Torah : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Linenn 21:
 
== Levrioù an Torah ==
Kregiñ a ra an Torah adalek krouidigezh ar bed gant Doue da gontañ penaos e tiwanas pobl Israel, penaos e oant deuet da [[Ejipt]] ha penaos e oa bet roet an Torah war [[Menez Sinai]]. Echuiñ a ra gant marv [[Moizez]], just a-raok ma voe treuzet ar stêr [[Jordan (stêr)|Jordan]] gant an [[Israelited]] da vont da [[Kenaan|Genaan]], an Douar prometet. E-mesk an danevell ez eus ur gelennadurezh diwar-benn ar redioù relijiel hag al lezenn sivil, roet war-eeun (da skouer [[An 10 Gourc'hemenn]]) pe silet empleg e-barzh an istor (evel en [[Ermaeziadeg]] 12 ha 13 diwar-benn lezennoù [[Pesac'h]]).
'''Torah''' a vez graet da gentañ eus pemp levr [[Moizez]]:
 
En [[hebraeg]] e oa bet implijet gerioù kentañ pep levr da envel anezho<ref>{{en}} {{Liamm web|url=https://www.mid-day.com/articles/devdutt-pattanaik-the-fascinating-design-of-the-jewish-bible/18406175|titl=Devdutt Pattanaik: The fascinating design of the Jewish Bible|oberour=Devdutt Pattanaik|embanner=mid-day.com|deiziad=09.07.2017|lennet d'=an 8 a viz Gouere 2020}}</ref> tra ma teu an anvioù implijetañ gant ar vrezhonegerien gristen diwar an anvioù latin a gaver e [[Vulgate]], troet diwar ar Seikant, hag e ziskouez tem pennañ pep levr :
* ''Berechit'' (hebraeg: בְּרֵאשִׁית), ''Genesis'' ([[gresianeg]]-[[latin]]) pe ''Geneliezh'' ([[brezhoneg]])
 
* ''Chemot'' (שְׁמוֹת), ''Exodus'' (latin) pe ''[[Ermaeziadeg]]''
* ''Wa-yikraBerechit'' (וַיִּקְרָ{{hebraeg|בְּרֵאשִׁית}} - "Da gentañ"), ''LeviticusGenesis'' ([[gresianeg]]-[[latin]]) pe ''LeviegezhGeneliezh'' ([[brezhoneg]])
* ''Be-midbarChemot'' (בְּמִדְבַּר{{hebraeg|שְׁמוֹת}} - "Hag amañ anvioù"), ''NumeriExodus'' (latin) pe ''Niveroù[[Ermaeziadeg]]''
* ''HaWa-devarimyikra'' (הַדְּבָרִים{{hebraeg|וַיִּקְרָ}} - "Hag o vezañ galvet"), ''DeuteronomionLeviticus'' (gresianeg-latin) pe ''AdlezennLeviegezh''
* ''Be-midbar'' ({{hebraeg|בְּמִדְבַּר}} - "E Gouelec'h"), ''Numeri'' (latin) pe ''Niveroù''
* ''Ha-devarim'' ({{hebraeg|הַדְּבָרִים}} - "Setu ar c'homzoù"), ''Deuteronomion'' (gresianeg-latin) pe ''Adlezenn''
 
Sellet e vez ouzh an Torah evel ul levr santel e meur a [[relijion]]: er [[yuzevegezh]] ez eo lodenn bennañ an [[Tanac'h]], er [[Kristeniezh|Gristeniezh]] ez eo un darn eus an [[Testamant Kozh]], hag er [[samaritanegezh]] e vez sellet outañ evel al levr santel nemetañ.