Jean Le Rond d'Alembert : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Llydawr (kaozeal | degasadennoù)
DDiverradenn ebet eus ar c'hemm
D corr using AWB
Linenn 5:
D’Alembert zo ganet d'ar [[16 a viz Du]] [[1717]] e [[Pariz]], ganet eo eus un afer etre maouez ar saloñsoù da vezañ [[Claudine Guérin de Tencin]] hag hervez lod istorourien, marc'heg [[Louis-Camus Destouches|Destouches-Canon]] pe, hervez studioù nevesoc'h, eus e vestr, an [[Léopold-Philippe d'Arenberg|dug d'Arenberg]] (1690-1754). An deiz war-lerc'h e c'hanedigezh e voe dilezet gant e vamm ha kaset gant ur mevel betek skalieroù chapel [[Iliz Saint-Jean-le-Rond e Pariz|Saint-Jean-le-Rond]] e-kostez tour norzh [[Iliz-veur Notre-Dame|Notre-Dame Pariz]], setu perak e anv roet dezhañ gant paotr ti an emzivaded. Hervez [[Nicolas de Condorcet|Condorcet]], an dilezel « na badas nemet nebeut devezhioù ; tad d'Alembert a yeas d'e gerc'het raktal gouezet gantañt ». Fiziet eo neuze da [[Geneviève-Elisabeth Legrand]], gwreg ar saver gwerioù Pierre Rousseau. Hervez an hengoun, ez eo anvet a-ziwar sant gwarezer ar chapel hag e teu da vezañ Jean Le Rond. Da gentañ e oa en ''[[Hôpital des Enfants-Trouvés|hospice des Enfants-Trouvés]]'', met hervez urzhioù ez eo fiziet d'ur familh gant ar marc'heg Louis-Camus Destouches, den a fiziañs an dug, ha roet e oa bet arc'hant d'ar marc'heg evit ober war e zro. Destouches a ziwall kuzh e vefe desket mat ar bugel en ur harpañ d'Alembert gant ur yalc'had. A-wechoù e teu da welet ar vagerez, tiron Rousseau, ganet Étiennette Gabrielle Ponthieux (e-tro 1683-1775) ganti lesanvet « la vitrière » e vevo d’Alembert betek e 50 vloaz. E vamm, itron de Tencin, hag a zo penn ur saloñs brudet adal 1733, a nac'ho da gaout liamm ebet gantañ. Dre un testamant, Louis-Camus Destouches a lak evel hêrez da d'Alembert ur yalc'had vihan bloaziek a 1 200 lur, un nebeut a-us da ziv wech gopr ur servijour bep bloaz ; marvet eo d'an 11 a viz Meurzh 1726, ha kenderc'hel a ra ar yalc'had da vezañ roet gant Michel Camus Destouches, e vreur, marvet d'ar 25 a viz Mae 1731. Goude-se ez eo e iñtanvez, Jeanne Mirey, a gendalc'ho d'ober war-dro ar yalc'had betek marv d’Alembert.
[[Restr:Titlepage from Diderot and D'Alembert's 'Encyclopedie' Wellcome L0016057.jpg|thumb|upright=1.2|Golo an [[Encyclopédie ou Dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers|Encyclopédie]]]]
[[Restr:Alembert - Nouvelles expériences sur la résistance des fluides, 1777 - 14723.jpg|thumb|upright=1.2|Gant d'Alembert - Nouvelles expériences sur la résistance des fluides, embannet e 1777 ]]
 
== Oberennoù ==