Herero : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Llydawr (kaozeal | degasadennoù)
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 2:
An darn-vrasañ eus an '''Hereroed''' zo o chom e mervent [[Afrika]], en ur vro anvet [[Namibia]]. Ar re all zo o chom e [[Botswana]] pe [[Angola]].
 
Etre an 17vet hag an 18vet kantved, enhe deus divroet ar bobl hererosherero betek al lec'h a vez anvet hiziv Namibia hag int staliet evel besaerienmesaerien.
 
Anavezet eint vezontbet a-drugarez d'ar portugaladPortugalad [[Bartolomeu Dias]], ur moraer oen kilweañdeus tremenet [[Kab ar c'hapSpi Bonne-EspérenceMat]] e 1488. Kalz a europeanedEuropeaned zo deuet da c'houde. E 1878, e teuoa deuet an Alamanted met kalz a vo a-enep toenepto dre ma gemerintkemerint an douaroù evit an titiez-feurm.
 
E 1904, eoe oa en em savet ar bobl HererosHerero a-enep d'an drevadenerezhdrevadennerien alaman. KastisetKastizet int bet diwarwar urzh ar jeneral [[Lothar von Trotha]] daha lazhañlazhet kalz anezhe. Abalamour da se, eo tremenet deuso niver eus 80 000 da 15 000 a HereroHereroed.
 
== Yezh ==
Komz a reont ar yezh Herero (Otjiherero a vez graet anezhi), ur [[Yezhoù bantouek|yezh Bantu]] eo.
 
Meur a rannyezh disheñvel a zo ha komprenus int peurliesañ an eil gant egile.
 
Gant an Herero standard e vez graet eer mediaioù namibian hag er skol.
 
== Sevenadur ==
Daouduek eo hoo sistem diskennadur. An hêrezh a zeu diouzh an tad ha diouzh ar vamm er memes tro.
 
An Herero-ed a zo peurliesañ desaveriensaverien loened hag o statud a zepant ouzheus an niver a bennoù o deus.
Ar chatal an hini a 'nen eus ar muiañ a dalvoudegezh. Ar baotred a ra war-dro anar desaverezhsevel hag ar werzhañgwerzhañ loened. Ar maouezed a ra war-dro goro ar saout., al labour menajerez, eostiñ hag ar vugale.
LocLorc'h a zo gant an hereroedHereroed dao gaoutkaout maoutmeot setu perak o deus, ar maouezed, tokoù kornek.
Gwiskañ a ra ivez, ar maouzed, ivez saeoù viktorian deus aran 19vet kantved, bet roet dezhe gant an alamantetAlamanted nec'het gant o noazhded.
 
== Kredennoù ==
Omuroi zo un añvanv Herero roet d'unan bennak suspedet da vezañ ur sorserezhsorserez a nij e -pad an noz pe a ra trioù hud pe a varc'h an dud. Skoilh a reont ouzh an Omuroi en ur vont da gousket. Re all a gred, pa vez komzet gant an tasmant d'an noz ha pa vez klevet o mouezmouezh e lak anezhe da vont kuit gant ur skrijadenn.
Re all c'hoazh a gousk gant boujienn rak krediñ a reont oe deusvez aon gant an tasmant aon rak ar sklerijenn.
Ar vrizhkredenn, ar superstision-se a gendalc'h hiziv an deiz.