Iolo Morganwg : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
D replaced: n e → n e (3) using AWB
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 1:
[[Skeudenn:Iolo Morganwg.jpg|thumb|right|200px|Iolo Morganwg]]
'''Iolo Morganwg''' ({{API|/ˈjo.lo mor.ˈgan.nug/}}) a oa anv-barzh ''Edward Williams'', ganet e [[Pennon]], e parrez [[Llancarfan]], e [[Morgannwg]], e kreisteiz [[Kembre]], [[1747]]-[[1826]]). ([[Iolo]] eo berradur [[Iorwerth]] - doare kembraek [[Edouarzh]]).
 
Goude ur pennad war-dro ar frañmasonerezh en em ouestlas Iolo Morganwg da sevel liderezh ha prederouriezh an drouizelezh vodern. Gantañ e voe bodet kentañ [[Gorsedd]], ''Gorsedd Beirdd Ynys Prydain'' e 1792 war dorgenn Primrose e [[Londrez]]. Embann a rae e oa chomet bev an hengoun drouizel goude an aloubadeg roman , ar c'hristenekaat hag an heskinerezh graet gant ar rouanez saoz [[Elizabeth Iañ]].
 
An drouizouriezh nevez savet gant Iolo a zo anezhi ur meskaj etre elfennoù eus ar gristeniezh, [[mojenn Arzhur]], rakromantelezh e doare [[William Blake]] hag elfennoù eus ar mojennoù [[keltek]].
 
Skrivet en deus un « Druid's Prayer » ([[pedenn an Drouiz]]), unan eus pezhioù pouezusañ liderezh ar [[Gorsedd]]. Diwarnañ eo savet liderezh ''[[Goursez Vreizh|Gorsedd Breizh]]'' krouet en tu-mañ da Vor Breizh, war-lerc'h eisteddfod Cardiff en 1899. Kent-se e oa bet [[Théodore Hersart de la Villemarqué]] e ''Gorsedd'' [[Abergawenny]] e 1838.
 
Krouet en doa un usvedoniezh diazezet war ar « c'helc'hioù kengreizek » a ya eus ar bed all ([[Annwn]]) da ''Abred'', ''Ceugant'' ha ''Gwynfyd'' (ar Bed Gwenn, ar Baradoz).
 
==EiE fywydvuhez==
 
==Falsskridoù==
Linenn 17 ⟶ 19:
<!--
 
Roedd '''Edward Williams''' ([[10 Mawrth]] [[1747]] - [[18 Rhagfyr]] [[1826]]), sy'n fwy adnabyddus dan ei [[enw barddol]] '''Iolo Morganwg''', yn fardd a hynafiaethydd a aned ym mhentref bychan [[Pennon]], plwyf [[Llancarfan]], ym [[Morgannwg]], de [[Cymru]]. Fe sy'n gyfrifol am y rhan helaeth o seremonïau'r [[Eisteddfod Genedlaethol]], ac fe hefyd a sefydlodd [[Gorsedd y Beirdd|Orsedd Beirdd Ynys Prydain]]. Dim ond yn yr 20fed ganrif y sylweddolwyd ei fod yn un o'r ffugwyr llenyddol mwyaf cynhyrchiol a llwyddianus erioed.
 
==Ei fywyd==
Ganwyd ''Edward Williams'', yn [[1747]], ym mhentre Pennon ym mhlwyf [[Llancarfan]] ond symudodd ei rieni i fyw ym mhentref [[Trefflemin]], rhai milltiroedd yn unig i ffwrdd, ar lan [[Afon Ddawan]], ac yno y'i magwyd ac y bu'n byw am y rhan helaeth o'inoes. Gweithiodd trwy gydol ei oes fel saer maen, ym Morgannwg ac yn [[Lloegr]], ond daeth yn enwog fel hynafiaethwr, [[bardd]] a radical. Yn [[Llundain]] roedd yn aelod ymroddgar o'r [[Cymdeithas y Gwyneddigion|Gwyneddigion]], cylch o lenorion gwladgarol a oedd yn cynnwys [[William Owen Pughe]] ac [[Owen Jones (Owain Myvyr)|Owain Myvyr]]. Daeth i adnabod [[Robert Southey]] a dechreuodd alw ei hun yn "The Bard of Liberty". Fel rhai o lenorion mawr eraill yr oes roedd Iolo'n hoff iawn o [[opiwm]] ar ffurf ''laudanium''.
 
Linenn 43 ⟶ 42:
 
==Ei ddylanwad==
wrth i ysgolheigion cyfoes ddatguddio faint o "ddarganfyddiadau" Iolo oedd, mewn gwirionedd, yn ffrwyth dychymyg Iolo ei hun. Ond erbyn heddiw, er bod pawb yn derbyn mai ffugio a wnaeth, mae defodau a seremonïau Iolo wedi ennill eu plwyf ym mywyd diwylliannol Cymru, ac mae Iolo ei hun wedi dod yn arwr i'r Cymry.
-->
 
==Levezon==
E-pad kant vloaz goude e varv, e 1826, e veze milliget anv Iolo Morgannwg.
Hiriv eo deuet da vout un haroz broadel.
 
==Oberennoù==
Linenn 90:
 
{{DEFAULTSORT:Morganwg, Iolo}}
[[rummad: Iolo Morganwg]]
 
[[Rummad:barzhed kembraek]]
[[Rummad:Ganedigezhioù 1747]]