Navad : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
D Bot: Migrating 32 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q233458 (translate me) |
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
||
Linenn 1:
Ur strollad nav den pe nav zra eo un navad.
En Henegipt e raed navad eus ur strollad nav Doue. Da skouer Navad Bras Ioulou ([[Heliopolis]]) Evit Egiptiz e oa ur galloud bras gant an niver nav, a dalveze teir gwezh tri. En o yezh e raent "pesedjet" eus un navad, ar pezh zo bet troet e gresianek gant Ἐννεάς, ''enneas'', a dalvez "an nav".
Savet e oa bet meur a navad gant Henegiptiz. Meneget e vezont e skridoù ar [[piramidenn]]où : an navad bras, an navad bihanañ, an navad doubl, hag ar seizh navad zoken. Pep kreizenn relijiel vras en doa e hini, savet war patrom hini Heliopolis moarvat, gant doueed eus ar c'hornad. Lod eus ar "pesedjetoù" a vode muioc'h pe nebeutoc'h evit nav doue. Lod anezhe n'o deus ket bodet ar memes niver a zoueed a-hed ar c'hantvedoù.
Lod eus ar [[faraon]]ed o doa savet navadoù hag e oant ezel anezho o-unan. E templ Sethi Iañ, e Redesiyah, e veze azeulet un navad, enni c'hwec'h doue a-bouez ha tri stumm doueet disheñvel anezhañ e-unan. ▼
== An Navad Bras ==▼
▲Lod eus ar [[faraon]]ed o doa savet navadoù hag e oant ezel anezho o-unan. E templ Sethi Iañ, e Redesiyah, e veze azeulet un navad, enni c'hwec'h doue a-bouez ha tri stumm doueet disheñvel anezhañ e-unan.
An hini pouezusañ ha koshañ eus an navadoù egitian e oa an Navad Bras a vod [[Atoum]], an doue kentañ, e vugale [[Chou]] ha [[Tefnout]], hag o diskennidi [[Geb]], [[Nout]], [[Osiris]], [[Isis]], [[Seth]], ha [[Nefthis]]. Anvet eo ivez Navad Ioulou ([[Heliopolis]])) abalamour ma veze azeulet eno.
N'eo ket sklaer orin ar strollad-se. Krediñ a raed betek kreiz an ugentvet kantved e oa bet savet gant beleien Heliopolis evit lakaat o doue heol ([[Ra]]) a-us da zoueed all evel Osiris. Diskred o deus an egiptologourien a vremañ war kement-mañ. Hogos diarvar eo avat ez eo diwanet an Navad Bras pa oa azeulerezh Ra o vont war ziskar e-pad ar VIvet tierniezh hag e kreskas a-nevez goude.
==Mojenn krouidigezh ar bed==
Sevel a reas ur menez a-us d'an dourioù kentañ, anvet [[Noun]]. [[Atoum]] a oa bet engehentet gantañ e-unan a azezas war lein ar menez.
Evel ma kave hir an amzer en e-unan e skopas war al leur ha krouet e voe an aer ([[Chou]]) hag ar glebor [Tefnout]].
Gant Chou ha Tefnout e voe engehentet an Douar ([[Geb]]), hag an oabl ([[Nout]]) a oa stag an eil eus egile. Dispartiet e voent gant Nout. Diwar Nout ha Geb e oa ganet pevar bugel : Osiris, Isis, Seth, ha Nepthis.
En Ioulou ([[Heliopolis]]), ne oad ket bet evit bodañ an holl zoueed azeulet e kêr e-barzh an Navad Bras. Savet e voe un all, an Navad Bihanañ evit an doueed a eil renk. Bodañ a ra [[Toth]], [[Anubis]], [[Maat]], [[Heket]], ha kement zo ..., dindan renerezh an doue [[Horus]]. Un trede navad a vode eizh doue eus bed diwelus an Douat dindan renerezh Osiris.
▲== Navadoù all ==
▲En Ioulou ([[Heliopolis]]), ne oad ket bet evit bodañ an holl zoueed azeulet e kêr e-barzh an Navad Bras. Savet e voe un all, an Navad Bihanañ evit an doueed a eil renk. Bodañ a ra [[Toth]], [[Anubis]], [[Maat]], [[Heket]], ha kement zo ..., dindan renerezh an doue [[Horus]]. Un trede navad a vode eizh doue eus bed diwelus an Douat dindan renerezh Osiris.
E kêrioù all e kaver navadoù all, enne muioc'h pe nebeutoc'h a zoueed alies. En [[Hermopolis]] e oa ur strollad pevar c'houblad doueed a arouezie an elfennoù a oa anezhe en deroù, kent krouidigezh ar bed : eizh doue dezhe stumm gleskered pe naeron a anneze ar mor. Krouet o dije ur vi o dije lakaet goude war ur savenn en [[Hermopolis]]. Diflukañ a reas an heol diouzh ar vi-se hag hemañ a grouas ar bed a vremañ.
E [[Memphis]] ez eo an doue [[Ptah]] a grou eizh doue bras all dre ar soñj hag al lavar krouer.<br>
Da vare Hatshepsut e oa 13 doue e navad Karnak, hervez ar pezh a lenner e templ Deir el-Bahari.<br>
E navad [[Abidos]] avat ne gaver ken seizh doue.
Graet e vez navadoù pe "Enneadoù" ivez a-wezhioù eus an oberenn skrivet gant Plotinus.<br>▼
▲= Navadoù Plotinus =
▲Graet e vez navadoù pe "Enneadoù" ivez a-wezhioù eus an oberenn skrivet gant Plotinus.
''Ar C'hwec'h navad'' pe "Ennead" eo dastumad e skridoù, dastumet hag embannet gant e ziskibl Porphiros. Sellet e vez outañ evel unan eus krouerien ar blatonegezh nevez ma n'eo ket evel an hini kentañ eus ar skol-se. E labour en deus levezonet kalz preder ar C'hornôg hag hini ar Reter-nesañ dre hanterouriezh skridoù Aogustina an Hippoat ha re ar brederourien gristen pe arabek.
{{henegipt}}
[[Rummad:Doueed Henegipt]]
[[Rummad:Mitologiezh Henegipt]]
| |||