Hebreed : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
 
Linenn 1:
An '''Hebreed'''<ref>Ger meneget e [[Geriadur Gregor]], 1732 ; '''Hebreiz''' e [[Geriadur Ménard]], 2012 hag e [[Nouveau Dictionnaire Breton-Français/Français-Breton|Geriadur Al Liamm]], 2014.</ref> zo ur bobl [[pobloù semitek|bobl semitek|]] eus ar [[Reter Nesañ]].
 
Ar pep heverkañ en istor an Hebreed eo al levr brasmeur a zo bet skrivet a rummad da rummad da gontañ istor o fobl hag o darempredoù gant Doue[[doue]] [[Abraham]]. Ar; ar [[Bibl]] eo al levr-se, diwar ar [[gresianeg]] τὰ βιβλία ''tà biblía'' "al levrioù". Bibl ar [[yuzevegezh|Yuzevienyuzevien]] (pe an Hebreed), anvet "תנ״ך" ([[Tanac'h]]) en [[hebraeg]], eo an [[Testamant Kozh]] evit ar [[Kristeniezh|Gristenien]].<br>
Hervez al levr-se ez eas Abraham kuit eus bro-Hur (e broen [[Irak]] bremañ) da vont da vro Ganaan[[Kenaan|Genaan]].<br>
Abraham eo an den kentañ, a lavar deomphervez an Testamant Kozh, hag a zistaolas al [[liesdoueadegezhliesdoueegezh]] : krediñ a reas en un doue unan. Sellet e vez evel diazezer an Undoueadegezh,[[undoueegezh]] hag evel hendad ar Yuzevienyuzevien, ar Gristeniengristenien hag ar [[islam|vuzulmaned]] ivez.
 
Izaak[[Izaag]], mab Abraham, en devoe daou vab : unan gant ur serc'h [[EzauEsau]], hendad an [[Arabed]], ha [[Jakob]], lesanvet "Israel", hendad an Hebreed.
Ur mab en devoe Abaham : [[Izaag]].
Izaak en devoe daou vab : unan gant ur serc'h [[Ezau]], hendad an [[Arabed]], ha [[Jakob]], lesanvet "Israel", hendad an Hebreed.
 
Daouzek mab en devoe Jakob, a yeloyeas d'ober "[[daouzek meuriad Israel]]".
 
Divroañ a reas mibien Jakob da vro [[Henegipt|Egipt]] abalamour d'un naonegezh vras a oa deuet war ar vro. Liesaat a rejont a rummad da rummad betek bezañ "pobl Israel".<br>
Liesaat a rejont[[Moizez]], aur rummad[[profed]] dahervez rummad,an haHebreed donthag aar rejont da ober ur bobl: "Pobl Israel". [[Moizez]]gristenien, a gemeras penn an Hebreed d'o lakaat da zistreiñ da GanaanGenaan.
Ur profed eo Moizez hervez an Hebreed hag ar Gristenien.
 
Diazezañ a reas an Hebreed ur rouantelezh e [[Kanaan]]Kenaan, gant ar [[Salomon (roue Israel)|roue Salomon]], a savas Templ Bras [[Jeruzalem]], hag e vab David, a vez lakaet war e gont un darn vras eus [[Levr ar [[Salmoù]].
 
Un istor trubuilhet-bras eo hini an Hebreed. Alies o deus ranket divroañ :
*da vont da vro Egipt da heul naonegezh ;
*da vont da GanaanGenaan da dec'hout diouzh gwaskerezh Egiptiz ;
*da vont da [[Babilon|Vabilon]] evel sklaved ar [[Persia|Bersed]] (diskar kentañ an Templ) ;
*da heul eil diskar gant ar [[Romaned]] e 70 goude [[Jezuz-Krist]] ;
*da heul pogromoù[[pogrom]]où a veze sevenet a-enep dezho er broioù ma oant divroet ;
*gant ar "[[shoah]]" e-pad an [[Eil brezelBrezel-bed]].
 
Neuze e voe addiazezet ganto o broad e bro GanaanKenaan goude an [[Eil brezelBrezel-bed]] : stadStad [[Israel]] eo.
 
==Notennoù==