Taifa : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
D replaced: e h → e h (9) using AWB
Linenn 3:
 
==Istor==
C'hoarvezout a eurejont goude [[fitna Al-Ándalus]], ar brezel-diabarzh a voe entre kostezenn [[Hisham III]], ar c'halif diwezhañ, eus an dierniezh [[omeya]], ha diskennidi e vinistr, pe hajib, [[Almansor]]. Diskaret e voe ar c'halif ha [[kalifiezh Córdoba]] war un dro en 1031 .
 
Kement-se a deuas eus gwask ponner-oc'h-ponner an tailhoù da arc'hantiñ ar brezel hag an difenn ouzh ar rouantelezhioù kristen. Meur a zisrann a voe, ken na greskas niver an taifaoù (pe ṭawā'if).
Linenn 11:
A-benn ar fin, dre ma kouezhe an taifaoù dirak taolioù ar rouaned kristen, re Kastilha hag Aragon war an diwezhadoù, ne chome eus [[Al-Ándalus]], war-dro kreiz an XIIIvet kantved, nemet [[Rouantelezh Granada]], na godianas nemet d'an 2 a viz Genver 1492, an deiz ofisiel ma voe echuet ar [[Reconquista]].
 
== Tri marevezh an taifaoù ==
En istor al-Andalus e voe tri marevezh a vesk hag a zizurzh pa veze an taifaoù, pe rouantelezhioù, o vrezeliñ an eil a-enep d'egile:
*[[kentañ marevezh an taifaoù]], adal 1031 (pa gouezhas [[kalifiezh Córdoba ]]) betek 1085/1112 ([[aloubadeg an Almoravided]]) ;
* [[eil marevezh an taifaoù ]], adal 1145 (pa gouezhas an [[Almoravided]]) e 1163/1203 ([[aloubadeg an Almohaded]]) ;
* [[trede marevezh an taifaoù]], en XIIIvet kantved, adal 1224 (pa gouezhas an [[Almohaded]]) e 1266 ([[Reconquista]]) : ne chomas neuze nemet [[ emiriezh Granada]] a badas betek 1492.
 
Linenn 26:
 
* [[Taifa Denia]].
:Krouet e [[1010]] gant an emir ha sklav [[Muyahid]] a gemeras ar [[Balearez]], hag a savas ur stad troet war ar c'henwerzh, a rae he moneiz, betek aloubadeg an [[Almohaded]] . Koll he dizalc'hted a reas an taifa avat e [[1076]], pa voe distroadet [[Alí Ibn Muyahid]] gant ar [[Banu Hud]] eus [[Saraqusta]], a lakeas din da aloubadeg an [[almoravided]] ([[1091]]).
* [[Taifa Tortosa]].
: Evel a-hed an aod e oa ur rouantelezh sklav. Pevar roue a voe e penn an taifa ken na voe kemeret gant [[taifa Zaragoza]], ha gant an [[Almoravided]] e deroù an XIIvet kantved;.
* [[Taifa Zaragoza]]. (1118)
* [[Emiriezh Larida]]. (1149)
:Da gentañ ne oa nemet ur rann eus taifa Zaragoza. Met ar rouantelezh-se a voe rannet etre meur a daifa bihanik: [[Tudela (Navarra)|Tudela]], [[Washka]], [[Qalat al-Ayyub]] ha [[Larida]]. Seul wanoc'h seul aesoc'h a se e voe d'ar gonted ha rouaned kristen aloubiñ anezho. Da gentañ e voe kemeret gant an [[Almoravided]] ha chom a reas etre daouarn gouarnourien deuet eus broioù ar Sahara a-raok bezañ kemeret en [[1149]] gant [[Ramon Berenguer IV]] hag [[Ermengol VI d'Urgell]].
* [[Emirelezh Xibràna]] (1153)
:Emirelezh Xibrana eo anv an diwezhañ stad vuzulman a chome war zouar Katalonia a hiriv.
 
Adalek kastell Siurana. L'ocupació dels territoris de Siurana va començar l'any 1153.
Linenn 40:
 
 
Neuze e voe kemeret ar galloud gant niz Almansor,a savo an dierniezh amirí [[1065]]-[[1075]]. En [[1075]]-[[1086]], al-Qadir, eus [[Toledo]], gant skoazell Kastilha, a adkemeras kêr València (hag an taifa da-heul) ma c'houarnas betek ma voe drouklazhet en [[1092]]. E [[1094]], [[el Cid]] entra a la ciutat duent a terme un dur assetgament. A-benn ar fin e voe kemeret an taifa gant an [[almoravided]] e [[1102]].
 
*[[Taifa del moixerif]] (1287)