Kastell Susinioù : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Ouzhepennet em eus ur pennadig
Linenn 23:
Goude bezañ aet Anna a Vreizh d'an anaon ez adtapas Kurunenn Vro-C'hall ar c'hastell a voe fiziet da ez-vestrez Frañsez I<sup>añ</sup> a Vro-C'hall e 1523 ha war-lerc'h da hini Herri II e 1543, anavezet dindan an anv a Diane a Boatev. En reiñ a reas buan d'he merc'h da-geñver he dimeziñ gant familh Brézé. Int a lakaas an domani da vezañ ur c'habitendi a rojont da C'huillaume a Vontigny, a oa ur gwazour da Ziane a Boatev. Ul levezon vras o do war ar c'hastell, hennezh hag e ziskennidi. Mirout a reas ar c'habitendi goude daspren Susinioù gant Roue Broc-C'hall Charlez IX e 1562. An daspren-se a ziskouez pegen pouezus e oa ar c'hastell hervez ar roueed : zoken e teuas war al lec'h ar roue-se gant he mamm Gatherine a Vedicis e miz Mae 1570.
 
Arouezet eo eil hanterenn ar XVIvet kantved e Susinioù gant gourdrouzoù brezel etre Bro-C'hall, Bro-Spagn ha Bro Saoz. Ouzhpenn-se e voe un enkadenn a hêrezh goude marv ar roue Herri III e 1589, ur stourm relijiel ha politikel e oa war un dro rak ar pennhêr Herri a Navarre a oa protestant hag e rouantelezh da zont a oa katolik. Dont a reas gwarnour Breizh da vezañ penn an enebiezh gatolik, hag-eñ da vezañ soutenet gant familh a Vontigny a vere c'hoazh an domani. Gounezet a-nevez d'ar gatoligiezh e ro Herri IV an domani da unan eus e dud feal hag eñ en gwerzhas da gabiten Redon Frañsez a Dalhouët. Promesañ a reas d'ar re Vontigny e-kerzh kevraouadegoù e 1597 da virout evito kabitendi ar c'hastell, pezh a lakaas an div familh da stourmañ an eil ouzh eben e fin Brezel Breizh. Ar stourm-se a echuas gant disrann Domani Rewiz, roet da familh Dalhouët hag ar c'hastell a voe miret gant ar re Vontigny.
 
Da vare an [[Dispac'h gall]] e voe prenet gant ur marc'hadour pinvidik en em lakaas da werzhañ ar mein anezhañ.
''Récemment converti, Henri IV accorde le domaine à l’un de ses fidèles, qui le revend au capitaine de Redon, François de Talhouët. Il promet néanmoins aux Montigny de leur conserver la capitainerie du château lors des négociations de 1597, ce qui conduit à l’ouverture d’un nouveau conflit entre les deux familles intéressées à la fin du la guerre de Bretagne. Il se clôtura par la scission du domaine de Rhuys, cédé aux Talhouët, et le château qui restera aux Montigny.''
 
E penn-kentañ ar {{XVIvet kantved}} e voe skrapet ar c'hastell gant ar roue gall [[Frañsez Iañ (Bro-C'hall)|Frañsez I<sup>añ</sup>]] ha profet da unan eus e vestrezed, [[Françoise de Foix|Frañseza Foaz]] he anv. Dilezet e voe tamm-ha-tamm goude-se ha kregiñ a reas da gouezhañ en e boull. Da vare an [[Dispac'h gall]] e voe prenet gant ur marc'hadour pinvidik en em lakaas da werzhañ ar mein anezhañ.
 
Prenet e voe ar c'hastell gant departamant ar [[Mor-Bihan]] e [[1965]] digant ar familh de Francheville a oa perc'henn warnañ hag a oa krog da glask d'e adkempenn. Gant an departamant e voe kaset al labour adkempenn war-raok, a-zevri, e fin an {{XXvet kantved}}. Dismantroù ur chapel a voe kavet e-kichen ar c'hastell hag enni ul leur daret kaer ; diskouezet e vez al leur-se er c'hastell bremañ.