Trede Reich : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Dishual (kaozeal | degasadennoù)
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Boneg; yezh; lamet adlavaroù
Linenn 1:
{|class="infobox" style="font-size:90%;"
{| border=1 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=250 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
|+<big>'''''Deutsches Reich''<br />Reich Alaman'''</big>
|-
{{Infobox/Titl|+<big>'''''Deutsches Reich''<br />Reich Alaman'''</big>|d00|talbenn defaut|fff}}
| style="background:#efefef;" align="center" colspan=2 |
{| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" style="padding-top: 0.5em;"
|-
| style="background:#efefef;" align="center" colspan="2" |
| align="center" width="125px" | [[Restr:Flag of German Reich (1935–1945).svg|125px|Banniel]]
{| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" style="padding-top: 0.5em;"
| align="center" width="110px" | [[Restr:Reichsadler der Deutsches Reich (1933–1945).svg|80px|Ardamezioù]]
|-align="center"
| align="center" width="125px50%" | [[Restr:Flag of German Reich (1935–1945).svg|125px|Banniel]]
| align="center" width="110px50%" | [[Restr:Reichsadler der Deutsches Reich (1933–1945).svg|80px120px|Ardamezioù]]
|-align="center"
|width="50%" | <small>[[Banniel|Banniel]]</small>
| align="center" width="110px50%" | <small>[[Skoed-ardamez AlamagnArdamezouriezh|Ardamezioù]]</small>
|-
| align="center" widthcolspan="125px"2 | <small>[[Banniel AlamagnRestr:NS_administrative_Gliederung_1944.png|Banniel260px]]</small>
| align="center" width="110px" | <small>[[Skoed-ardamez Alamagn|Ardamezioù]]</small>
|-
| align="center" colspan=2 | [[Restr:NS_administrative_Gliederung_1944.png|200px]]
|}
|-
|'''[[Kan broadel]]'''||''[[Das Lied der Deutschen]]''<br>''[[Horst-Wessel-Lied]]''
| ''[[Das Lied der Deutschen]]'' ''[[Horst-Wessel-Lied]]''
|-
| '''[[Yezh ofisiel]]'''||[[Alamaneg]]
| [[Alamaneg]]
|-
| '''[[Kêr-benn]]'''||[[Berlin]]
| [[Berlin]]
|-
| '''Gorread'''<br />-En||633 holl786 <brkm² />(1939)
| <br />633 786 km2 (1939)<br />
|-
|'''Poblañs '''<br||69 />314 -Hollad<br000 />(1939)
|<br />69 314 000. (1939)<br />
|-
| '''Prezidant'''||[[Adolf Hitler]] <br><small>1933 - 30 Ebrel 1945<br /small><br>[[Karl Dönitz]] <small><br>30 Ebrel - 23 Mae 1945
|-
| '''Moneiz'''||Reichsmark
|-
| '''Moneiz'''||Reichsmark
|}
Envel a reer '''Trede Reich''' (pe[[alamaneg]] : ''Deutsches Reich'' en"Impalaeriezh alamanegalaman", ha diwezhatoc'h ''Großdeutsches Reich'' "Impalaeriezh veur alaman" diwezhatoc'h) a reer eus ar stad[[Stad]] [[Alamagn|alaman]] renet gant [[Adolf Hitler]] papan erruas er galloud ha papan aozas e c'halloud [[hollveliegezh|hollveliek]]. Padout a reas etre 1933 betek 1945.<br>
ArDaouzek renad-mañvloaz ae badaspadas daouzek vloaz: adalek dilennadeg Hitler evel kañseller d'an [[30 Genver|30 a viz Genver]] [[1933]] betek diskar ar Reich d'an [[8 Mae|8 a viz Mae]] [[1945]] ha betek ma voe harzet penn diwezhañ ar gouarnamant alaman, [[Karl Dönitz]]. Hervez ar [[propaganda]] nazi, an IIIe Reich a oa da badout « mil bloaz ».
 
== Anvioù ar ren ==
E 1933 ne oa ket bet lamet c'hoazh ar Republik neuze e raer gant Deutsches Reich, padout a raio kement-mañ betek kouezhadenn an Trede Reich e 1945. Adal ar bloavezh 1943 e oa deuet war-wel an anv « Grossdeutsches Reich » lakaet war-wel gant lod pennoù bras ha ministrerezhioù ar ren-se.
E-keñver ar [[Gwir (lezenn)|Gwir]] ne oa ket bet roet lamm da [[Republik Weimar]], an anv ofisiel neuze a oa ''Deutsches Reich'' ([[brezhoneg]]: Reich Alaman). Adal 1943 e teuteuas war-wel an anv nevez ''Großdeutsches Reich ([[brezhoneg]]: Reich meur)''.<br>
An anv "Trede Reich" adkemeret gant an nazied a zo deuet adal urar romant ''Das Dritte Reich'' embannet e 1923 gant [[Arthur Moeller van den Bruck]] anvet ''Das Dritte Reich''.
 
