Kerneveureg : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Wikicode ha + |
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
||
Linenn 60:
|-
|}
'''Kerneveureg''' a reer eus yezh hengounel [[Kernev-Veur]] (''
Implijet eo bet ar c'herneveureg evel yezh pemdez betek an [[XVIIIvet kantved]] a-raok mont da get, met adalek an {{XXvet kantved}} e strivas tud d'ober ur yezh vev anezhañ. War-dro 2 000 den a ra gant ar yezh-se hiziv an deiz, hag er bloavezh [[2002]] e voe anavezet ez-ofisiel evel unan eus yezhoù ar Rouantelezh-Unanet, hervez [[Karta Europa ar yezhoù rannvro pe bihanniver]].
Ur gevredigezh, [[Keskowethyans an Taves Kernewek]] ("Kevelerezh ar Yezh Kerneveurek", ''Cornish Language Partnership'' e [[saozneg]]), a laka ar yezh da vont war-raok er gevredigezh a-vremañ.
Linenn 69 ⟶ 71:
== Istor ==
War-dro ar {{XVIvet kantved}} e krogas tud Kernev-Veur da implijout ar saozneg, a-c'houde ma oa bet lakaet [[beleg|beleien]] saozneger er vro e [[1549]]. Ur vaouez anvet Dorothy "Dolly" Pentraeth ([[1692]]
E gwirionez ne oa ket honnezh an den diwezhañ hag a gomze kerneveureg : ur pesketaer anvet Wella Bodinar a vefe bet an hini diwezhañ ; 65 bloaz e oa e [[1776]], evel ma skrivas en ul lizher ma kont en devoa desket kerneveureg pa oa ur paotrig anezhañ.<ref>{{en}} [http://www.omniglot.com/blog/?p=686 ''Omniglot'']</ref> <!--Ha prouennoù a zo, ez eus bet tud arall c'hoazh hag a gomze kerneveureg e-pad an 19vet kantved. Pesketerien ar vro o deus dalc'het da gontañ e kerneveureg betek ar bloavezhioù 1940. E gwirionez e oa c'hoazh un nebeud mengleuzierien hag a gomze c'hoazh ar yezh un tammig. Met moaien zo laret evelkent e oa [[Dolly Pentreath]] unan ag ar re ziwezhañ a-raok an 20vet kantved hag a zeue flour ar c'herneveureg ganti.--Daveenn ebet-->
A-c'houde penn-kentañ an {{XXvet kantved}} ez eus tud hag a glask lakaat ar yezh-se da vevañ en-dro, dreist-holl e lidoù [[kristeniezh|kristen]], kentelioù evit an dud vras pe evit ar vugale er skolioù kentañ-derez hag er skolioù eil-derez. Evel-se, meur a gantad tud o deus desket un tammig kerneveureg da nebeutañ, ha miliadoù o deus bet darempred gant an traoù-se. Bep bloaz e vez skrivet muioc'h a levrioù er yezh-se ; bremañ ez eus muioc'h a levrioù e kerneveureg nevez eget a levrioù kozh e kerneveureg. <!--Laret e vez ez eus 1500 a dud pe war-dro hag a c'hell komz flour e kerneveureg. Lod zo bet desavet er yezh-se memes : bugale emsaverien ar c'herneveureg eo ar re-se.--Daveenn ebet-->
Linenn 77 ⟶ 80:
C'hwec'h doare-skrivañ a vez implijet hiziv an deiz.
* An hini koshañ, '''[[Kernewek Unys]]''' ("kerneveureg peurunvan"), zo bet savet war batrom skritur an testennoù eus ar {{XVvet kantved}} hag ar {{XVIvet kantved}}. Ijinet eo bet gant [[Robert Morton Nance]] e [[1929]].
* An hini implijetañ, '''[[Kernewek Kemmyn]]''' ("kerneveureg kumun"), hag a vez graet gantañ gant 90% eus ar gerneveuregerien d'an nebeutañ, zo bet savet gant [[Ken George]] er bloavezhioù [[1980]]. Klasket en deus Ken George chom an tostañ ar gwellañ ouzh [[fonologiezh]] ar c'herneveureg krenn evel ma'z eo bet adkrouet en e dezenn ("''The Pronunciation and Spelling of Revived Cornish''", 1986).
