Bedreuziad COVID-19 : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Kempenn an notennoù
Linenn 8:
D'ar [[1añ a viz Kerzu]] [[2019]] e stagas ur c'hleñved da redek e kêr [[Wuhan]], e [[Republik Pobl Sina]] : ar c'h[[COVID-19]]. Ur c'hurunviruz nevez, anvet [[SARS-CoV-2]], a oa krog da redek dre [[Wuhan]], kêr-benn proviñs [[Hubei]]. Meur a zen a oa bet tapet gant [[tanijenn skevent]] hep ma vefe sklaer eus pelec'h e teue ar c'hleñved. An holl pareoù implijet a oa chomet diefed. Buan a-walc'h e oa deuet war-wel e oa eus un eskemm den-den evel doare treuzkas. An niver a dud klañv a oa aet buan war gresk betek tizhout milieroù a dud e fin miz Genver 2020. Meur a vro a oa bet tapet gant ar c'hleñved ouzhpenn Sina, en Europa, Norzhamerika ha dreist-holl en Azia. Mare goradur ar c'hleñved (pa vezer kontamet betek ar c'hentañ azonoù) zo etre 2 ha 14 devezh. Gallout a ra un den klañv binimañ tud all pad ma vez klañv met ivez e-pad meur a zevezh ur wech pareet. An azonoù zo lies met an daou azon diazez eo an derzhienn uhel hag ur skuizhder bras. Goude-se e krog kudennoù gant ar reizhiad analañ, kudennoù gant al lounezh, ar reizhiad gwazhiadur. Gellout a reer mervel diwar ar c'hleñved.
 
Diaes spontus eo kaout sifroù skiantel war an niver a dud klañv hag an niver a dud marvet. D'ar 1añ a viz C'hwevrer 2020 e voe embannet gant [[Sina]] e vefe bet 361 den marvet nemetken ha 17 300 den klañv. Hervez skiantourien arbennikaet war ar c'hleñvedoù-red, e vefe e-tro 44 000 den klañv d'ar 27 a viz Genver hag e miz C'hwevrer e vefe 100 000 den klañv d'an nebeutañ, pell-tre diouzh sifroù ofisiel ar vro. <ref>{{LiammCite web|url=https://www.ouest-france.fr/sante/virus/connait-vraiment-le-taux-de-mortalite-du-coronavirus-6717061|titl=Connaît-on vraiment le taux de mortalité du coronavirus|oberourtitle=''Ouest-France''}}</ref>
 
D'an 11 a viz Meurzh 2020 eo disklêriet gant [[Aozadur Bedel ar Yec'hed]] eo deuet kleñved-red Wuhan da vezañ ur bedreuziad.
 
Evit ar 26 a viz Meurzh a oa bet testeniekaet ouzhpenn 522 000 den klañv gant ar c'hCOVID-19 en ouzhpenn 190 bro ha tiriad, gant 23 701 den marvet gant ar c'hleñved hag ouzhpenn 123 000 den pareet.<ref>{{LiammCite web|url=https://www.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6|titltitle=Coronavirus COVID-19 Global Cases by the Center for Systems Science and Engineering (CSSE) at Johns Hopkins University (JHU)|oberouraccessdate=Johns Hopkins University|lennet d'=ar 27 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref>
 
==Doareoù==
Linenn 19:
|colspan="2" align="center"|[[Restr:Symptoms of 2019 novel coronavirus.svg|260px]]<br>Kudennoù degaset gant COVID-19<hr>
|-
!Azonoù<ref name="1Report of the WHO-China Joint Mission on Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)">{{LiammCite web|url=https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/who-china-joint-mission-on-covid-19-final-report.pdf|titltitle=1Report of the WHO-China Joint Mission on Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)|oberour=Aozadur Bed ar Yec'hed (ABY), - World Health Organization (WHO)|deiziad=16-24./02./2020|lennet d'accessdate=ar 26 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref>
!%
|-
Linenn 30:
|[[Digraostiñ]]||33.4%
|-
|[[Anosmiezh]] (koll ar c'hlevet dre ar fri)<ref>{{LiammCite web|url=https://www.entuk.org/sites/default/files/files/Loss%20of%20sense%20of%20smell%20as%20marker%20of%20COVID.pdf|titltitle=''ENT UK at The Royal College of Surgeons of England 35-43 Lincoln’s Inn Fields London WC2A 3PE Tel: 020 7404 8373 ''| Email: entuk@entuk.org|Web: www.entuk.org1Loss of sense of smell as marker of COVID-19 infection|oberouraccessdate=ENT UK|lennet d'=ar 27 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref>||30–66%
|-
|Berranal||18.6%
Linenn 46:
|Stoufet ar fri||4.8%
|-
|Dipadapa||3.7–31%<ref>{{citeen}} bookWEI |last=Wei|first=Xiao-Shan|last2=Wang|first2=Xuan|last3=Niu|first3=Yi-Ran|last4=Ye|first4=Lin-Lin|last5=Peng|first5=Wen-Bei|last6=Wang|first6=Zi-Hao|last7=Yang|first7=Wei-Bing|last8=Yang|first8=Bo-Han|last9=Zhang|first9=Jian-Chu|last10=Ma|first10=Wan-Li|last11=Wang|first11=Xiao-Rong|date= & all. (26/02/20) February: 2020|title=''Clinical Characteristics of SARS-CoV-2 Infected Pneumonia with Diarrhea|language=en|location='', Rochester, NY|ssrn=, <small>(SSRN 3546120}})</small></ref>
|-
|PasatPasaat gwad||0.9%
|-
|Poan-lagad||0.8%
|}
Ur viruz eus familh ar [[Grip|grip]] hag ar [[Sifern|sifern]] eo, kar ivez da hini ar [[SRAS]] (2003) hag d'ar gripoù [[H5N1]] hag [[H1N1]]. Infektiñ a ra dreist-holl ar skevent. 80% eus an dud detektet o dez simptomoù bihan (terzhienn, pas) met evit ar peurrest anezho e c'hell ar c'hleñved bezañ grevus a-walc'h, betek kas unan bennak d'an ospital ma n'eo ket e lazhañ<ref>{{LiammCite web|url=https://www.who.int/fr/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public/q-a-coronaviruses|titl=Maladie à coronavirus 2019 (COVID-19) : questions-réponses|oberourtitle=ABY (Aozadur Bed ar Yec'hed) - WHO (World Health Organization)|lennet d'accessdate=an 30 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref>. Seblantout a ra chom hep touchal ar vugale dindan 10 vloaz<ref name="1Report of the WHO-China Joint Mission on Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)" /> ha seul goshoc'h an den klañv, seul zañjerusoc'h evitañ, dreist-holl ma vez klañv gant traoù all ([[krign-bev]]...). Adalek 60% e c'hell ar c'hleñved lazhañ 30% eus an dud detektet.
 
Kavet e oa bet e c'hell ivez ur bern tud tapet ar viruz hep bezañ klañv gantañ. Evit doare e vije un den disimptom evit un den gant simptomoù, pezh zo e c'hell an dud disimpton kas ar viruz d'ar re all memestra.
 
