John Keats : diforc'h etre ar stummoù

▲'''John Keats''' a zo ur [[barzh]] saoz ganet d’an [[31 Here|31 a viz Here]] [[1795]] e [[Finsbury Pavement]], damdost da [[Londrez]], ha marvet d’an [[23 C'hwevrer|23 a viz C'hwevrer]] [[1821]] gant an [[droug-skevent]] e [[Roma]] ([[Italia]]). Unan eus barzhed veur ar [[romantelezh]] saoz e oa Keats, gant [[William Wordsworth|Wordsworth]], [[Shelley]] ha [[George Byron|Byron]]. E-pad e vuhez verr e veze kavet abeg en e oberenn dibaouez gant kelaouennoù an amzer-se, met e levezon dalif war barzhed evel [[Alfred Tennyson]] zo bet bras-kenañ.

▲Ganet e oa en un tiegezh a renk izel ha mervel a reas e dad digantañ pa ne oa nemet 10 vloaz. Abredik e stagas da studiañ [[Henlennegezh|henlennegezhioù]] [[Hellaz]] ha Roma ha hini e amzervezh. Marvet e vamm e [[1810]] e rankas deskiñ ar vicher [[surjian]]. E [[1814]] avat e tilezas ar studi evit skrivañ hag e tarempredas metoù ar skrivagnerien. Buan e reas anaoudegezh gant arzourien evel [[Leigh Hunt]], [[Percy B. Shelley]] pe [[Benjamin Robert Haydon]]. Gant Leigh Hunt e voe skoazellet da embann e varzhoneg kentañ, ''Lines in Imitation of Spencer'', en ur gelaouenn e miz Mae [[1816]].<br />

▲E [[1817]] e teuas a-zindan ar wask e dorkad barzhonegoù kentañ, anvet ''Poems'', met ne reas tamm berzh ebet. Dilezet ma oa bet gant e vreur George a oa aet da chom da [[Norzhamerika|Amerika]] e klaskas reiñ harp d’e vreur Tom a oa tapet gant ar boeson hag a varvas diwar se e [[1818]].<br />

▲Savet eo ar varzhoneg-se, a ya da vagañ peder levrenn, diwar henvojennoù Hellaz, ha hini Endymion, a oa bet lakaet da gousket gant [[Zeus]] abalamour da ziwall e gened da viken. Er c’heid-amzer-se eo e pegas ar c’hleñved ennañ.<br />

▲E [[1820]], e voe embannet ''Hyperion'', a voe daskemmet gantañ hag adembannet e [[1856]] dindan an anv ''The Fall of Hyperion'', savet ivez diwar henvojennoù Hellaz (Hyperion o vezañ unan eus [[Titan]]ed Hellaz kozh). Er bloavezh-se e voe embannet barzhonegoù all evel : ''Lamia'', ''Isabella'', ''Ode to a Nightingale'', ''Ode on a Grecian Urn'', ''Ode to Psyche''. Dre ma’z ae e yec’hed war fallaat e voe aliet gant e vedisin kuitaat [[Bro-Saoz]] ha mont da [[Italia]]. Hag a reas eta e kompagnunezh e vignon [[Joseph Severn]]. Goude ur chomadenn e [[Naplez]], ez eas da [[Roma]] da vevañ, eno e laoskas e analad diwezhañ. Goulenn a reas skrivañ war e vez ''Here lies one whose name was writ in water'' (Amañ ez eus gourvezet unan hag a oa skrivet e anv en dour).