Pabez Janed : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Tikedennoù : Kemm gant an hezoug Kemm dre ar web hezoug
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 1:
[[Skeudenn:Papessa tiara.jpg|left|thumb|250px|Ar babez, unan eus ''arkanoù meur'' an tarotoù, treset evel "ar c'hast war an aneval" a zo menegg anezhi e [[Levr an Diskuliadur]].]]
[[Skeudenn:Pope Joan Nuremberg Chronicle Hartman Schedel.png|thumb|right|230px|Ar babez Janed e dilhad pab, o terc'hel ur babig, engravadur eus ''Chronica universalis'' [[Hartmann Schedel]] (1493)]]
Ar '''babez Janed''' a zo ur vaouez a vije bet anvet da [[pab|babbabez]] peogwir he doa kuzhet e oa ur vaouez. Krediñ a reer e renas etre [[855]] ha [[858]], da lavarout eo etre [[Leon IV]] ha [[Benead III]], da vare [[Anastaz al Levraoueger]]. Gouez d'an istorourien n'eo nemet ur vojenn.
 
== Ar vojenn ==
[[Skeudenn:Boccacio De Ioanne Anglica Papa.png|thumb|left|330px|Ar babez o wilioudiñ, engravadur e levr [[Boccacio]], er pennad diwar-benn ar babez er chabistr diwar-benn ar ''Maouezed a Vrud'']]
War-dro [[850]] e oa ur plac'h yaouank eus [[Mainz]] — anvet e meur a zoare : Jeanne, Agnès, Marguerite pe Gilberte hervez an dud <ref name="ST382ST">Cf.SHER [[#ST |Sher Tinsley]]TINSLEY, p''op. 382cit.''.</ref> — a guitaas he zud da vont war ar studi, pe da-heul he fried a oa studier <ref name="B953AB">CfBOUREAU, ''op. Boureau [2000]cit.'', p. 953.</ref>. Gwisket e oa evel ur gwaz hag anavezet evel ''Johannes Anglicus'' (Yann Saoz)<ref name="ST382ST" />, ar pezh a ziskouezje e oa saozez a orin<ref name="B953AB" />. Studiañ a eure en ur skol-veur saoz, ha goude tapet ganti he [[bachelouriezh]] ez eas gant he fried, pe he serc'heg, da studiañ ar skiantoù hag ar [[Prederouriezh|brederouriezh]] da [[Aten]]<ref name="ST382ST" />.
 
