Wikipedia

Jederez : diforc'h etre ar stummoù

Merdeiñ etreoberiat en istor
← Kemm kentKemm nevesoc'h →
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
GweletWikitestenn
Llydawr (kaozeal | degasadennoù)
85 096 kemm
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 1:
[[Restr:Casio calculator JS-20WK in 201901 002.jpg|thumb|upright|Ur jederez godell elektronek gant ur [[skramm strinkennoù liñvel]] (LCD) hag a c'hall ober jedadurioù]]
Ur '''jederez''' zo un ijinenn hezoug [[elektronek]] evit eeunaat ha suraat ar jediñ, eus ar jedadennoù [[niveroniezh|niveroniel]] eeun betek ar [[jedoniezh]] kemplezh. KrouetE ederoù voear an[[bloavezhioù hini gentañ1960]] e deroùvoe arkrouet bloavezhioùan 1960hini gentañ, ha war he lerc'h e teuas war wel ar jederezioù godell er [[bloavezhioù 1970]] goude bezañ dispaket ar [[mikroprosesor]] Intel 4004 gant [[Intel]] evit ar gompagnunezh japanat[[japan]]at Busicom. Gant ar [[krug elektronek|grug elektronek]] e teujont da vezañteuas bihanoc'h o ment ha dereatoc'h o friz.
 
ArBremaén jederezioùemañ bremañskalf aar yajederezioù eus jederezigoùar marcre varc'hadmat -kenañ, mentekmentet evel ur gartenn-vank, betek ar jederezioùre solut evit ar burev pe al labour skiantel hag a c'hall ober jedadennoù [[trigonometriezh]] ha [[stadegouriezh]]. Un benveg boas eo evit ar skolidi hag ar studierien.
 
Gant binvioù all e vez [[programprogramm]]où jediñ etreoberiat, evel ar PDA ''(Personal Digital Assiastant)'', ar pellgomzoù[[pellgomz]]erioù hezoug ha [[Reizhiad korvoiñ|reizhiadoù korvoiñ]] an urzhiaterioù abaoe an [[UNIX]] kentañ.
 
== Istor ar binvioù jediñ araok ar jederezioù ==
[[Restr:Boulier1.JPG|thumb|Boulaoueg [[sina]]at o tiskouez an niver 37 925]]
Ar jederezioù n'int ket [[mekanik]]où met [[ardivink]]où. Ne ziskennont ket diouzh an ijinennoù jediñ mekanikel eta, diouzh an urzhiaterioù kentañ ne lavaran ket<ref>Ober a reont o jedadurioù gant ar [[reizhiad daouredel]].</ref>. Kemer a rejont o flas pa voe aet ar munudikaat war-raok, er bloavezhioù 1970. Dedennus eo gwelout peseurt binvioù a voe ijinet gant diaraogerien ar jederezioù elektronek avat.▼
[[Restr:Curta1.png|right|thumb|Curta ([[1948]])]]▼
 
[[Restr:CalculatorFractions-5550x.jpg|thumb|Rannoù hag o c'hevatalioù e niveroù degel war skramm ur jederez skiantel]]▼
Benveg kentañ ar jediñ eo ar [[boulaoueg|voulaoueg]] implijet gant ar [[Sumer]]idi hag an [[Henegipt|Egipsianed kozh]] a-raok 2000 kent JK. En [[Azginivelezh]] e 1642 e voe krouet ar jederez vekanikel kentañ gant [[Wilhelm Schickard]] ha un nebeud dekvloavezhiadoù goude gant [[Blaise Pascal]]. Gallout a rae ober ar peder oberadenn diazez<ref>[[Sammadur]], [[lamadur]], [[liesadur]] ha [[rannadur]].</ref>. War o lerc'h e voe ijinet ur jederez vekanikel all gant [[Gottfried Leibniz]] oc'h ijinennañ [[rod Leibniz]]. Eus an {{XIXvet}} kantved betek kreiz an {{XXvet}} kantved e voe gwellaet gwikefreoù a bep seurt.▼
▲Ar jederezioù n'int ket [[mekanik]]où met, [[ardivink]]où int. Ne ziskennont ket diouzh an ijinennoù jediñ mekanikel eta, diouzh an urzhiaterioù kentañ ne lavaranlavarer ket<ref>Ober a reont o jedadurioùrak gant ar [[reizhiad daouredel]].</ref> e reont o jedadurioù. Kemer a rejont o flas pa voe aet ar munudikaat war-raok, er bloavezhioù 1970. Dedennus eo gwelout peseurt binvioù a voe ijinet gant diaraogerien ar jederezioù elektronek avat.
 
▲Benveg kentañ ar jediñ eo ar [[boulaoueg|voulaoueg]] implijet gant ar [[Sumer]]idi hag an [[Henegipt|Egipsianed kozh]] a-raok 2000 kent JK. En [[Azginivelezh]] e [[1642]] e voe krouet ar jederez vekanikel kentañ gant [[Wilhelm Schickard]] hahag un nebeud dekvloavezhiadoù goude gant [[Blaise Pascal]]. Gallout a rae ober ar peder oberadenn diazez<ref>: [[Sammadursammadur]], [[lamadur]], [[liesadur]] ha [[rannadur]].</ref>. War o lerc'h e voe ijinet ur jederez vekanikel all gant [[Gottfried Leibniz]] oc'h ijinennañ, [[rod Leibniz]]. Eus an {{XIXvet kantved}} kantved betek kreiz an {{XXvet}} kantved}} e voe gwellaet gwikefreoù a bep seurt.
▲[[Restr:Curta1.png|right|thumb|Curta (1948)]]
 
E 1948 e voe fardet ar jederez ''g[[Curta]]'', un ijinenn jediñ hezoug, ken aes da zornata hag ur [[pebrer]] ha gant ur zordnikell evel ur [[milin-gafe|vilin-gafe]]. Gallout a rae ober ar peder oberadenn diazez hag ar [[Gwrizienn garrez|wriziennoù karrez]].
 
