Stumm eus an 11 Kzu 2018 da 16:21 kemmañ Lagad Zoltec (kaozeal \| degasadennoù) 7 387 kemm Diverradenn ebet eus ar c'hemm ← Kemm kent		Stumm red eus an 6 Mez 2019 da 16:49 kemmañ dizober Keritiad (kaozeal \| degasadennoù) 1 383 c'hemm Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 1: [[Restr:Activation1.jpg\|frame\|Grafik 1: Diagram ur reaktadenn katalitek hag a ziskouez an energiezh (''E'') ret diouzh an amzer(''a''). Gant ar c'hondisionoù boutin o deus ezhomm ur c'hementad bras a energiezh ar substratoù (A ha B) (<span style="color:#900;">''E''<sub>1</sub></span>) evit tizhout ar stad tremen hag a c'hello ar produ (AB) bezañ krouet diwarno. Ur mikrometoù (<span style="color:#090;">E</span>) a grou an enzim e-lec'h ma c'hello A ha B mont aesoc'h ha buanoc'h betek ar stad tremen (<span style="color:#009;">A<sup>...</sup></span><span style="color:#090;">E</span><span style="color:#009;"><sup>...</sup>B</span>) ar pezh a izela ar c'hementad a energiezh ret evit hen ober(<span style="color:#000099">''E''<sub>2</sub></span>). Dre ma vez aesoc'h da dizhout ul live energiezh hag a zo deut da vezañ izeloc'h, e c'hell bezañ fonnusaet ar reaktadur.]]▼ Un '''enzim''' a zo ur c'hatalizour biologel, ur [[molekulenn\|volekulenn]] ([[protein]] pe [[TRN]] (evit ar [[ribozim]]) hag a zo gouest da fonnussaat a vilionoù reaktadurioù kimiek ar [[metabolegezh\|vetabolegezh]] e metoù ar [[kellig\|c'helligoù]] pe etre ar c'helligoù. Mont a reont en-dro gant ur paoter munut ha dicheñch e vezont e dibenn ar reaktadur : [[katalizer]]ioù biologel (pe biokatalizerioù) a vez graet diouto. Dizoloet eo bet an enzim kentañ gant [[Anselme Payen]] ha [[Jean-François Persoz]] e [[1833]]. Diwar ar malt o deus puraet ur sustañs kizidik ouzh an tommder hag a oa gouest da hidrolizañ an [[amidon]] : Graet o deus diastaz diouti (etimologiezh : diastasis=dispartiañ) abalamour ma tispartie ar [[sukr]] eus an amidon. [[Anvidigezh]] an enzimoù n'eo ket boutin c'hoazh met savet e vez peurvuiañ gant ur wrizienn tost d'an [[dindanad]] (''substrat'' e galleg) pe da [[produ (kimiezh)\|brodu]] ar c'hataliz ; ouzhpennet a vez an dibenn ''"[[az]]"'''. Linenn 8 ⟶ 5: * Ar ''glukoz oksidaz'' a gataliz oksidadur ar glukoz. * An'''amidon sintetaz'' a gataliz sintezenn an amidon. Un enzim zo ur protein hag evel an holl broteinoù e vez kevanaozet diwar an titouroù dalc'het en [[TDN]] pe e [[TRN]] [[virus]] zo. Ouzhpenn 3 500 enzim disheñvel a zo renablet. {\|width="720px" align="center" cellpadding="15px" \|-valign="top" \|[[Restr:Activation1.jpg\|frame]] ▲~~[[Restr:Activation1.jpg\|frame~~\|Grafik 1: Diagram ur reaktadenn katalitek hag a ziskouez an energiezh (''E'') ret diouzh an amzer(''a''). Gant ar c'hondisionoù boutin o deus ezhomm ur c'hementad bras a energiezh ar substratoù (A ha B) (<span style="color:#900;">''E''<sub>1</sub></span>) evit tizhout ar stad tremen hag a c'hello ar produ (AB) bezañ krouet diwarno. Ur mikrometoù (<span style="color:#090;">E</span>) a grou an enzim e-lec'h ma c'hello A ha B mont aesoc'h ha buanoc'h betek ar stad tremen (<span style="color:#009;">A<sup>...</sup></span><span style="color:#090;">E</span><span style="color:#009;"><sup>...</sup>B</span>) ar pezh a izela ar c'hementad a energiezh ret evit hen ober(<span style="color:#000099">''E''<sub>2</sub></span>). Dre ma vez aesoc'h da dizhout ul live energiezh hag a zo deut da vezañ izeloc'h, e c'hell bezañ fonnusaet ar reaktadur.]] \|} [[Rummad:Proteinoù]]

Enzim : diforc'h etre ar stummoù