Pa varvas he gwaz ez eas da [[Roma]]. Eno e voe roet dezhi ar garg da lenn ar Skriturioù sakr<ref name="ST383ST">Cf. [[#ST |Sher Tinsley]], p. 383.</ref> a-raok mont e-barzh ar [[Curie romaineKuria|Curie''guria'']]. <br>
War-dro 850 e oa ur plac'h yaouank eus [[Mainz]] — anvet e meur a zoare: Jeanne, Agnès, Marguerite pe Gilberte hervez an dud<ref name="ST382">Cf. [[#ST |Sher Tinsley]], p. 382.</ref> — a guitaas he zud da vont war ar studi, pe da-heul he fried a oa studier <ref name="B953">Cf. Boureau [2000], p. 953.</ref>. Gwisket e oa evel ur gwaz hag anavezet evel ''Johannes Anglicus'' (Yann Saoz)<ref name="ST382" />, ar pezh a ziskouezje e oa saozez a orin<ref name="B953" />. Studiañ a eure en ur skol-veur saoz, ha goude tapet ganti he bachelouriezh ez eas gant he fried, pe he serc'heg, da studiañ ar skiantoù hag ar brederouriezh da [[Aten]]<ref name="ST382" />.
Hervez dihelloùlod zodihelloù e vije bet anvet da [[Kardinal|gardinal]], hagha hervez an holl e vije bet dilennet da bab gant ar bobl roman abalamour d'he deskadurezh ha d'he deoliezh. <ref name="ST" />
Pa varvas he gwaz ez eas da [[Roma]]. Eno e voe roet dezhi ar garg da lenn ar Skriturioù sakr<ref name="ST383">Cf. [[#ST |Sher Tinsley]], p. 383.</ref> a-raok mont e-barzh ar [[Curie romaine|Curie]].
Daou vloaz goude e voe touellet ar babez pe gant ur c'hloareg pe gant ur c'hardinal spisweloc'h eget ar re all hag e wilioudas a-wel d'an holl, pe pa oa o lavarout an oferenn, pe pa oa war varc'h, pe e-padkerzh [[prosesion]] [[Gouel ar Sakramant]], etre iliz-veur [[Sant-Yann-Latran]] hag iliz-veur Sant-Pêr. Hervez ar c'hronikour [[Urzh ar vreudeur prezegerien|dominikan]] [[Jean de Mailly]] e voe meinataet d'ar marv gant ar bobl., Hervezhervez Marzhin ar Polonad e varvas er gwentloù., Hervezhervez re all e voe kaset kuit ha netra ken. <ref name="ST383ST" />.
Hervez dihelloù zo e vije bet anvet da gardinal, hag hervez an holl e vije bet dilennet da bab gant ar bobl roman abalamour d'he deskadurezh ha d'he deoliezh
Rediet e voe an Iliz da wiriañ gourelezh ar bibien nevez-anvet diwar neuze<ref name="B954AB">Cf. Boureau [2000], p. 954.</ref>. Un den a ilizIliz a veze lakaet, a lavared, da balvata ar brouenn, a-dreuz ar gador-doull. Echu e gefridi gantañ e youc'he : « '' [[Duos habet et bene pendentes]] '' » (« "div en deus, hag istribilhet mat int »)". Ouzhpenn da se, abalamour d'an eñvorenn boanius-se, ne dremen ket ken prosesionoù eus al Latran d'ar Vatikan dre iliz Sant Klemez, lec'h ar gwilioud. Un delwenn koulskoude zo bet savet el lec'h ma c'hoarvezas.<ref name="B954AB" />.
<ref name="ST383">Sher Tinsley, p. 383.</ref>.
Daou vloaz goude e voe touellet ar babez pe gant ur c'hloareg pe gant ur c'hardinal spisweloc'h eget ar re all hag e wilioudas a-wel d'an holl, pe pa oa o lavarout an oferenn, pe pa oa war varc'h, pe e-pad prosesion [[Gouel ar Sakramant]], etre iliz-veur [[Sant-Yann-Latran]] hag iliz-veur Sant-Pêr. Hervez ar c'hronikour dominikan [[Jean de Mailly]] e voe meinataet d'ar marv gant ar bobl. Hervez Marzhin ar Polonad e varvas er gwentloù. Hervez re all e voe kaset kuit ha netra ken. <ref name="ST383" />.
Rediet e voe an Iliz da wiriañ gourelezh ar bibien nevez-anvet diwar neuze<ref name="B954">Cf. Boureau [2000], p. 954.</ref>. Un den a iliz a veze lakaet, a lavared, da balvata ar brouenn, a-dreuz ar gador-doull. Echu e gefridi gantañ e youc'he: « '' [[Duos habet et bene pendentes]] '' » (« div en deus, hag istribilhet mat int »). Ouzhpenn da se, abalamour d'an eñvorenn boanius-se, ne dremen ket ken prosesionoù eus al Latran d'ar Vatikan dre iliz Sant Klemez, lec'h ar gwilioud. Un delwenn koulskoude zo bet savet el lec'h ma c'hoarvezas.<ref name="B954" />.
 
== Ar fedoù ==
Ur vojenn eo a zo bet kredet enni betek ar {{XVIvet kantved}}, ha gant an Iliz zoken.
 
Ur vojenn eo a zo bet kredet enni betek ar XVIvet kantved, ha gant an Iliz zoken.
<!-- Diskouezet e veze ar c'hadorioù ma veze
=== Rendael ===
-->
=== Displegadur ===
Meur a zisplegadur zo d'ar vojenn. <br />
 
Marteze e voe savet diwar al lesanv « Pabez Janed » roet d'ar pab [[Yann VIII (pab)|Yann VIII]] en e vev, abalamour ma veze kavet re laosk dirak Iliz [[Kergustentin]], pe abalamour d'al lesanv « pabez Janed » roet da serc'h ar pab [[Yann XI]], [[Marozia]], a oa rust an dro anezhi.
Meur a zisplegadur zo d'ar vojenn. <br />
Marteze e voe savet diwar al lesanv « Pabez Janed » roet d'ar pab [[Yann VIII (pab)|Yann VIII]] en e vev, abalamour ma veze kavet re laosk dirak Iliz Kergustentin, pe abalamour d'al lesanv « pabez Janed » roet da serc'h ar pab [[Yann XI]], [[Marozia]], a oa rust an dro anezhi.
 
