Ar Brezoneg er Skol : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
DDiverradenn ebet eus ar c'hemm
DDiverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 1:
'''Ar Brezoneg er Skol''' '''(ABES)''' a oa anv ul luskad bet krouet er bloavezhoù 1930 gant [[Yann Fouéré]] ha [[Robert Audic]].
'''Ar Brezoneg er Skol''' '''(ABES)''' a oa anv ul luskad bet krouet gant [[Yann Fouéré]] ha [[Robert Audic]]. E bal a oa lakaat pennadurezhioù Breizh da votiñ ur mennad da c'houlenn digant ar gouarnamant kelenn brezhoneg er skolioù publik<ref> [[Marsel Guieysse]], ''La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle'', pajennoù 247-251 ha 264-268, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936 </ref>. Tammoù intrudu a oa dija e kornioù zo d'ar mare-se er skolioù katolik a-drugarez da labour gredus tud evel Remon ar Porzh, bet savet gantañ ''[[Breuriezh ar brezoneg er skoliou]]'' e 1932. En em zispakañ a reas al luskad-mañ e penn-kentañ etre ar bloaz [[1934]] ha deroù an eil brezel bed e [[1939]]. Berzh bras a reas al luskad pa lakaas evit ar wech kentañ kantadoù a guzulioù-kêr da embann e savent a-du gant kelenn ar yezh er skolioù. Un niver brazik a frammoù eus ar gevredigezh sivil a reas kemend-all d'o heul. Gant se e teuas a-benn luskad '''Ar brezoneg er sko'''l da enskrivañ kudennadur kelenn ar yezh war an deiziataer politikel. Kalz a gaoz a voe diwar e benn er mediaoù ha tamm-ha-tamm e kreskas ar gwask war ar gouarnamant gall.
 
'''Ar Brezoneg er Skol''' '''(ABES)''' a oa anv ul luskad bet krouet gant [[Yann Fouéré]] ha [[Robert Audic]]. E bal a oa lakaat pennadurezhioù Breizh da '''votiñ ur mennad da c'houlenn digant ar gouarnamant kelenn brezhoneg er skolioù publik'''<ref> [[Marsel Guieysse]], ''La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle'', pajennoù 247-251 ha 264-268, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936 </ref>. Tammoù intrudu a oa dija e kornioù zo d'ar mare-se er skolioù katolik a-drugarez da labour gredus tud evel [[Raymond Delaporte|Remon ar Porzh]], bet savet gantañ ''[[Breuriezh ar brezoneg er skoliou]]'' e [[1932]]. En em zispakañ a reas al luskad-mañ e penn-kentañ etre ar bloaz [[1934]] ha deroù an eil brezel bed e [[1939]]. Berzh bras a reas al luskad pa lakaas evit ar wech kentañ kantadoù a guzulioù-kêr da embann e savent a-du gant kelenn ar yezh er skolioù. Un niver brazik a frammoù eus ar gevredigezh sivil a reas kemend-all d'o heul. Gant se e teuas a-benn luskad '''Ar brezoneg er skoskol'''l da enskrivañ kudennadur kelenn ar yezh war an deiziataer politikel. Kalz a gaoz a voe diwar e benn er mediaoù ha, tamm-ha-tammbep un tammig, e kreskas ar gwask war ar gouarnamant gall.
Tarzh an eil brezel bed ne zeuas ket a-benn da derriñ krenn an emsav lañsus ha modern-mañ hag a ziskouezas evit ar wech kentañ e oa a-du ar muiañ-niver eus ar Vretoned evit ma vefe kelennet o yezh d'o bugale. Kenderc'hel a reas al luskad e labour brudañ e-pad ar brezel. Da-heul krouidigezh ar gazetenn [[La Bretagne (kazetenn)|La Bretagne]] e c'houlennas Yann Fouere digant Robert Audic distreiñ da Vreizh e penn-kentañ 1941 evit derc'hel gant an erv bet boulc'het a-gent. Dont a reas evel-se Robert Audic da vezañ sekretour leunamzer al luskad, e Roazhon<ref name=":0"> Testeni Yann Fouere : http://fondationyannfouere.org/robert-audic/ </ref>. '''E 1945 e voe divodet dre urzh emsav ''Ar brezoneg er skol''''' ha torret e voe al luskad neuze. N'eo nemet ouzhpenn dek vloaz war-lerc'h ma voe divizet gant ar C'huzul-Stad terriñ diferad divodañ ''Ar brezoneg ar skol<ref name=":0" />.''
 
Tarzh an eil brezel bed ne zeuas ket a-benn da derriñ krenn an emsav lañsus ha modern-mañ hag a ziskouezas evit ar wech kentañ e oa a-du ar muiañ-niver eus ar Vretoned evit ma vefe kelennet o yezh d'o bugale. Kenderc'hel a reas al luskad gant e labour brudañ e-pad ar brezel. Da-heul krouidigezh ar gazetenn [[La Bretagne (kazetenn)|La Bretagne]] e c'houlennas Yann Fouere digant Robert Audic distreiñ da Vreizh e penn-kentañ 1941 evit derc'hel gant an erv bet boulc'het a-gent. Dont a reas evel-se Robert Audic da vezañ sekretour leunamzer al luskad, e Roazhon<ref name=":0"> Testeni Yann Fouere : http://fondationyannfouere.org/robert-audic/ </ref>. '''E 1945 e voe divodet dre urzh emsav ''Ar brezoneg er skol''''' ha torret e voe al luskad neuze. N'eo nemet ouzhpenn dek vloaz war-lerc'h ma voe divizet gant ar C'huzul-Stad terriñ diferad divodañ ''Ar brezoneg ar skol<ref name=":0" />.''
 
Gallout a reer lavaret eo gant '''Ar brezoneg er skol''' e voe diazezet evit ar wech kentañ en Emsav ar yezh an doareoù stroll da dalañ ouzh Pariz e framm ur stourm kevredigezhel ha demokratel. Evit un darn vat eo a-drugarez d'al labour boulc'het gant ''Ar brezoneg er skol'' er bloavezhioù 1930 ha 1940 ma voe posupl votiñ al [[lezenn Deixonne]] a zamzigoras dorioù ar skolioù d'ar brezhoneg goude-se, adalek 1951.