Gorrek eo ar viruz da gemmañ e [[TDN]] hervez enklaskoù bet graet e [[Sina]] hag en [[Italia]]<ref>{{LiammCite web|url=https://www.iflscience.com/health-and-medicine/stability-of-coronavirus-genome-is-good-news-for-vaccine-development-scientists-say/?fbclid=IwAR08_ZGXcI0rFQc5GnGDM3-WguNEkSt13erWL97n4LPuqmnmlJndkJ-B2WI|titltitle=Stability''IFL Of Coronavirus Genome Is Good News For Vaccine DevelopmentScience'', Scientists Say|oberour=IFLS|deiziad=27./03.2020/20|lennet d'accessdate=ar 27 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> ar pezh a zo keloù mat evit kavet ur brec'hiadur.
 
===Treuzkas===
Diouer zo a vunudoù war an doare ma vez treuzkaset etre an dud. Ur studiadenn bet embannet d'ar [[27 a viz Meurzh]] a ziskouez penaos e vez treuzkaset dreist-holl dre darempredoù tost ha [[takennoù halañ]] produet en ur streviañ pe en ur basaat<ref>{{LiammCite web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/prepare/transmission.html|titl=How Coronavirus Spreads|oberourtitle=''Center for Disease Control and Prevention (SUACDC USA)|deiziad=4.'', 04/03.2020/20|lennet d'accessdate=ar 26 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref>. Darempredoù tost a dalvez dindan ur metrad pe zaou. Takennoù halañ a vez kaset ivez en ur gaozeal, met ne seblant ket ar viruz bezañ kaset pelloc'h gant an aer.<ref name="Q&A on coronaviruses (COVID-19) - WHO">{{LiammCite web|url=https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses|titltitle=Q&A on coronaviruses (COVID-19)|oberour=Aozadur Bed ar Yec'hed (ABY), - World Health Organization (WHO)|deiziad=9.09/03.2020/20|lennet d'accessdate=ar 26 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> Gallout a reer tapet ar viruz en ur douchal goreoù koñtaminet a-raok touchal e fri, e zaoulagad pe e c'henoù.<ref name="Q&A on coronaviruses (COVID-19) - WHO" />
 
Evit en em wareziñ eus ar viruz e oa bet erbedet da walc'hiñ an daouarn alies, gant soavon (a zo gouest da derriñ he c'hurunenn<ref>{{LiammCite web|url=https://covid19.govt.nz/|titl=United against Covid-19|oberourtitle=Gouarnamant [[Zeland-Nevez]]|deiziad=, 25./03.2020/20|lennet d'accessdate=ar 25 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref>) pe gant kaod dour-alkool hag ober kement-all d'ar gorreoù.<ref>Kampf, G.; & Todt, D.; & Pfaender, S.; & Steinmann, E. (MarchMeurzh 2020). ": ''Persistence of coronaviruses on inanimate surfaces and their inactivation with biocidal agents".'', The Journal of Hospital Infection. </ref>
 
===Viruz===
Ar [[SARS-CoV-2]] (Kleñved halañ grevus kurunviruz 2) zo ur viruz nevez kavet da gentañ e-barzh tri den tapet gant ur bneumoniezh e-liamm ouzh ar skoulmad kleñvedoù-halañ e [[Wuhan]] e [[Sina]].<ref name="Outbreak of severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV-2): increased transmission beyond China – fourth update">{{LiammCite web|url=https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/SARS-CoV-2-risk-assessment-14-feb-2020.pdf|titl=Outbreak of severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV-2): increased transmission beyond China – fourth update|oberourtitle=''ECDC (Kreizenn Europa evit diwall diouzh ar c'hleñvedoù)|deiziad=, 14./02.2020/20|lennet d'accessdate=an 28 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> Dre e orin e tenn kalz eus ar c'hurunviruzoù all. Seblantout a ra ar viruz bezañ ur chimera etre daou viruz, unan boaz da iñfektiñ [[logod-dall]], egile boaz da iñfektiñ ar [[pangolined]].<ref>{{LiammCite web|url=https://www.iflscience.com/health-and-medicine/coronavirus-origins-genome-analysis-suggests-two-viruses-may-have-combined/?fbclid=IwAR03THMxlrzvzFRw1rFcNpZM12unRJFJ8xqKip4jq6Uc_HZU_QCa1KAjDmI|titltitle=Coronavirus''IFL Origins:Science'', Genome Analysis Suggests Two Viruses May Have Combined|oberour=IFLS|deiziad=24./03.2020/20|lennet d'accessdate=an 28 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> Tostoc'h eo viruz ar pangolin ouzh ar SARS-CoV-2 met mankout a ra eus ur protein a laka anezhañ da vezañ gouest da vont e-barzh kelloù mab-den, evel hini al logo-dall.
 
===En em wareziñ diouzh ar viruz===
Erbedet eo da gentañ bezañ naet evit talañ ouzh ar viruz, da gentañ penn gwalc'hiñ an daouarn alies, chom hep touchal e zremm, e zaoulagad, e c'henoù dre vras, met dreist-holl gant daouarn lous, goude bezañ paset. Pasat pe streviañ a rankjed ober en ur mouchouer da skarzhañ, pe da nebeutañ en e ilin evit chom hep louzañ an daouarn. Ar re glañv hag a oar a rankje dougen ur meskl evit chom hep kas ar c'hleñved da dud all.<ref name="Coronavirus disease (COVID-19) advice for the public">{{LiammCite web|url=https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public|titl=Coronavirus disease (COVID-19) advice for the public|oberourtitle=ABY, (Aozadur Bed ar Yec'hed) - WHO (World Health Organization|deiziad=8.08/02.2020/20 bet nevesaet d'an& 18./03.2020/20|lennet d'accessdate=an 28 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> Erbedet eo ivez da lakaat e plas doareoù evit lakaat an dud da bellaat an eil diouzh egile (''physical distancing'' e saozneg, ''pellaat sokial'' e brezhoneg da c'hortoz e vije studiet an term-se).<ref>{{LiammCite web|url=https://publichealthmatters.blog.gov.uk/2020/03/04/coronavirus-covid-19-5-things-you-can-do-to-protect-yourself-and-your-community/|titl=Coronavirus (COVID-19) – 5 things you can do to protect yourself and your community|oberourtitle=''Public Health England|deiziad=4.', 04/03.2020/20|lennet d'accessdate=28 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref>
 
Pa oa nevez a-walc'h ar viruz e veze erbedet gant ur bern broioù chom hep beajiñ d'ar broioù pe rannvroioù tapet gant ar viruz, da lavaret eo [[Wuhan]], [[Sina]] da gentañ penn, met dibosupl e oa deuet da vezañ heuliañ an ali-se adalek fin miz C'hwevrer 2020 abalamour ma rede ar c'hleñved un tammig e pep lec'h er bed.
 