Nac'hañ a ra kerneveuregerien zo ober gant Kernewek Kemmyn, sañset "re [[brezhoneg|vrezhonek]]" hervezo.
* E 1995 en deus krouet [[Nicholas Williams]] an trede doare-skrivañ, '''[[Kernowek Unys Amendys]]''' ("kerneveureg peurunvan kempennet") en ur reizhañ fazioù bet graet gant Nance.
Linenn 131 ⟶ 134:
|- valign="top"
| style="padding-right:20px;" | ''Pwyll Pensevyk Dyved o arluth war seyth keverang Dyved. Hag ef ow tryga yn Arberth, y ben-lys, whans o dhodho mos helghya. An ran a'y dyr a vynna helghya o Glyn Cuch, ha'n nos-na ef eth war y hens a Arberth ha dos bys dhe Llwyn Diarwyd. Hag ena y fu an nos-na. Ha ternos, yn yowynkneth an jeth, sevel a wruk ha dos dhe Lyn Cuch, rak dyllo y gun y'n cos. Y whethas an corn ha dalleth an helva, ha holya y helgun, ha kelly y gescowetha. Hag ef ow colsowes orth lef y vagas-hel, y clewas lef nep bagas aral hag y nyns ens unlef, hag yth esens ow tos erbyn y vagas-ef.''
| Hag ef a welas lanergh y'n cos, o leven y don. Ha pan dheth y helgun dhe vyn an lanergh, ef a welas carow arak an bagas-hel aral. Hag yn ogas dhe gres an lanergh, otena'n bagas esa war y lergh ow talghenna ynno ha'y dewla dhe'n dor. Ena y fyras orth lyw an cun, hep predery a vyras orth an carow. Hag a'n helgun oll re welsa y'n bys, bythqueth ny welsa cun o unlyw gansa-y. Ha'ga lyw o gwyn golow splan ha'ga dywscovarn o cough. Ha kepar del derlentry gwynder an cun yndella y terlentry coughter aga dywscovarn. Gans henna ef a gerdhas dhe'n cun ha chassya dhe ves an re na a lathsa an carow, ha bosa y gun y honen war an carow.
|}
Linenn 141 ⟶ 144:
! Brezhoneg !! Kerneveureg<br><small>(Kernewek Kemmyn)</small> !! Kerneveureg<br>(FSS) !! Kembraeg
|-
| Butuniñ || Megi [ˈmɛˑɡɪ] ||
|-
| C'hwibanañ || Hwibana [ʍɪˈbaˑna] ||
|-
| Er-maez || Yn mes [ɪnˈmɛːz] ||
|-
| Gavr || Gaver [ˈɡaˑvəɾ] ||
|-
| Genoù || Ganow [ˈɡaˑnɔw] ||
|-
| Gwenanenn || Gwenenenn [ɡwɛˈnɛˑnɛn] ||
|-
| Gweuz || Gweus [ɡwœːz] ||
|-
| Gwiñver || Gwiwer [ˈɡwiˑwɛɾ] ||
|-
| Hiziv || Hedhyw [ˈhɛˑðɪw] ||
|-
| Kador || Kador [ˈkaˑdɔɾ] ||
|-
| Keuz || Keus [kœːz] ||
|-
| Kouezhañ || Koedha [ˈkoˑða] ||
|-
| Niver || Niver [ˈniˑvɛɾ] ||
|-
| Perenn || Perenn [ˈpɛˑɾɛn] ||
|-
| Skol || Skol [skɔˑl] ||
|-
| Sterenn || Sterenn [ˈstɛˑɾɛn] ||
|-
| Ti || Chi [ʧiː] ([[Kernuack Nowedga|KN]]: [ʧəj]) ||
|-
| Deskiñ || Desky [dœˑski] ||
|}
* Setu amañ ur ganaouenn gerneveurek troet e brezhoneg.
| |||