Hermann Hesse : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Llydawr (kaozeal | degasadennoù)
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 28:
 
== E vuhez ==
« ''E [[Calw]] (ForestKoad Du, [[WurtembergRouantelezh Württemberg]]) on bet ganet d’an 2 a viz Gouere [[1877]]. Va zad, anezhañ un Balt-Alaman, a oa Estonian a orin; merc’h ur Swabiad hag ur Suisad galleger e oa ma mamm. Tad va zad a oa medisin, mamm va zad a oa misionerez hahag hollc’houizek war sevenadur [[India]]. Va zad a zo bet misioner en [[Bro-India|India]] e-pad ur prantad berr, ha mava mamm a dremenas un nebeud bloavezhioù e [[Bro-[[India]] war labour misionerez ivez.'' »
 
Dre lenn bommoù tennet eus eñvorennoù e vuhez e teu anat ar pezh a gasas Hermann Hesse da vezañ ur skrivagner dibar : un identelezh liesseurt ha liessyezh, a viro outañ da zifenn ur vroadelezh pe un ideologiezh vroadelour, pouez ar relijion hag ar speredelezh mui levezon [[India]], ur vro ma reas ur veaj enni e [[1914]] hag awen e romant ''Siddartha''.
Linenn 34:
Misioner protestant eo tad Hermann Hesse, ha krediñ a ra e dud e vo mab e dad. Lakaet e vez da studiañ ar feizoniezh e kloerdi Maulbronn e [[1891]]. N’eo ket ur skoliad fall, met poan en deus gouzañv reolennoù ar skol hag an deskadurezh relijiel « ''a glask sujediñ ha dismantrañ personelezh an hiniennoù'' ». Bezañ barzh, setu e c’hoant don adalek an oad a zaouzek vloaz.
 
Skarzhet eo eus ar skol ar bloaz warlercwar-lerc'h avat, ha divizout gantañ treiñ kein ouzh ar vuhez relijiel evit gounit e damm bara en ur stal vekanikerezh da gentañ.
E [[Tübingen]] hag e [[Basel]] e labour adalek ar 17 a viz Here [[1895]] er stal levrioù ha traoù-kozh Heckenhauer. An darn vrasañ eus al levrioù e gwerzh zo gouestlet d’an doueoniezh, d’ar prederouriezh ha d’ar gwir, peadra da binvidikaat e ouiziegezh ha leuniañ an amzervezh ma chom e-unan. Rak n’en deus ket kalz a zarempredoù gant ar gevredigezh.
Lenn a ra kalz eta, oberennoù theologiel koulz ha re skrivagnerien veur al lennegezh alaman ([[Goethe]], [[Lessing]], [[Friedrich von Schiller|Schiller]]) mui kontadennoù [[mojennerezh]] [[Bro-C’hresiaC’hres]]. Lakaat a ra da embann ar varzhoneg ''Madonna'' en ur gelaouenn a [[Vienna]] e [[1896]].
 
Krog eo da skrivañ barzhonegoù. Un dastumadenn vihan zo embannet evit ar wech kentañ e e-kreiz an diskar-amzer [[1898]] dindan an anv ''Romantische Lieder'' [Kanaouennoù romantel], hag e-pad an hañv [[1899]] ur stobad barzhonegoù e komzoù-plaen gant an titl ''Eine Stunde hinter Mitternacht'' [Un eurvezh a-raok hanternoz]. Ur c’holl arc’hant eo avat evit an embanner eus [[Leipzig]], Eugen Diederichs. E-korf daou n’eus bet gwerzhet nemet 54 skouerenn diwar 600 eus ar ''Romantische Lieder'', ha dousig-tre e vez prenet 600 skouerenn an eil oberenn gant an dud. Ne gav ket abeg evit fallgaloniñ koulskoude, kentrec’het m’eo gant talvoudegezh ar skridoù hag ar c’hoant reiñ lañs d’ar aozour yaouank.
Linenn 48:
Dont a ra da vezañ eil-embanner an ''Deutsche Interniertenzeitung'' [Kelc’hgelaouenn an alamaned toullbac’het 1916-1917], embanner ar ''Sonntagsbote für die deutschen Kriegsgefangenen'' [Kelaouenn sizhunieg ar brizonidi-brezel alaman] etre [[1916]] ha [[1919]], hag e karg eus ''Levraoueg prizonidi-brezel alaman'' .
 