Dañjerus-kenañ eo ar viruz evit ar vedisined, ar glañvdiourien hag an dud a labour tost ouzh ar re glañv dre vras<ref>{{LiammCite web|url=http://www.officiel-prevention.com/sante-hygiene-medecine-du-travail-sst/service-de-sante-au-travail-reglementations/detail_dossier_CHSCT.php?rub=37&ssrub=151&dossid=556|titl=Les mesures de prévention et de protection du personnel en cas de pandémie|oberourtitle=''Officiel Prévention - Santé et Sécurité au travail|deiziad='', Meurzh 2020|lennet d'accessdate=an 28 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> hag aliet eo dezho labourat gant meskloù [[Meskl FFP2|FFP2]], dreist-dilhad ha lunedoù-gwareziñ. E broioù zo, evel Frañs, evelato o doa savet ur bern tud a vicher war ar yec'hed o mouezh evit klemm e vankont eus peadra evit en em wareziñ<ref>{{LiammCite web|url=https://www.lavoixdunord.fr/727741/article/2020-03-17/coronavirus-les-professionnels-de-sante-en-colere-contre-la-penurie-de-masques|titl=Coronavirus : les professionnels de santé en colère contre la pénurie de masques|oberourtitle=''La Voix du Nord|deiziad='', 17./03.2020/20|lennet d'accessdate=an 28 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> abalamour da choazoù bet graet gant ar gouarnamantoù tremenet a-raok<ref>{{LiammCite web|url=https://www.francetvinfo.fr/sante/maladie/coronavirus/coronavirus-pourquoi-la-france-manque-t-elle-de-masques-respiratoires_3871243.html|titl=Coronavirus : pourquoi la France manque-t-elle de masques de protection respiratoire ?|oberourtitle=''France Info TV|deiziad='', 19./03.2020/20|lennet d'accessdate=an 28 a viz Meurzh/03/20}}</ref> ha da stad an ospitalioù dre vras.<ref>{{LiammCite web|url=https://www.sciencesetavenir.fr/politique/greves-illimitees-et-demissions-massives-l-appel-a-l-aide-de-l-hopital_140490|titltitle=Grèves illimitées et démissions massives : l'appel à l'aide de l'hôpital|oberour=Sciences & Avenir|deiziad='', 15./01.2020/20|lennet d'accessdate=an 28 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref>
 
[[Heuliañ an darempredoù (medisinerezh)|Heuliañ an darempredoù]] zo un hentenn a-bouez evit talañ ouzh ar viruz. Klask a reer gouzout gant piv eo bet unan iñfektet e darempred evit kelaouiñ, gwareziñ ha dispellañ ha neuze kavet mammenn ur skoulmad-infektiñ ha miret ouzh ar viruz strewiñ muioc'h.<ref>{{LiammCite web|url=https://publichealthmatters.blog.gov.uk/2020/02/13/expert-interview-what-is-contact-tracing/|titl=Coronavirus (COVID-19) Expert interview: What is contact tracing?|oberourtitle=''Public Health England|deiziad='', 13./03.2020/20|lennet d'accessdate=an 29 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> E fin miz Meurzh 2020 ne oa ket c'hoazh eus [[brec'hiad|brec'hiadoù]] evit ar viruz-se, daoust ma'z eus leizh ha labourvaioù oc'h ober war-dro.<ref>{{LiammCite web|url=https://www.medicalnewstoday.com/articles/coronavirus-vaccine|titl=Coronavirus vaccine: Everything you need to know|oberourtitle=''Medical News Today|deiziad='', 12./03.2020/20|lennet d'accessdate=an 29 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref>
 
====Gwalc'hiñ e zaouarn====
Gwalc'hiñ e zaouarn zo aliet groñs evit talañ ouzh ar viruz. Gant ar [[Center for Disease Control and Prevention|Greizenn evit kontroliñ ha diwall diouzh ar c'hleñvedoù]] amerikan e oa bet erbedet gwalc'hiñ e zaouarn gant dour ha soavon alies, e-pad 20 eilenn da nebeutañ, drest-holl goude bezañ bet er privezioù pe ma vez lous an daouarn da vat ; a-raok mont da zebriñ ; goude bezañ streviet, pasaet pe c'hwezhet e fri. Ma n'haller ket gwalc'hiñ an daouarn diouzhtu e c'heller implijet kaod dour-alkool, gant 60% alkool ennañ da nebeutañ.<ref>{{LiammCite web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/prevent-getting-sick/prevention.html?CDC_AA_refVal=https%3A%2F%2Fwww.cdc.gov%2Fcoronavirus%2F2019-ncov%2Fprepare%2Fprevention.html|titltitle=How''CDC'', to Protect Yourself|oberour=CDC|deiziad=18./03.2020/20|lennet d'accessdate=29 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> Erbedet eo ivez gant [[Aozadur Bedel ar Yec'hed]] chom hep touchal an daoulagad, ar fri, ar genoù ma n'eo ket gwalc'het an daouarn.<ref name="Coronavirus disease (COVID-19) advice for the public"/>
 
====Yec'hed an analiñ====
Erbeded eo gant aozadurioù ar yec'hed da c'holoiñ e c'henoù hag e fri pa vezer o pasaat pe o streviañ, gant pleg e vrec'h pe ur mouchouer d'en em zizober diouzhtu en un doare sur.<ref name="Coronavirus disease (COVID-19) advice for the public"/> An dud iñfektet a rankfe dougen ur meskl surjian<ref>{{LiammCite web|url=https://www.chp.gov.hk/files/pdf/pneumonia_respiratory_health_advice_abstract.pdf|titl=Prevention of Pneumonia and Respiratory Tract Infection|oberourtitle=Gouarnamant Hong Kong|deiziad=, Genver 2020|lennet d'accessdate=29 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref><ref>{{LiammCite web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/if-you-are-sick/steps-when-sick.html|titltitle=What''CDC'', To Do if You Are Sick|oberour=CDC|deiziad=25./03.2020/20|lennet d'accessdate=an 29 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> abalamour ma c'hell ar meskl herzel d'an takennoù analiñ mont re bell ha re niverus pa vezer o pasaat, o streviañ pe o kaozeal c'hoazh, met dreist-holl hervez Stephen Griffin, ur virologour eus [[Skol-Veur Leeds]], e c'hell miret ouzh an dud da douchal o bizaj.<ref>{{LiammCite web|url=https://www.bbc.com/future/article/20200317-how-to-stop-touching-your-face|titltitle=How''BBC'', to avoid touching your face so much|oberour=BBC|deiziad=18./03.2020/20|lennet d'accessdate=an 29 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> Alioù zo bet roet gant [[Aozadur Bedel ar Yec'hed]] evit penaos dougen ar meskl<ref name="Coronavirus disease (COVID-19) advice for the public: When and how to use masks">{{LiammCite web|url=https://en.wikipedia.org/wiki/2019%E2%80%9320_coronavirus_pandemic#cite_note-WHO_masks-358|titltitle=Coronavirus disease (COVID-19) advice for the public: When and how to use masks|oberour=WHO - ABY|lennet d'accessdate=an 29 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref>.
 