Adalek ar bloavezhioù 1970 e voe gwerzhet jederezioù a-leizh gant embregerezhioù evel [[Texas Instruments]], [[Casio]] ha [[Hewlett-Packard]].
 
== Deskrivadur ==
Un [[Touchennaoueg (urzhiataerezh)|douchennaoueg]] o dezdevez gant nozelennoùpouezelloù evit ar sifroù hag ar jedadennoù niveroniezhel. Lod anezho o deus nozelennoùpouezelloù "00" ha "000" da enankañ aes niveroù bras. Gant ar jederezioù diazez e klot pep nozelennpouezell gant ur sifr pe un oberadenn hepken, gant re all e vez nozelennoùpouezelloù liesimplij alies.▼
▲[[Restr:CalculatorFractions-5550x.jpg|thumb|Rannoù hag o c'hevatalioù e niveroù degel war skramm ur jederez skiantel]]
▲Un [[Touchennaoueg (urzhiataerezh)|douchennaoueg]] o dez gant nozelennoù evit ar sifroù hag ar jedadennoù niveroniezhel. Lod anezho o deus nozelennoù "00" ha "000" da enankañ aes niveroù bras. Gant ar jederezioù diazez e klot pep nozelenn gant ur sifr pe un oberadenn hepken, gant re all e vez nozelennoù liesimplij alies.
 
===Renkadur an nozelennoù===▼
Sed amañ an nozelennoù boutin :
 
▲===Renkadur anar nozelennoùpouezelloù===
{| class="wikitable floatleft" style="text-align: center;"▼
|+Sed Renkaduramañ renkadur boaz ur jederez godell diazez, hag o zalvoudegezh.
{|
|-valign="top"
|
▲{| class="wikitable floatleft" style="text-align: center; font-weight:bold;"
|-
| MC || MR || M− || M+
|-
Linenn 38 ⟶ 40:
| 0 || . || = || +
|}
|
{| class="wikitable" style="clear:right"
|+ Nozelennoù ar jederez ha petra a dalvezont
|-
| MC or CM || Diverkañ ar Memor ('''M'''emory '''C'''lear)
|-
|align="center"| MR,'''MC''' RM,pe or MRC'''CM''' || Derc'helDiverkañ soñjar Memor ''('''M'''emory '''RC'''ecalllear)''
|-
|align="center"| '''MR''', '''RM''', pe '''MRC''' || Derc'hel soñj ''('''M'''emory '''R'''ecall)''
| M− || '''M'''emor '''Lamadur'''
|-
|align="center"| M+'''M−''' || Lemel eus ar '''M'''emor '''Sammadur'''
|-
| C or AC |align="center"| Diverkañ ('''AM+'''ll || Sammañ er '''CM'''lear)emor
|-
|align="center"| CE'''C''' pe '''AC''' || Diverkañ ar Moned ''('''CA'''lear (last)ll '''EC'''ntrylear)''
|-
|align="center"| ± or CHS'''CE''' || CheñchDiverkañ anar niver e muiel pe leielMoned ''('''CHC'''angelear (last) '''SE'''ignntry)''
|-
|align="center"| '''±''' pe '''CHS''' || Cheñch an niver e muiel pe leiel ''('''CH'''ange '''S'''ign)''
| % || [[Dregantad]]
|-
|align="center"| ÷'''%''' || [[RannadurDregantad]]
|-
|align="center"| ×'''÷''' || [[LiesadurRannadur]]
|-
|align="center"| −'''×''' || [[LamadurLiesadur]]
|-
|align="center"| +'''−''' || [[SammadurLamadur]]
|-
|align="center"| .'''+''' || [[DekrannennSammadur]]
|-
|align="center"| √'''.''' || [[Gwrizienn garrezDekrannenn]]
|-
|align="center"| '''√''' || [[Gwrizienn garrez]]
| = || Disoc'h
|-
|align="center"| '''=''' || Disoc'h
|}
|}
 
<gallery caption="Jederezioù elektronek a bep seurt" mode="packed">
HP 35.jpg|thumb|[[Hewlett-Packard HP-35]] Jederez, skiantel ([[1972]])
Sanyo CZ 8127.jpg|Jederez skiantel ''Sanyo CZ-8127'', skiantel ([[1977]])
Hp 15c.jpg|Jederez skiantel goulevadus [[HP-15C]], skiantel goulevadus ([[1982]])
Calculatrice solaire.jpg|Jederez [[Energiezh heol fotovoltaek |heol]] goursklat (tevder ~ 2 mm) ([[1990]])
Aurora electronic calculator DT210 02.jpg|Jederez elektronek « diazez »<ref>Ganti e reer (ar pevar oberadenn, hag ar jedadennoù boutin ([[dregantad]], gwrizienn garrez).</ref>
Calculatrice TI 83 +.JPG|JederezTexas-Instruments skiantel ''TI-83 Plus'', skiantel
Calculatrice poisson du Club Med.JPG|Jederez faltazius
Calculadora científica Famaprem CPC-400.jpg|Jederez skiantel Famaprem CPC-400,skiantel
Calculatorwatch.jpg|Montr [[eurier]]''Casio'' gant ur jederezig enframmet
</gallery>
 
<!-- == Notennoù ha daveoù ==
{{Daveoù}} -->
 
[[Rummad:Jedoniezh]]
Adtapet diwar « https://br.wikipedia.org/wiki/Jederez »