Kastell Susinioù : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
OUzhpennet eobet ur pennadig ganin
Ouzhepennet em eus ur pennadig
Linenn 19:
 
=== Gouarnourien ha kabitened ar c'hastell ===
Mervel a reas Frañsez I<sup>añ</sup> a Vreizh, mab da Yann V, e 1450. Dre ma oa eñ divugel evel e vreur hag e eontr e teuas Frañsez II da vezañ dug Breizh dre liammoù familh. Embreger a reas labourioù seveniñ bras e kastell Naoned, a gave gwelloc'h eget hini Susinioù. Kemeret e voe ar c'hastell e fin Brezel Breizh e 1491, e-pad ar pevare ergerzhadeg-vrezel gall ha n'e oa ket c'hoarvezet hep un nebeut distrujoù n'ez anavezer ket mat. Daoust ma oa bet dimezet Anna a Vreizh, merc'h Frañsez II anezhi, da Charlez VIII, war-lerc'h da Loeiz XII a Vro-C'hall ha daoust da enebiezh kambr ar C'hontoù e voe roet kastell Susinioù da Yann a Châlon, Priñs Orañj anezhañ. Hennezh a daole pled ouzh domani Rewiz e teuas ennañ meur a wech. Goude marv ar Priñs e tivizas Anna a Vreizh da vezañ endro perc'hennez war an domani daoust ma oa tiegezh Châlon a-enep an dra-se. E 1505 ez arsavas rouanez Anna e Susinioù e-kerzh he zro Vreizh. En degouezh-se e tiskouez deomp mamm-skridoù kontoù an domani e voe annezet ar c'hastell, dreset e voe ar prenestroù hag e voe prenet ivez peadra da vagañ ar rouanez hag he heul.
 
Goude bezañ aet Anna a Vreizh d'an anaon ez adtapas Kurunenn Vro-C'hall ar c'hastell a voe fiziet da ez-vestrez Frañsez I<sup>añ</sup> a Vro-C'hall e 1523 ha war-lerc'h da hini Herri II e 1543, anavezet dindan an anv a Diane a Boatev. En reiñ a reas buan d'he merc'h da-geñver he dimeziñ gant familh Brézé. Int a lakaas an domani da vezañ ur c'habitendi a rojont da C'huillaume a Vontigny, a oa ur gwazour da Ziane a Boatev. Ul levezon vras o do war ar c'hastell, hennezh hag e ziskennidi. Mirout a reas ar c'habitendi goude daspren Susinioù gant Roue Broc-C'hall Charlez IX e 1562. An daspren-se a ziskouez pegen pouezus e oa ar c'hastell hervez ar roueed : zoken e teuas war al lec'h ar roue-se gant he mamm Gatherine a Vedicis e miz Mae 1570.
''À la mort d’Anne de Bretagne, la couronne récupère le château qui est cédé à l’ancienne maîtresse du roi François <abbr>I<sup>er</sup></abbr> en 1523 puis à celle du dauphin Henri en 1543, connue sous le nom de Diane de Poitiers. Elle le remet bien vite à sa fille à l’occasion de son mariage dans la famille de Brezé. Ces derniers font du domaine une capitainerie qu’ils confient à Guillaume de Montigny, l’un des agents de Diane de Poitiers. Lui et ses descendants auront une forte influence sur le château. Guillaume conserve en effet la capitainerie après le rachat de Suscinio par le roi de France Charles IX en 1562. Cette volonté royale montre l'intérêt des souverains pour les lieux : Charles IX se rendra d'ailleurs sur place en mai 1570 avec sa mère Catherine de Médicis.''
 
''Cette seconde moitié du <abbr>XVI<sup>e</sup></abbr> siècle est particulièrement marquée à Suscinio par la menace de conflits avec les Anglais et les Espagnols, auxquels s’ajoute une crise de succession à la mort du roi Henri III en 1589. C’est à la fois un conflit religieux et politique, puisque l’héritier Henri de Navarre est protestant et son futur royaume catholique. Le gouverneur de Bretagne, soutenu par la famille Montigny qui gère toujours le domaine, prend la tête de l’opposition catholique. Récemment converti, Henri IV accorde le domaine à l’un de ses fidèles, qui le revend au capitaine de Redon, François de Talhouët. Il promet néanmoins aux Montigny de leur conserver la capitainerie du château lors des négociations de 1597, ce qui conduit à l’ouverture d’un nouveau conflit entre les deux familles intéressées à la fin du la guerre de Bretagne. Il se clôtura par la scission du domaine de Rhuys, cédé aux Talhouët, et le château qui restera aux Montigny.''