En Alamagn hiziv-an-deiz e reer gant ''Zeit des Nationalsozialismus'' ([[brezhoneg]]: "mare broadel-sokialour"), ''Nationalsozialistische Gewaltherrschaft'' ([[brezhoneg]]: "tirantiezh broadel-sokialour ") pe simploc'h gant ''Dritte Reich'' ("Trede ReichImpalaeriezh").
Dindan Hitler, strollad nemetañ an III{{e}} Reich e oa [[Strollad broadel sokialour al labourerien alaman]], brudetoc'h dre al lizherennoù [[NSDAP]] (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei). Ar ger [[naziegezh|nazi]] (e alamaneg Nationalsozialismus) a zo savet o kemer vogalenn gentañ ar gerioù a gaver en anv-se en alaman. Un arouez eus ar c'helennadurezh lakaet e plas gant Hitler eo dreist-holl.
 
== Ideologiezh ==
Ideologiezh ar renad a zo an national-sozialismus pe broadel-sokialouriezh.
Dindan ren Hitler, strollad nemetañ an III{{e}} Reich e oa [[Strollad broadel sokialour al labourerien alaman]], brudetoc'h'(Nationalsozialistische dreDeutsche alArbeiterpartei'' / lizherennoù [[NSDAP]] (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei). Ar ger [[naziegezh|nazi]] ''(e alamaneg Nationalsozialismus)'' a zo savet o kemer vogalenndiv silabenn gentañ ar gerioùger aalamanek gaver en anv-se en alaman''national''. Un arouez eus ar c'helennadurezh lakaet e plas gant Hitler eo dreist-holl.
 
An ''nazional-sozialismus'' ("sokialouriezh vroadel") e oa ideologiezh ar renad.
Ar ger "Alamagn nazi" deuet adal national-sozialismus berraet e nazi-smus = nazismus, a zo direizh hervez ar savpoent istorel peogwir e klot gant an IIIe Reich met ne glot ket gant deiziadoù istor ar strollad. E Bro-Alamagn n'eo ket ur ger implijet evit termeniñ ar prantad-mañ.
 
Ar gerbomm "Alamagn nazi", deuet adal ''national-sozialismus'' berraet e ''nazi-smus = nazismus'', a zo direizh hervezdiouzh arsavboent savpoentan istorelIstor peogwir e klot gant an IIIe Reich met ne glot ket gant deiziadoù istor ar strollad. EEn Bro-Alamagn n'eo ket ur ger implijet evit termeniñ ar prantad-mañse.
Savidigezh an IIIe Reich alaman a zo diazezet war meizad al ''Lebensraum'' (lec'h pe spas bevañ ret). Met muioc'h c'hoazh, an emled tiriadel kaset da benn gant Hitler oa sturiet dre mennozh al Lebebsraum-se hag ar mennozh-se oa harpet gant reoù glannded ar ouenn [[arian]], an [[enepyuzevegezh]], ar c'hoant digoll goude efedoù [[feur-emglev Versailhez]], hag an enep-komunouriezh ha lazhadegoù ha [[gouennlazh]]ioù e-leizh kaset en-dro gant ar renad nazi.
 
Ar renad-mañ a badas daouzek vloaz: adalek dilennadeg Hitler evel kañseller d'an [[30 Genver|30 a viz Genver]] [[1933]] betek diskar ar Reich d'an [[8 Mae|8 a viz Mae]] [[1945]] ha betek ma voe harzet penn diwezhañ ar gouarnamant alaman, [[Karl Dönitz]]. Hervez ar [[propaganda]] nazi, an IIIe Reich a oa da badout « mil bloaz ».
 
== Anvioù ar ren ==
E-keñver ar Gwir ne oa ket bet roet lamm da [[Republik Weimar]], an anv ofisiel neuze a oa ''Deutsches Reich'' ([[brezhoneg]]: Reich Alaman). Adal 1943 e teu war-wel an anv nevez Großdeutsches Reich ([[brezhoneg]]: Reich meur).
 
Savidigezh an IIIe Reich alaman a zo diazezet war meizadMeizad al ''Lebensraum'' (lec'h pe spas"egor bevañ ret") e oa diazez an IIIe Reich alaman. Met muioc'h c'hoazh, an emled tiriadel kaset da benn gant Hitler a oa sturiet dre mennozh al ''Lebebsraum''-se hag ar mennozh-se oa harpet gant reoù glannded ar ouenn [[arian]], an [[enepyuzevegezh]], ar c'hoant digoll goude efedoù [[feur-emglev Versailhez]], hag an enep-komunouriezh[[Komunouriezh|enepkomunouriezh]] ha lazhadegoù ha [[gouennlazh]]ioù e-leizh kaset en-dro gant ar renad nazi.
An anv Trede Reich adkemeret gant an nazied a zo deuet adal ur romant embannet e 1923 gant [[Arthur Moeller van den Bruck]] anvet ''Das Dritte Reich''.
 
En Alamagn hiziv-an-deiz e reer gant Zeit des Nationalsozialismus ([[brezhoneg]]: mare broadel-sokialour), Nationalsozialistische Gewaltherrschaft ([[brezhoneg]]: tirantiezh broadel-sokialour ) pe simploc'h gant Dritte Reich (Trede Reich).
{{Commons|Third Reich}}
{{Porched Alamagn}}