Kastell Susinioù : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Ouzhpennet eo bet ur pennadig ganin. |
Ouzhpennet eo bet ur pennadig ganin. |
||
Linenn 30:
En eil hanterenn ar XVII<sup>vet</sup> k<sup>ved</sup> e voe kavet an termen a "c'houarnour enezennoù, porzhioù hag havrioù Rewiz hag ar c'hastell" gwelloc'h eget hini a gabiten Susinioù. Danvez ar mor a oa talvoudusoc'h-talvoudusañ pa selle ouzh al lec'h ar galloud kreiz. Raktreset e oa bet zoken gant Richelieu da staliañ ur gumpagnuniezh genwerzh e Susinioù. E 1641 e voe graet eus e genderv gouarnour Susinioù, Jérôme du Camboult e anv. Ur gwarnizon hag armoù e-leizh a oa c'hoazh er c'hastell 1644. Koulskoude, o vezañ ma ne oa ket meret mat an domani hag abalamour da baouridigezh annezidi ar c'hourenez, a zlee kemer perzh e kempenn ar c'hastell, ez eas ar c'hastell da vont war ziskar.
E penn-kentañ an XVII<sup>vet</sup> k<sup>ved</sup> ec'h adtapas Priñsez Conti ar c'hastell dre brenañ ar gwirioù staget ouzh an domani kozh. Dont a reas a benn da gemer en-dro madoù ar c'hastell a oa etre daouarn ar gabitened hag ar gouarnourien abaoe fin ar XVI<sup>vet</sup> k<sup>ved</sup>. Mererezh a voe fiziet d'he gwazourien ha d'he c'houerien. Daoust ma ne seblant ket bezañ dilezet ar savadurioù ganti e kaver meur a zanevell skrivet e-pad ar c'hantved-se hag a ziskouez deomp pegen fall e oa stad ar c'hastell, e savadurioù implijet da verniañ an eostadoù hag evit buhez bemdeziek an annezidi. Perzh Susinioù a zeuas da vezañ lec'heloc'h hag ec'h emdroas statud e annezidi e-kerzh ar XVII<sup>vet</sup> k<sup>ved</sup>. Alato e talc'has bepred hengoun milourel peogwir e oa kreñv aon an dilestradegoù saoz e-doug an XVIII<sup>vet</sup> k<sup>ved</sup>. Daoust da gozhni ar c'hastell dre-vras e voe kempennet. War-nes an Dispac'h-gall ec'h aotree pennhêred ar briñsez da lakaat an eostadoù e rannoù ar c'hastell "ne gouezhont ket c'hoazh hag evit chom hep jabliñ ar peurrest", kement a draoù abalamour da goustoù ar renevezadennoù.
E-pad an Dispac'h gall, e 1798, e voe gwerzhet ar c'hastell evel mad broadel d'ar marc'hadour Pascal Lange evit ur priz a 5000 lur. Holl danvezioù a c'halle bezañ implijet c'hoazh zo bet gwerzhet, evel koad ar frammoù hag ar mein-ben. Lakaat a reas stad ar c'hastell da vont war washaat. Prenet eo bet e 1852 gant ar beskont Jules de Francheville hag e familh da ober ar pep posuplañ evit saveteiñ ar pezh a chom. Chom a reas etre daouarn ar familh de Francheville betek bezañ e 1965 gant Kuzul Departamant ar Morbihan, diwar atiz e brezidant Raymond Marcellin a oa kuzulier-departamant Sarzhav, hag embreget e voe e reneveziñ.
=== Gwareziñ ha reneveziñ ar glad ===
<gallery mode="packed" heights="220px" style="margin-top:20px;">
Château de Suscinio (entrée) Lefèvre-Pontalis.jpg|E deroù an {{XXvet kantved}}
|