Aliet eo groñs dougen ur meskl evit an dud a labour e bed ar yec'hed, dreist-holl ar re a labour gant tud klañv gant ar viruz<ref name="Coronavirus disease (COVID-19) advice for the public: When and how to use masks"/> met an dud n'int ket klañv ne rankfent dougen ur meskl nemet ma vez riskloù (abalamour ma reont war-dro unan bennak klañv da skouer). Burutellaet eo bet gouarnamant [[Frañs]] avat abalamour d'an alioù disheñvel roet diwar-benn talvoudegezh ar meskl, ar pezh zo bet liammet ouzh an diouer a veskloù miret gant ar Stad.<ref>{{LiammCite web|url=https://www.liberation.fr/debats/2020/03/24/masques-mais-de-qui-se-moque-t-on_1782908|titltitle=Masques : mais de qui se moque-t-on ? - Pennad gant Serge Galam''Libération'', enklaskour e CNRS ha CEVIPOF|oberour=Libération|deiziad=24./03.2020/20|lennet d'accessdate=an 29 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref>
 
====Pellaat sokial====
Linenn 87:
Un doare da herzel ouzh red ar c'hleñved zo bihanaat niver a zarempredoù a c'hell unan bennak kaout e-korf un devezh. Gallout a ra mont betek un dispell ; herzel ouzh ar beajoù ; berziñ ar bodadoù ouzhpenn un niver resis a dud (5000, 1000, 100 a dud) ; serriñ ar skolioù, an embregerezhioù n'int ket ret evit buhez ar vro, al lec'hioù-sport pe sevenadur, ar stalioù... Erbediñ an dud da chom er gêr a c'heller ober ivez, pe da vihanañ da chom hep mont da lec'hioù paket gant ur mor a dud, implijet doare d'en em saludiñ hep touchal an den all, chom pell an eil diouzh egile.<ref name="Coronavirus disease (COVID-19) advice for the public"/>
 
Aliet eo d'an dud deuet kozh a-walc'h pe d'an dud tapet gant ur c'hleñved evel an [[diabet]], ar [[Kleñvedoù kalongwazhiedel|c'hleñvedoù kalongwazhiedel]], an [[uswask]] pe c'hoazh an [[immunodigresk]] chom er gêr ivez abalamour ma vez muioc'h a riskloù da ziorren ur stumm kreñv eus ar c'hleñved.<ref>{{LiammCite web|url=https://www.who.int/indonesia/news/detail/08-03-2020-knowing-the-risk-for-covid-19|titl=Media Statement: Knowing the risks for COVID-19|oberourtitle=ABY, ([[Aozadur Bedel ar Yec'hed]]) - WHO (World Health Organization)|deiziad=8.08/03.2020/20|lennet d'accessdate=an 29 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref>
 
Kavet e oa bet e-kerzh miz Meurzh 2020 e oa re forc'hellek ar ger saoznek ''social distancing'' ha gwelloc'h e vije bet implijet ar ger ''physical distancing'' (''pellaat fizikel'') evit diskouez e c'heller digreskiñ an niver a zarempredoù fiziel en ur viret an darempredoù sokial, alies eus un tammig pelloc'h pe gant ar binvioù niverel.
Linenn 102:
Affichette rupture stock pharmacie Strasbourg 1er mars 2020.jpg|Skritell o kelaouiñ n'eus ket ken a veskloù e Strasbourg</gallery>
 
Meur a vartezeadenn a zo diwar-benn ar [[Klañvour kentañ|c'hlañvour kentañ]]<ref>{{LiammCite web|url=https://www.bbc.com/future/article/20200221-coronavirus-the-harmful-hunt-for-covid-19s-patient-zero|titltitle=Who is 'patient zero' in the coronavirus outbreak?|oberour=Fernando Duarte|embanner=BBC Future|deiziad='', 24./02.2020/20|lennet d'accessdate=an 30 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> ha eus a belec'h e teu. An hini kentañ zo bet kavet e oa bet paket klañv gant ar viruz nevez a oa bet kavet roudoù anezhañ d'ar 1añ a viz Kerzu [[2019]] e [[Wuhan]] e [[Sina]].<ref>{{LiammCite web|url=https://www.sciencemag.org/news/2020/01/wuhan-seafood-market-may-not-be-source-novel-virus-spreading-globally|titltitle=Wuhan''Science'', seafood market may not be source of novel virus spreading globally|oberour=John Cohen|embanner=Science|deiziad=26./01.2020/20|lennet d'accessdate=an 30 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> Hervez lod avat e oa bet marvet ar c'hlañvour kentañ, un den 55 vloaz anezhañ, d'ar 17a viz Du [[2020]].<ref>{{LiammCite web|url=https://www.scmp.com/news/china/society/article/3074991/coronavirus-chinas-first-confirmed-covid-19-case-traced-back|titl=Coronavirus: China’s first confirmed Covid-19 case traced back to November 17|oberour=Joséphine Ma|embannertitle=''South China Morning Post|deiziad='', 13./03.2020/20|lennet d'accessdate=an 30 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> D'an 30 a viz Kerzu [[2019]] e voe sachet evezh gouarnamant [[Sina]] gant ur strollad medisined eus Ospital Kreiz Wuhan, renet gant Dr. Ai Fen ha [[Li Wenliang]], diwar-benn ur c'hurunviruz nevez heñvel ouzh ar [[SARS-CoV]].
 
D'an 31 a viz Kerzu e voe a-walc'h a glañvourien evit ma voe savet un enklask e [[Wuhan]] gant an aozadurioù yec'hed, ha liammet e voe ar bneumoniezh nevez ouzh [[Marc'had Boued Mor Huanan]].<ref>{{LiammCite web|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-china-50984025|titltitle=China''BBC'', pneumonia outbreak: Mystery virus probed in Wuhan|oberour=BBC|deiziad=3.01.2020/03/20|lennet d'accessdate=an 30 a viz Meurzh /03/2020}}</ref><ref>{{LiammCite web|url=https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid-19|titl=Coronavirus disease (COVID-19) outbreak|oberourtitle=ABY (Aozadur Bed ar Yec'hed) - WHO (World Health Organization)|lennet d'accessdate=an 30 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> Soñjet e voe neuze e oa ar c'hleñved a-orin an anevaled gouez gwerzhet er marc'had ha ne dremene ket a dud da dud.
 
Gant lidoù ar [[Bloaz Nevez Sinat]], ha gant [[Wuhan]] bezañ un hub a-bouez e treuzdougen ar vro, e strewas ar c'hleñved e-kerzh miz Genver da broviñsoù all [[Sina]]<ref name="1Report of the WHO-China Joint Mission on Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)" /> goude ur prantad ma zouble an niver a dud klañv bep sizhun. D'an 20 a viz Genver 2020 e oa bet kelaouet e oa 6174 a dud o doa bet simptomoù.<ref>The{{Cite Novel Coronavirus Pneumonia Emergency Response Epidemiology Team. [web|url=http://weekly.chinacdc.cn/en/article/id/e53946e2-c6c4-41e9-9a9b-fea8db1a8f51 The Epidemiological Characteristics of an Outbreak of 2019 Novel Coronavirus Diseases (COVID-19) — China, 2020][J]. |title=''China CDC Weekly'', 2020, 2(8): 113-122. |accessdate=31/03/20}}</ref>
 
