Gwalldaolioù an 11 a viz Gwengolo 2001 : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
D →‎top: replaced: d e → d e using AWB
Arko (kaozeal | degasadennoù)
Astenn
Linenn 2:
'''Gwalldaolioù an 11 a viz Gwengolo 2001''' (saozneg: '''The September 11 attacks''', lesanvet an '''9/11''') zo un heuliad peder zagadenn gant ur strollad sponterien islamek eus an aozadur [[al-Qaeda]] e [[Stadoù Unanet Amerika]]. Kroget e oa an tagadennoù diouzh ar mintin d'ar meurzh [[11 a viz Gwengolo]] [[2001]]. Dre ar gwalldaolioù-se e voe lazhet 2996 den, ouzhpenn 6000 a voe gloazet, war-dro 10 miliard a zollaroù a zistrujoù ersavadurioù pe enframmadurioù ha war-dro 3 mil miliard a zistruj en holl.
 
Pevar c'harr-nij dezougen tud eus div embregerezh stadunanat ([[United Airlines]] hag [[American Airlines]]) an holl anezho lorc'het adal aerborzhioù biz ar vro o vont war-zu [[CaliforniaKalifornia]] a oa bet tapet gant 19 sponter ezel da al-Qaeda. Daou eus ar c'hirri-nij, an nij [[American Airlines Flight 11|American Airlines 11]] hag hini an [[United Airlines Flight 175|United Airlines 175]], a voe flastret war tourioù norzh ha su, ar [[World Trade Center (1973-2001)|World Trade Center]] e [[New York|kêr New York City]]. Goude 1 eur ha 42 munutenn, an tourioù a gouezhas en o foull, gant tammoù o nijal a-bep tu o entanañ pe lakaat d'an traoñ ar savadurioù tro-dro er greizenn World Trade Center ha labezañ ar savadurioù er-maez d'ar greizenn. un trede karr-nij, nij [[American Airlines 77|American Airlines Flight 77]], a voe flastret war ar [[Pentagon]] (pennlec'h [[United States Department of Defense|ministrerezh an difenn d'ar Stadoù Unanet Amerika]]) e [[Arlington]], [[Virginia]], hag a zismantras ul lodenn eus tu kornôg ar savadur. Ar pevare karr-nij, nij [[United Airlines Flight 93|United Airlines 93]], hag a oa gant an hent war-zu [[Washington D.C.|Washington, D.C.]], a voe flastret en ur park e [[Stonycreek Township, Somerset County, Pennsylvania|Stonycreek Township]] nepell diouzh [[Shanksville]], [[Pennsylvania]]. Ar veajourien a oa deuet a-benn da dalañ ouzh ar sponterien ha da lakaat ar c'harr-nij da gouezhañ e-plas ma vije implijet evel bombezenn. Ar gwalldaolioù spontus-se a voe ar wech kentañ o welet kement a bomperien hag a ofiserien polis o vezañ lazhet en istor Stadoù Unanet Amerika en un taol : 343 pomper ha 72 ofiser polis lazhet.
[[Restr:911 - FEMA - WTC impacts (graphic).svg|thumb|300px|Ur gartenn o tizkouez an dagadennoù war ar [[World Trade Center (1973-2001)|World Trade Center]] (ar c'hirri-nij n'int ket treset a skeul)]]
 
Embannet e voe gant [[Mary Robinson]], komiserez uhel an [[ABU]] evit Gwirioù mab-den, e oa un [[torfed a-enep an denelezh]]. Ur stroñs psikologel e voe evit kantadoù a vilionoù a bellarvesterien dre ar bed. Diskouezet e voe e 2004 e oa kablus Al-Qaeda hag e benn bras [[Ousama ben Laden]] gant ar C'hengor Broadel diwar-benn ar gwalldaolioù sponter a-enep Stadoù-Unanet Amerika. Kalz displegadennoù all zo bet ijinet gant an [[iriennour]]ien dre ar bed. [[Azgwelouriezh]] ha [[nac'helouriezh]] zo bet tamallet dezho.
 
Goude ar gwalldaolioù e voe kreñvaet lezennadurioù a-enep ar spontouriezh gant kalz stadoù. Roet e voe ar brall d'ur « brezel a-enep ar spontouriezh » gant ar Stadoù-Unanet, en o zouez en [[Brezel Afghanistan (2001-2004)|Afghanistan]] kerkent a miz Here 2001, hag en [[Brezel Irak|Irak]] adalek miz Meurzh 2003. A-benn ar fin e voe lazhet Ousama bel Laden gant ur bagad stourm stadunanat e [[Pakistan]] d'an 2 a viz Mae 2011. Dreset eo bet ar [[Pentagon (Stadoù Unanet Amerika)|Pentagon]], ha savet un tour nevez anvet [[One World Trade Center]], ur mirdi, ur c'hounlec'h hag ur porzh-houarn.
 
Digoret e vo ar prosez ouzh aozerien bennañ ar gwalldaolioù adalek an 11 a viz Genver [[2021]].
 
[[Rummad:Istor SUA]]