D’an 3 a viz Du [[1914]] ec’h embann er gazetenn ‘’Neue Zürcher Zeitung’’ ur pennad anvet ''O Freunde, nicht diese Töne'' [O Breudeur, paouezomp gant hor c’hlemmoù !], gwerzenn gentañ ''[[KannenKanenn d’al Levenez]]'' gant [[Friedrich von Schiller|Schiller]], ur galv davet an intelektualed alaman evit mirout oute da gemer perzh e tabutoù broadelour ar marvezhmarevezh. Dic’hortoz eo an disoc’h avat : taget eo kriz gant ar c’hazetennoù alaman, mignoned kozh oa pellaatbella dioutañ hagha edegemer a tegemerra lizhiri-gourdrouz zoken. Kalonekaet eo memestra gant e gamalad [[Theodor Heuss]], ha gant ar skrivagner gall [[Romain Rolland]], pa ra ur weladenn dezhañ e miz Eost [[1915]].
 
(Da vezañ kendalc'het emberr)
 
== Oberoù ==
*1900 – Hinterlassene Schriften und Gedichte von Hermann Lauscher [Skridoù ha barzhonegoù lezet gant Hermann Lauscher]
 
*1904 – Peter Camenzind
1900 – Hinterlassene Schriften und Gedichte von Hermann Lauscher [Skridoù ha barzhonegoù lezet gant Hermann Lauscher]
*1906 – Unterm Rad (Ar rollec'h)
 
*1910 – Gertrud
1904 – Peter Camenzind
*1914 – Rosshalde
 
*1915 – Knulp
1906 – Unterm Rad (Ar rollec'h)
*1919 – Demian
 
*1919 – Zarathustras Widerkehr. Ein Wort an die deutsche Jugend [Distro Zarathoustra. Ur ger diwar-benn ar yaouankiz alaman]
1910 – Gertrud
*1920 – Klingsors letzter Sommer [Hañvezh ziwezhañ e Klingsor]
 
1914*1922RosshaldeSiddhartha
*1927 – Der Steppenwolf [Bleiz ar steppoù]
 
*1930 – Narziss und Goldmund [Narsis ha Goldmund]
1915 – Knulp
*1932 – Die Morgenlandfahrt [Ar veaj d'ar broioù Reter]
 
*1943 – Das Glasperlenspiel [C’hoari ar perlezennoù gwer]
1919 – Demian
 
1919 – Zarathustras Widerkehr. Ein Wort an die deutsche Jugend [Distro Zarathoustra. Ur ger diwar-benn ar yaouankiz alaman]
 
1920 – Klingsors letzter Sommer [Hañvezh ziwezhañ e Klingsor]
 
1922 – Siddhartha
 
1927 – Der Steppenwolf [Bleiz ar steppoù]
 
1930 – Narziss und Goldmund [Narsis ha Goldmund]
 
1932 – Die Morgenlandfahrt [Ar veaj d'ar broioù Reter]
 
1943 – Das Glasperlenspiel [C’hoari ar perlezennoù gwer]
 
== Troidigezhioù e brezhoneg ==
* Ar Barzh (Der Dichter - 1913) (troidigezh gant Herve Gouedard) in Al Liamm Nn 332 (Mezheven 2002)
 
* Ar gêr (Die Heimkehr - 1910) (troidigezh gant Herve Gouedard) in Al Liamm Nn 334 (Here 2002)
* Ar Barzh (Der Dichter - 1913)
(troidigezh gant Herve Gouedard) in Al Liamm Nn 332 (Mezheven 2002)
 
* Ar gêr ( - 1910)
(troidigezh gant Herve Gouedard) in Al Liamm Nn 334 (Here 2002)
 
{{DEFAULTSORT:Hesse, Hermann}}