D'an 10 a viz Genver e voe embannet gant [[Aozadur Bedel ar Yec'hed]] ur gemmennadenn evit goulenn gant an dud o veajiñ e rannvro Wuhan da heuliañ doareoù da "zigreskiñ riskloù iñfektiñ en ur veajiñ."<ref>{{LiammCite web|url=https://www.who.int/news-room/articles-detail/who-advice-for-international-travel-and-trade-in-relation-to-the-outbreak-of-pneumonia-caused-by-a-new-coronavirus-in-china/|titl=WHO advice for international travel and trade in relation to the outbreak of pneumonia caused by a new coronavirus in China|oberourtitle=ABY, (Aozadur Bed ar Yec'hed) - WHO (World Health Organization)|deiziad=10./01.2020/20|lennet d'accessdate=an 30 a viz Meurzh /03/2020}}</ref> Ne c'houlenne ket e vije berzet beajiñ e Wuhan avat, goude ma chome amsklaer an doareoù iñfektiñ. D'an 12 a viz Genver e voe embannet gant an [[Aozadur Bedel ar Yec'hed|ABY]] ne oa ket riskloù evit micherourien ar yec'hed ha ne oa ket prouet e veze kaset ar c'hleñved a zen da zen.<ref>{{LiammCite web|url=https://www.who.int/csr/don/12-january-2020-novel-coronavirus-china/en/|titl=Novel Coronavirus – China|oberourtitle=ABY, - WHO|deiziad=12./01.2020/20|lennet d'accessdate=an 30 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref>
 
D'an 13 a viz Genver e voe diskuliet ar c'hlañvour kentañ er-maez eus [[Sina]], ur beajour sinat.<ref>{{LiammCite web|url=https://www.statnews.com/2020/01/13/woman-with-novel-pneumonia-virus-hospitalized-in-thailand-the-first-case-outside-china/|titl=Woman with novel pneumonia virus hospitalized in Thailand — the first case outside China|oberour=Andrew Joseph|embannertitle=''Stat News|deiziad='', 13./01.2020/20|lennet d'accessdate=an 30 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> D'an 20 a viz Genver e voe disklêriet gant [[Bodad Yec'hed Broadel Sina]] e oa eus treuzkazoù den da zen gant ar c'hCOVID-19.<ref>{{LiammCite web|url=https://www.theguardian.com/world/2020/jan/20/coronavirus-spreads-to-beijing-as-china-confirms-new-cases|titl=China confirms human-to-human transmission of coronavirus|oberour=Lily Kuo|embannertitle=''The Guardian|deiziad='', 21./01.2020/20|lennet d'accessdate=30 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> D'ar 24 a viz Genver e voe nevesaet alioù an ABY diwar-benn ar beajoù o c'houlenn ma vije arsellet ar veajourien, hep berziñ ar beajoù avat.<ref>{{LiammCite web|url=https://www.who.int/news-room/articles-detail/updated-who-advice-for-international-traffic-in-relation-to-the-outbreak-of-the-novel-coronavirus-2019-ncov-24-jan/|titl=Updated WHO advice for international traffic in relation to the outbreak of the novel coronavirus 2019-nCoV|oberourtitle=ABY, -WHO|deiziad=24./01.2020/20|lennet d'accessdate=an 30 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> D'an 27 a viz Genver e voe lakaet gourdrouz ar c'hCOVID-19 da "uhel dre vras" gant an ABY.<ref>{{LiammCite web|url=https://www.lemonde.fr/planete/article/2020/01/27/coronavirus-en-france-quels-criteres-de-risques-comment-reagir-les-questions-que-vous-vous-posez_6027408_3244.html|titl=Coronavirus en France : quels symptômes ? Comment réagir ? Les questions que vous vous posez|oberourtitle=''Le Monde'', avec AFP|embanner=[[Le Monde]]|deiziad=27./01.2020/20|lennet d'accessdate=an 30 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref>
 
Daou zevezh war-lerc'h e voe disklêriet gant an ABY e oa ar c'hleñved ur g[[Kudenn Etrevroadel a Yec'hed Publik Mallus]], o kelaouiñ an holl vroioù o doa da brientiñ doareoù da dalañ ouzh ar c'hleñved, da lavaret eo eveshaat, anavezet abred piv zo klañv, emglozañ, ober war-dro an dud klañv ha dont war-lerc'h roudoù o darempredoù.<ref>{{LiammCite web|url=https://www.who.int/news-room/detail/30-01-2020-statement-on-the-second-meeting-of-the-international-health-regulations-(2005)-emergency-committee-regarding-the-outbreak-of-novel-coronavirus-(2019-ncov)|titl=Statement on the second meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus (2019-nCoV)|oberourtitle=ABY, - WHO|deiziad=30./01.2020/20|lennet d'accessdate=ar 31{{añ}} a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> O welet an niver a dud klañv o kreskiñ er-maez eus Sina e voe disklêriet gant rener [[Aozadur Bedel ar Yec'hed|ABY]] [[Tedros Adhanom]] e oa dañjer d'ar viruz dont da [[bedreuziad|vedreuziad]].<ref>{{LiammCite web|url=https://www.nationalreview.com/news/who-head-warns-of-potential-pandemic-after-initially-praising-chinas-response-to-coronavirus/|titl=WHO Head Warns of ‘Potential Pandemic’ after Initially Praising China’s Response to Coronavirus|oberour=Tobias Hoonhout|embannertitle=''National Review|deiziad='', 24./02.2020/20|lennet d'accessdate=ar 31{{añ}} a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref>
 
Ez ofisiel e voe disklêriet ar stad a [[bedreuziad|vedreuziad]] evit ar c'h[[COVID-19]] d'an 11 a viz Meurzh gant [[Aozadur Bedel ar Yec'hed]], goude ur prantad ma chome ar c'hleñved-red kontrollet tamm pe tamm e meur a lec'h er bed<ref>{{LiammCite web|url=https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020|titl=WHO Director-General's opening remarks at the media briefing on COVID-19 - 11 March 2020|oberourtitle=ABY, - WHO|deiziad=11./03.2020/20|lennet d'accessdate=ar 31{{añ}} a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> gant [[Europa]] o tont tamm ha tamm da vezañ kreiz ar c'hleñved-red.<ref>{{LiammCite web|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-51876784|titltitle=Coronavirus: Europe now epicentre of the pandemic''BBC'', says WHO|oberour=BBC|deiziad=13./03.2020/20|lennet d'accessdate=ar 31{{añ}} a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> Muioc'h a dud klañv anavezet a oa bet kavet er-maez eus [[Sina]] eget e-barzh ar vro adalek ar 16 a viz Meurzh.<ref>{{LiammCite web|url=https://edition.cnn.com/2020/03/16/world/coronavirus-covid-19-update-intl-hnk/index.html|titltitle=More''CNN'', coronavirus cases outside mainland China than inside as pandemic accelerates|oberour=Helen Regan|embanner=CNN|deiziad=17./03.2020/20|lennet d'accessdate=ar 31{{añ}} a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> D'an 19 a viz Meurzh ne voe disklêriet tamm den klañv nevez ebet e [[Sina]] (war-bouez tud deuet eus an estrenvro) tra ma voe muioc'h a dud marvet gant ar c'hleñved en [[Italia]] eget e [[Sina]] d'an deiz-se.<ref>{{LiammCite web|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-51964307|titltitle=Coronavirus: Italy's death toll overtakes China's|oberour=BBC|deiziad='', 19./03.2020/20|lennet d'accessdate=ar 31{{añ}} a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref>
 
