Mithridates Eupator : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Lamet kuit eo bet ar restr ''Ponto.jpg'' peogwir e oa bet diverket diwar Commons gant Ellin Beltz |
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
||
Linenn 1:
[[Restr:Mithridates VI Louvre.jpg|thumb|250px|Skeudenn eus ar roue Mithridates VI gant neuz [[Herakles]]. Marmor, prantad an [[Impalaeriezh roman]] (1añ kantved goude J.-K.)]]
'''Mitridates Veur''' (''Megas'') , pe '''Mithridates VI''' pe '''Mithridates Eupator''' (da lâret eo an hini en deus un tad nobl)
==E vuhez==
▲'''Mithridates VI''' pe '''Mithridates Eupator''' (da lâret eo an hini en deus un tad nobl) pe '''Mithridates Veur''' (''Megas'') a oa ganet war-dro 132 a-raok J.-K. ha mervel a reas e 63 a-raok J.-K.. Roue [[Pontos (bro)|rouantelezh Pontos]] hag [[Armenia|Armenia-Vihanañ]] e oa, e norzh [[Anatolia]] ([[Turkia]] hiziv), eus 120 a-raok J.-K. da 63 a-raok J.-K. Brudet eo Mithridates evel unan eus enebourien dañjerusañ [[Republik Roma]] hag evel unan eus ar re a reas ar muiañ berzh. Brezeliañ a reas a-enep tri eus brasañ jeneraled eus diwezh Republik Roma e-pad [[Brezelioù Mithridates]]: [[Lucius Cornelius Silla]], [[Lucullus]] ha [[Pompeius]]. Mab e oa da Vithridates V Evergetos, roue [[Pontos]], a oa bet kevredad [[Henroma|Roma]] e-pad [[Trede brezel punek]].
Mab e oa da [[Vitridates V Evergetos]], roue [[Pontos]], a oa bet kevredad da [[Henroma|Roma]] e-pad [[Trede brezel punek]].
Orin an anv "Mithridates" zo latin. ''Mithradates'' (Μιθραδάτης) an hini a oa skrivet war enskrivadurioù ha pezhioù moneiz ar roue, eus an [[henberseg]] ''Mithradatha'', "donezon eus [[Mithra]]".
== E yaouankiz ==
Mithridates a oa bet ganet war-dro [[-132|132 a-raok J.-K.]] e [[Sinop (kêr)|Sinope]]. Muntret e voe e dad, moarvat war urzhioù e vamm, [[Laodike VI]], war-dro [[-120|120 a-raok J.-K.]]. Heuliet e voe ar marv-se gant ur c'hevezherez kriz en-dro d'ar roue yaouank en doa aon evit e vuhez hag a repuas er chase hag er studi (komz a rae, a-hervez, 22 pe 25 yezh). Reiñ a ra c'hoant an aergelc'h-se dezhañ da anavout en un doare peurvat ar [[kontamm|c'hontammo]]ù hag an enepkontammoù a veze implijet d'ar mare-se ha da zont da vezañ dic'hloazus ouzh o efed. Hervez ar vojenn e vefe deuet a-benn dre forzh kemer kementadoù kontamm bihan en un doare ingal.
Linenn 24 ⟶ 25:
E [[-74|74 kent J.-K.]] avat e varvas roue [[Bithynia|Bitinia]], [[Nikomedes IV]], ha lezel a reas e rouantelezh d'ar Romaned dre hêrezh. Mithridates a wele bezañs ar romaned stok ouzh e harzoù evel ur gourdrouz ha disklêriañ a reas ar brezel dezhe gant skoazell [[Tigranes II (Armenia)|Tigranes II]] ([[brezelioù Mithridates|Trede brezel Mithridates]]). Trec'hiñ a ra ar [[Konsul|c'honsul]] [[Marcus Aurelius Cotta|Cotta]] e [[C'halkedon]] ha lakaat seziz war [[Kizikos|Gizikos]] pa oa argaset eus Bitinia e-kichen Pontos gant un ergerzhadeg renet gant [[Lucullus]] ([[-72|72 kent J.-K.]]-[[-71|71 kent J.-K.]]). Faezhet e oa e [[Emgann Granikos (-70)|Granikos]], e [[Emgann Kizikos (-70)|Kizikos]], hag e [[Emgann Lemnos (-70)|Lemnos]]. Mont a reas Mithridates dindan dec'h neuze betek [[Armenia]]. E-pad ur pennad e voe dic'houest an eil tu pe egile da gemer an tu-kreñv mes Lucullus a voe trec'h adarre e [[-69|69 kent J.-K.]] ha kemer a reas [[Tigranakert]]. A-drugarez da emsavadeg al [[lejion]]où roman a-enep o rener, e teuas Mithridates a-benn da gemer adarre [[Pontos|Rouantelezh Pontos]]. Faezhet e voe da vat gant [[Pompeius]] e [[-66|66 kent J.-K.]] e-kichen ar stêr [[Eufratez]] ha tec'het a reas da [[Krimea|Grimea]] e keoded [[Kerch|Pantikapaion]].
==
[[Restr:Mithridates VI of Pontus.jpg|thumb|right|Pezh moneiz arc'hant gant penn Mithridates VI]]
Mithridates a rankas neuze talañ ouzh un emsavadeg renet gant e vab henañ, [[Farnakes II|Farnakes]], ha mervel a reas e 63. Hervez lod e vije bet kontellet gant ur brezelour kelt en e servij. Hervez tud all en dije klasket mervel diwar kontamm met evel m'en doa graet peadra da vezañ dic'hloazus gant ar c'hontammoù e rankas goulenn digant unan eus e c'hoprsoudarded [[galated|galatat]] lazhañ anezhañ. Beziet e voe e Sinope, e geoded c'henidik.
| |||