1989 hag ur skol Diwan e [[Louaneg]] e 2006. Chomet eo stag c’hoazh ouzh Skol Diwan Louaneg ha mont a ra di bep sizhun da zeskiñ kanañ d’ar vugale.
Linenn 37:
E penn "Son ha Kan" emañ, ur gevredigezh a glask brudañ ar c’hanañ e brezhoneg.
===Kan-ha-diskan, kanañ ha sonerezh===
Kanet en deus er festoù-noz dre Vreizh adalek 1977 gant e vreur Herve ha goude gant Fañch Perioù betek marv hemañ e 1998.
Linenn 43:
===Skingomz ha kleweled===
A-hend-all ez eo bet unan eus ar re o deus krouet [[Arvorig FM]] gant [[David ar Gall]], [[Andrev Roparzh]], [[Ronan Hirrien]], [[Ronan Debel]] ha tud all e [[Kommanna|Kommana]] e 1998
== Traoù all ==
Linenn 52:
=== Mennozhioù diwar-benn ar brezhoneg ===
Kalzik en deus selaouet ar vrezhonegerien a-vihanik a-hed e vuhez, er gêr da gentañ. Krediñ a ra e rank yezh ar pemdez magañ ar yezh skrivet
<blockquote>Brezhoneg klevet e Perroz eo ar pep brasañ eus ar gerioù a gaver amañ, gwir. Met brezhoneg Perroz a zo [[tregerieg]], hag an tregerieg a zo brezhoneg, hervez klevet ! An dra-se a zo gwir evit kement brezhoneg 'zo e Breizh ! Komzomp perrozeg, [[Leoneg|leoneg]], [[kerneveg]], bubrieg, plouvouskanteg, enez-suneg, [[gwenedeg]], an hini a gerfet, met komzomp brezhoneg. Ha pa skrivfomp, ‒ nemet ha skrivañ a rafen evit tud Perroz hag ar parrouzioù tro-war-dro hepken, e c’hallfen skrivañ e perrozeg, ‒ skrivomp e peurunvan ma vefomp komprenet dre Vreizh ! Abalamour da se em eus skrivet ar gerioù e peurunvan, ma c’hello darn eus ar gerioù ha troioù-lavar a zo amañ mont da binvikaat an holl vrezhonegoù. An distagadur evelkent a zo lakaet a zo distagadur ar ger evel ma ‘m eus e glevet pe hervez reolennoù an distagañ, pouez-mouezh ha taol-mouezh, ar yezh e-kostez Perroz.▼
▲Brezhoneg klevet e Perroz eo ar pep brasañ eus ar gerioù a gaver amañ, gwir. Met brezhoneg Perroz a zo [[tregerieg]], hag an tregerieg a zo brezhoneg, hervez klevet ! An dra-se a zo gwir evit kement brezhoneg 'zo e Breizh ! Komzomp perrozeg, [[Leoneg|leoneg]], [[kerneveg]], bubrieg, plouvouskanteg, enez-suneg, [[gwenedeg]], an hini a gerfet, met komzomp brezhoneg. Ha pa skrivfomp, ‒ nemet ha skrivañ a rafen evit tud Perroz hag ar parrouzioù tro-war-dro hepken, e c’hallfen skrivañ e perrozeg, ‒ skrivomp e peurunvan ma vefomp komprenet dre Vreizh ! Abalamour da se em eus skrivet ar gerioù e peurunvan, ma c’hello darn eus ar gerioù ha troioù-lavar a zo amañ mont da binvikaat an holl vrezhonegoù. An distagadur evelkent a zo lakaet a zo distagadur ar ger evel ma ‘m eus e glevet pe hervez reolennoù an distagañ, pouez-mouezh ha taol-mouezh, ar yezh e-kostez Perroz.
Ne blij ket din ar re a baoura ar yezh gant o gerioù gallekaet diwar re kennebeut : "teatr", "mersi bras", "poubelenn", ‒ ma klevfe an aotrou Poubelle ac’hanon ! ‒ ha me ‘oar-me... Souezhet e vefemp ma klevfemp war un enrolladenn bennak brezhonegerien gozh penn-kentañ an ugentvet kantved o komz. Gallekadurioù a zo bet a-viskoazh met a-gementadoù dister a-walc’h, sur. Ur ger evel "garantisañ" n’eo ket ur ger brezhonek evidon-me. "Gwarantiñ" avat a zo kalz brezhonekoc’h. Gouzout a reer bepred ez eo ''garantir'' an orin met tremenet eo dre vilin ar yezh, kement ma ankouaer an orin.
| |||