=== E Sina ===
[[Restr:COVID-19 Confirmed Cases Animated Map.webm|thumb|upright=1.2|Red e Sina abaoe ar 24 a viz Genver]]
D'ar [[1añ a viz C'hwevrer]] [[2020]] e voe embannet gant Sina e vefe bet 361 den marvet nemetken ha 17 300 den klañv.<br>
D'ar 6 a viz C'hwevrer 2020 e vez embannet e oa bet 564 den marvet ha 28 359 den klañv. D'an 10 a viz C'hwevrer e vez embannet gant Sina e vefe 908 den marvet ha 40 000 den klañv. <ref>{{Cite web|url=https://www.ouest-france.fr/sante/virus/coronavirus/coronavirus-le-bilan-grimpe-908-morts-en-chine-et-plus-de-40-000-contamines-6728993|title=''Ouest-France''}}</ref>. D'an [[2 a viz Meurzh]] [[2020]] e oa 3058 den marvet ha 89252 klañv gant 45216 den pareet.<ref>{{Cite web|url=https://www.worldometers.info/coronavirus/|title=''Worldometers''}}</ref>
 
=== En Europa ===
Linenn 126:
==== E Frañs ====
[[Restr:COVID-19 Outbreak Hospitalized in France 13 Regions & DomTom.svg|thumb|left|Rannvroioù Frañs hervez an niver a dud klañv ospitalizet (20/03/20)]]
Kavet e oa bet an den klañv kentañ gant ar viruz d'ar 24 a viz Genver, e [[Bourdel]]. Un den 48 vloaz, eus [[Frañs]] ha [[Sina]] a oa erruet e [[Frañs]] daou zervezh a-raok.<ref>{{Cite newsweb|url=https://www.francetvinfo.fr/sante/maladie/coronavirus/coronavirus-en-france-le-parcours-des-trois-patients_3799837.html|title=Coronavirus en France : le parcours des trois patients|date=24 January 2020|work=France Info|access-dateaccessdate=26 February 2020|url-status=live|archive-url=https:/02/web.archive.org/web/20200221231826/https://www.francetvinfo.fr/sante/maladie/coronavirus/coronavirus-en-france-le-parcours-des-trois-patients_3799837.html|archive-date=21 February 2020|language=fr20}}</ref> Da c'houde e oa bet detektet un nebeud tud c'hoazh, en o zouez 6 den eus ar [[Rouantelezh-Unanet]] e [[Savoia]], betek lakaat an niver-se da 12. En o zouez e oa pareet 11 hag unan zo marvet, un tourist eus [[Sina]], 80 vloaz anezhañ, a oa chomet da reanimañ e-pad pell.<ref name=":6">{{Cite newsweb|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-51514837|title=First''BBC coronavirusNews'', death confirmed in Europe|date=2020-15/02-15/20|workaccessdate=BBC News|access-date=2020-02-27|language=en-GB|archive-url=https:/02/web.archive.org/web/20200219204410/https://www.bbc.com/news/world-europe-51514837|archive-date=19 February 2020|url-status=live20}}</ref> Ar wezh kentañ e oa marvet unan bennak en [[Europa]] abalamour d'ar c'hleñved-se.
 
D'an 29 a viz C'hwevrer e oa 100 den bet klañv gant ar c'hleñved-red-se e Frañs : 11 o doa pareet, 2 a oa marvet. Kresket e voe buan an niver a dud klañv avat : ouzhpenn 2000 e voe d'an 11 a viz Meurzh<ref>{{Cite web|url=https://www.francetvinfo.fr/sante/maladie/coronavirus/direct-coronavirus-le-passage-au-stade-3-devrait-arriver-dans-les-prochains-jours_3861193.html|title=''France TV Info''}}</ref> ha 48 den a oa marvet gantañ, ken ma voe lakaet ar gaoz war aozadur an dilennadegoù ti-kêr. Nullet e voe ur bern darvoudoù sportel (marathon Pariz) pe sevenadurel (sonadegoù [[Tri Yann]] e Pariz) ha serret e voe ar skolioù en [[Oise]], [[Haut-Rhin]] ha [[Korsika]]. Klañv e oa ivez un nebeud kannaded eus ar [[Bodadenn Vroadel (Frañs)|Vodadeg Vroadel]] ha ministr ar sevenadur [[Franck Riester]]. [[Nicole Belloubet]], ministrerezh ar Justis zo bet testet ivez, met negatif e oa<ref>{{Cite web|url=https://www.francetvinfo.fr/sante/maladie/coronavirus/coronavirus-pourquoi-nicole-belloubet-franck-riester-et-olivier-veran-ont-ils-pu-etre-depistes-alors-que-le-test-n-est-plus-systematique_3860613.html|title=''France TV Info''}}</ref>.
 
D'an 12 a viz Meurzh, pa oa 2876 den iñfektet (pe bet iñfektet) ha 61 den marv, e oa bet disklêriet gant Prezidant ar Republik [[Emmanuel Macron]] e vije serret ar skolioù, ar skolajoù, al liseoù, ar skolioù-meur hag ar magourioù e Frañs a-bezh, ouzhpenn goulenn gant an dud koshoc'h eget 70 vloaz da chom er gêr ar muiañ ma c'hellent ha d'an holl dud chom hep mont re er-maez dre vras. Divizet e oa bet memestra delc'her an dilennadegoù ti-kêr d'ar 15 a viz Meurzh daoust d'ar riskloù.<ref>{{LiammCite web|url=https://www.francetvinfo.fr/sante/maladie/coronavirus/direct-coronavirus-les-etats-unis-ferment-leurs-frontieres-aux-europeens_3862735.html|titl=DIRECT. Coronavirus : Emmanuel Macron annonce la fermeture de tous les établissements scolaires dès lundi|oberourtitle=''France Info|deiziad='', 12 a viz Meurzh 2020/03/20|lennet d'accessdate=12 viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> Er [[Stadoù-Unanet]] e oa bet disklêriet gant ar Prezidant [[Donald Trump]] e oa berzet d'ar Frañsizien mont di e-pad 14 devezh.
 