== Lennegezh ==
Meur a skrivagner zo bet o plediñ gant ar vojenn.
* Ar skrivagner [[Gres|gresian]] Emmanuel Roidis ([[1836]]-[[1904]]) e voe troet e oberenn c'hresianek embannet e [[1886]], e galleg gant [[Alfred Jarry]] <ref>{{fr}} ROIDIS, Emmanuel : ''La Papesse Jeanne'', troidigezh gant A. Jarry, Actes Sud, 1999 {{ISBN|978-2-7427-0496-5}}</ref> hag e saozneg gant [[Lawrence Durrell]]. <ref>{{en}} DURRELL, Lawrence : ''The Curious History of Pope Joan'', Derek Verschoyle, London, 1954. </ref>
* [[Emmanuel Roïdis]] a voe troet e oberenn c'hresianek embannet e 1886
* Yves Bichet, gant ''Le Papelet''<ref>BICHET, Yves : ''Le Papelet'', Fayard, 2004 {{ISBN|978-2-213-62041-1}}</ref>.
** e galleg gant [[Alfred Jarry]]<ref>''La Papesse Jeanne, roman médiéval'', traduit par Alfred Jarry et Jean Saltas de l'œuvre grecque d'Emmanuel Rhoïdes suivi de ''Le Moutardier du Pape, Opérette Bouffe'', (1908 et 1907), Nouvelles éditions Oswald, 1981, avec une préface de Marc Voline qui retrace la postérité littéraire de la légende, {{ISBN | 2730400761}}.</ref>
** e saozneg gant [[Lawrence Durrell]]<ref>''The Curious History of Pope Joan'', Derek Verschoyle, Londres, 1954.Freely translated from the Greek Papissa Joanna, 1886, by Emmanuel Royidis. </ref>
* ''Yves Bichet'', gant ''La Papesse Jeanne''<ref>Fayard, 2005</ref>.
 
== LennadurezhLevrlennadur ==
<div style="font-size:90%;">
* Alain Boureau, ''La papesse Jeanne'', Flammarion, coll. « Champs », 1993 ;
* BARTHÉLÉMY, Charles : ''La papesse Jeanne'', Éditions Saint-Sébastien, 2016 {{ISBN|978-2-37664-343-2}}
* Emmanouil Roidis ''La Papessa Giovanna'', 1866. Embannet en Italia gant [[Crocetti Editore]], 2003.
* BOUREAU, Alain Boureau, : ''La papesse Jeanne'', Flammarion, coll. « Champs », 1993 ;{{ISBN|978-2-08-081280-3}}
* Cesare D'Onofrio. ''Mille anni di leggenda: Una donna sul trono di Pietro'', Romana Società Editrice, 1978
* DE LA MONTAGNE, J. (1633) : ''La papesse Jeanne, ou Dialogue entre un protestant et un papiste'', Hachette / BnF, 2013 {{ISBN|978-2-01-285333-1}}
* {{en}} Donna Woolfolk Cross. ''Pope Joan'', Ballantine Books, ISBN 0-345-41626-0
* DUNAN, René (1929) : ''La papesse Jeanne'', Hachette / BnF, 2018 {{ISBN|978-2-329-08329-2}}
* {{en}} Rosemary e Darrell Pardoe. ''The Female Pope: The Mystery of Pope Joan. The First Complete Documentation of the Facts behind the Legend'', Crucible, 1988. ([http://www.users.globalnet.co.uk/~pardos/PopeJoanHome.html testo completo])
* PARDOE, Rosemary & Darroll : ''The Female Pope'', Crucible, 1988 {{ISBN|978-1-85274-013-9}}
* {{it}} Francesco Sorrentino. "Prova di virilità" su Medioevo rivista edita dalla De Agostini Periodici n. 7/2008 pagg. 90 e ss.
* SHER TINSLEY, Barbara : ''Pope Joan Polemic in Early Modern France : the Use and Disabuse of Myth (Pamphlet)'', Sixteenth Century Journal, Vol 18, No 3, pp. 381-397, 1987
* Pietro Ratto. ''Le Pagine Strappate. I trucchi della Chiesa rinascimentale per rimuovere la vicenda storica della Papessa Giovanna'', Elmi's World, Saint-Vincent, 2014
* SPANHEIM, Frédéric & LENFANT, Jacques : ''Histoire De La Papesse Jeanne'', Nabu Press, 2011 {{ISBN|978-1-173-80827-3}}
* {{en}}WOOFOLK CROSS, Donna Woolfolk Cross.: ''Pope Joan'', Ballantine Books, ISBN1996 {{ISBN|978-0-345-41626-01}}
</div>
 
== Liammoù diavaez ==
* {{fr}} [http://www.zetetique.ldh.org/papesse.html ''La papesse Jeanne, mythe ou réalité ? ''] e lec<!--Sac'hiennhet ar(≠ [http://www.zetetique.ldh.org/404) Cercle13 zététique]KZU 18 -->
 
== Notennoù ==
{{Daveoù}}
<references />
 
 
 
[[Rummad:Katoligiezh]]