Daou zervezh war-lerc'h, d'ar 14 a viz Meurzh e oa bet disklêriet gant [[Édouard Philippe]] e vije serret an holl stalioù n'int ket eus ar redioù kentañ (tavarnioù, sinemaioù...) ha goulennet gant an dud chom "ar muiañ posupl er gêr". Chom a ra digor ar stalioù-boued, an apotikerezhioù hag un nebeud stalioù all. Koulskoude e chomo dalc'het an dilennadegoù ti-kêr raktreset an deiz war-lerc'h hag ar genstrivadegoù publik daoust d'an niver a dud o komañs da sevel o mouezh.<ref>{{LiammCite web|url=https://www.francetvinfo.fr/sante/maladie/coronavirus/direct-epidemie-de-coronavirus-covid-19-les-restrictions-sur-les-voyages-se-multiplient-dans-le-monde_3866075.html|titltitle=DIRECT. Coronavirus : l'Espagne interdit les déplacements sauf pour travailler ou aller faire ses courses|oberour='France Info|deiziad='', 14 a viz Meurzh 2020/03/20|lennet d'accessdate=ar 14./03.2020/20}}</ref>
 
==== E Breizh ====
{{Patrom:Coronavirus/Graph/Breizh}}
D'an 29 a viz C'hwevrer e oa 5 den klañv e Breizh : 2 ospitalaet e [[Brest]] goude beaj ar gwaz en [[Ejipt]], daou e [[Roazhon]] goude ur veaj en [[Oise]] hag unan en [[Naoned]], medisinez an den bet klañv en Oise da gentañ, a oa e vakañsoù er [[Ar Baol-Eskoubleg|Baol-Eskoubleg]].<br>
D'an 2 a viz Meurzh e oa bet kavet 20 den klañv e Breizh<ref name="Coronavirus en Bretagne : l'Agence Régionale de Santé confirme 19 cas, la préfecture prend des mesures de restrictions">{{LiammCite web|url=https://france3-regions.francetvinfo.fr/bretagne/morbihan/covid-19-cas-confirmes-morbihan-ecoles-fermees-1793731.html|title=Coronavirus en Bretagne : l'Agence Régionale de Santé confirme 19 cas, la préfecture prend des mesures de restrictions|website='''France 3 Bretagne''|languageaccessdate=fr|access-date=2020-02/03-02/20}}</ref>, 13 anezho en ur skoulmad nevez kavet tro-dro [[Krac'h]], [[Karnag]] hag [[An Alre]].<ref name="Coronavirus en Bretagne : l'Agence Régionale de Santé confirme 19 cas, la préfecture prend des mesures de restrictions" /> Tamm ha tamm e oa kresket ar skoulmad-se betek tizhet [[Kiberen]] ha [[Brec'h]].
 
An hini kentañ a varvas e [[Breizh]] a voe un den 92 vloaz, ospitalizet e [[Gwened]].<ref>{{LiammCite web|url=https://www.letelegramme.fr/bretagne/coronavirus-en-bretagne-les-dernieres-infos-en-direct-02-03-2020-12515408.php|title=Coronavirus en Bretagne : premier décès dans le Morbihan [Direct]|date=2020-03-02|website=''Le Telegramme''|languageaccessdate=fr|access-date=2020-03-/03/20}}</ref><ref>{{LiammCite web|url=https://france3-regions.francetvinfo.fr/bretagne/morbihan/coronavirus-quatrieme-mort-france-homme-92-ans-morbihan-1794551.html|title=[VIDEO] Coronavirus : un quatrième mort en France, un homme de 92 ans dans le Morbihan|website=''France 3 Bretagne''|languageaccessdate=fr|access-date=2020-03-/03/20}}</ref>
 
Divizet e oa bet gant prefed Morbihan chom a-sav gant an holl zarvourdoù publik en departamant ha goulenn gant tud ar parrezioù tapet er skoulmad chom eno ha chom hep mont re er-maez. D'an dud a vije aet kuit dija e oa bet goulennet chom er gêr e-pad pemzekteiz da c'hortoz e vijent sur da chom hep bezañ klañv.
 
D'an 9 a viz Meurzh e voe lakaet war-wel 80 rannet evel-se : 11 en [[Il-ha-Gwilun]], 9 e [[Liger-Atlantel]], 5 e [[Penn ar Bed]], 55 er [[Morbihan]] hag hini ebet en [[Aodoù an Arvor]]<ref>{{LiammCite web|url=https://www.bretagne.ars.sante.fr/system/files/2020-03/2020-03-09%20bulletin%20information%20COVID-19%20%28002%29.pdf|title=BulletinARSB, d'information n°3 Covid1909/03/20|dateaccessdate=2020-03-09|website=Agence Régionale de Santé en Bretagne|language=fr|access-date=2020-/03-09/20}}</ref><ref>{{LiammCite web|url=https://www.pays-de-la-loire.ars.sante.fr/system/files/2020-03/2020-03-09%20bulletin%20information%20COVID-19.pdf|title=BulletinARSPdL, d'information n°7 Covid1909/03/20|dateaccessdate=2020-03-09|website=Agence Régionale de Santé en Pays de la Loire|language=fr|access-date=2020-/03-09/20}}</ref>.
 
D'an 11 a viz Meurzh e oa bet kavet 105 den klañv e Breizh : 13 en [[Il-ha-Gwilun]], 12 e [[Liger-Atlantel]], 7 e [[Penn ar Bed]], 73 e [[Morbihan]] hag hini ebet c'hoazh en [[Aodoù an Arvor]]<ref>{{Cite web|url=https://www.bretagne.ars.sante.fr/system/files/2020-03/2020-03-11-bulletin%20information%20COVID-19_numero5_VF.pdf|title=ARSB, 11/03/20}}</ref>. Kavet e oa bet ur skoulmad nevez kostez [[Bruz]], e-kichen [[Roazhon]]<ref>{{Cite web|url=https://www.francetvinfo.fr/sante/maladie/coronavirus/direct-coronavirus-le-passage-au-stade-3-devrait-arriver-dans-les-prochains-jours_3861193.html|title=''France TV Info''}}</ref>
 
D'an 12 a viz Meurzh e voe disklêriet e oa marvet ur vaouez a 93 vloaz er [[Morbihan]]<ref>{{Cite web|url=https://www.letelegramme.fr/morbihan/coronavirus-un-deuxieme-deces-dans-le-morbihan-12-03-2020-12523534.php?utm_term=Autofeed&utm_medium=Social&utm_source=Twitter#Echobox=1584009956|title=''Le Télégramme''}}</ref>. Kemeret e oa bet ivez an diviz nullañ [[Tro Breizh (belo)|an Dro Breizh war velo]] evit e 54{{vet}} redadeg, raktreset e miz Ebrel 2020.<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/tourdebretagne/status/1238056294159876097|title=''Twitter''}}</ref> D'an noz e oa bet kavet 135 den klañv e Breizh : 22 en [[Il-ha-Gwilun]], 15 e [[Liger-Atlantel]], 12 e [[Penn ar Bed]], 85 e [[Morbihan]] hag unan en [[Aodoù an Arvor]]<ref>{{LiammCite web|url=https://www.bretagne.ars.sante.fr/system/files/2020-03/2020-03-12-bulletin%20information%20COVID-19_VF.pdf|titl=BULLETIN D’INFORMATION N°6 COVID-19|oberourtitle=ARS Breizh|deiziad=, 12/03/202020|lennet d'accessdate=an 12 a viz Meurzh 2020/03/20}}{{LiammCite web|url=https://www.pays-de-la-loire.ars.sante.fr/system/files/2020-03/2020-03-12%20bulletin%20information%20COVID-19%20%282%29.pdf|titl=BULLETIN D’INFORMATION COVID-19|oberourtitle=ARS Broioù al Liger|deiziad=, 12/03/202020|lennet d'accessdate=an 12 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref>
 
Evel e Frañs a-bezh e oa bet serret ar skolioù e Breizh adalek ar 16 a viz Meurzh ha kenfinet an holl dud adalek ar 17 a viz Meurzh. Mouezhioù a savas kerkent pa voe gouezet e oa deuet ur bern tud eus Pariz d'en em genfinañ lec'h all, en o eil tiez, e Breizh ivez, ha dreist-holl war an aod pe en inizi.<ref>{{LiammCite web|url=https://www.nouvelobs.com/coronavirus-de-wuhan/20200318.OBS26267/re-belle-ile-groix-les-parisiens-se-confinent-sur-les-iles-et-ne-sont-pas-forcement-les-bienvenus.html#modal-msg|titl=Ré, Belle-Ile, Groix… les Parisiens se confinent sur les îles, et ne sont pas forcément les bienvenus|oberourtitle=''Le Nouvel Obs|deiziad='', 19 a viz Meurzh 2020/03/20|lennet d'accessdate=22./03.2020/20}}</ref> Nec'het e oa an dud kar n'eo ket savet ospitalioù an inizi evit kement a dud, dreist-holl ma vez kudennoù ken don, ha dre vras e oa kavet ne oa ket sirius a-walc'h ar c'henfinañ gant darn eus an dud nevez-emgavet, dre ma oa brav an amzer.
 
Adalek an 22 a viz Meurzh e oa lakaet war wel gant prefeti rannvro Breizh sifroù an dud n'emaint ket o chom e rannvro Breizh met a zo ospitalizet enni asambles gant sifroù an dud testet hep gouzout e peseurt departamant emaint o chom.<ref>{{LiammCite web|url=http://www.prefectures-regions.gouv.fr/bretagne/Actualites/Coronavirus-informations-recommandations-et-mesures-sanitaires|titl=Situation en Bretagne : 446 cas confirmés au 22 mars 2020|embannertitle=Prefeti Rannvro Breizh|deiziad=, 22 a viz Meurzh 2020/03/20|lennet d'accessdate=an 22 av viz Meurzh 2020/03/20}}</ref>
 
Embannet e oa bet d'an 23 a viz Meurzh e oa kenfinet [[Johanna Rolland]], maerez [[Naoned]] en he zi abalamour ma oa he merc'h tapet gant simptomoù ar viruz.<ref>{{LiammCite web|url=https://www.letelegramme.fr/bretagne/sa-fille-suspectee-de-covid-19-la-maire-de-nantes-se-place-en-confinement-23-03-2020-12530586.php|titltitle=Covid-19''Le : sa fille présente des symptômesTélégramme'', la maire de Nantes se place en confinement|oberour=Le Telegramme|deiziad=23./03.2020/20|lennet d'accessdate=an 23 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref>
 
7 den eus skipailh a zo klanv war mordreizher Celebrity Apex e [[Sant-Nazer]]. Ar sipailh eus 1407 a zo bet kenfinet ar vourzh. <ref>{{LiammCite web|url=https://france3-regions.francetvinfo.fr/pays-de-la-loire/loire-atlantique/saint-nazaire/coronavirus-7-cas-testes-positifs-bord-du-paquebot-celebrity-apex-saint-nazaire-1807142.html|titl=7-cas-testes-positifs-bord-du-paquebot-celebrity-apex-saint-nazaire|deiziadtitle=''France TV Info'', 26/.03.20203/20|lennet d'accessdate=an 26 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref>
 
D'an 31 a viz Meurzh :
 
E [[Sant-Brieg]] ( Ospital Y ar foll) Ha [[Plerin]] ( Ospital Prevez Aodou an Arvor ) ez eus 106 gwele evit klanvourien, ha 40 gwele advevaat.<ref>{{LiammCite web|url=https://www.ouest-france.fr/sante/virus/coronavirus/coronavirus-le-nombre-de-lits-en-reanimation-augmente-dans-le-secteur-de-saint-brieuc-6796903|Letitle=''Ouest-nombre-de-lits-en-reanimation-augmente-dans-le-secteur-de-saintFrance'', brieuc|deiziad=31./03.2020/20|lennet d'accessdate=an 31 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref>
 
ErE skipailh ar mordreizher Celebrity Apex e Sant-Nazer, e-mesk 157 den corona-pozitivel, ez eus 144 n'ho deus ket azon klanved.<ref>{{LiammCite web|url=https://www.ouest-france.fr/economie/entreprises/crise-du-coronavirus/coronavirus-saint-nazaire-157-cas-positifs-bord-du-paquebot-apex-6796845|sainttitle=''Ouest-nazaire-157-cas-positifs-bord-du-paquebot-apex|deiziad=France'', 31./03.2020/20|lennet d'accessdate=an 31 a viz Meurzh /03/2020}}</ref>
 
{|
Linenn 208:
|23.03.2020 || 112 || 36 || 181 || 105 || ? || '''473''' || 14 || 42 || '''529'''
|-
|24.03.2020 || 127 || 38 || 185 || 115 || 147<ref>{{LiammCite web|url=https://france3-regions.francetvinfo.fr/pays-de-la-loire/coronavirus-pays-loire-comptent-14-victimes-359-cas-testes-positif-ce-24-mars-1805872.html|titl=Coronavirus : les Pays de la Loire comptent 14 victimes et 368 cas testés positifs ce 24 mars|oberourtitle=''France 3 Pays de la Loire|en linenn d'=ar', 25 a viz Meurzh 2020/03/20|lennet d'accessdate=ar 26 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> || '''612''' || 19 || 42 || '''673'''
|-
|25.03.2020 || 143 || 47 || 206 || 135 || ? || '''678''' || 24 || 48 || '''750'''
|-
|26.03.2020 || 171 || 60 || 231 || 152 || 191<ref>{{LiammCite web|url=https://france3-regions.francetvinfo.fr/pays-de-la-loire/coronavirus-seuil-epidemique-est-depasse-point-region-ars-ce-jeudi-26-mars-1807182.html|titltitle=Coronavirus : le seuil épidémique est dépassé, le point dans la région avec l'ARS ce jeudi 26 mars|oberour='France 3 Pays de la Loire|deiziad='', 26./03.2020/20|lennet d'accessdate=ar 26 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref> || '''805''' || 32 || 61 || '''898'''
|-
|27.03.2020 || 191 || 77 || 256 || 167 || ? || '''882''' || 39 || 67 || '''988'''
Linenn 228:
{| class="wikitable" style="margin-left:3%; text-align:center; margin-top:20px; font-size:90%;"
|-
|+ Niver a dud en Ospital (Deuet, Adreiñ buhez ''(Réa.)'', Distro d'ar gêr, Marv )<ref>{{LiammCite web|url=https://www.ouest-france.fr/sante/virus/coronavirus/carte-coronavirus-le-point-sur-les-malades-hospitalises-et-les-deces-departement-par-departement-6792616|titltitle=carte''Ouest-coronavirus-le-point-sur-les-malades-hospitalises-et-les-deces-departement-par-departement|oberour=ouest-france|deiziad=France'', 29./03.2020/20|lennet d'accessdate=an 29 a viz Meurzh 2020/03/20}}</ref>
|-
|