Fungi : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 29:
|}
'''Foue''' <ref>Anv-stroll ; ''foueenn'' eo an unanderenn.</ref> ar ra ar [[bevoniezh|vevoniourien]] eus ar boudoù a ya d'ober ar [[riezad]] ''Fungi'' en [[damani (bevoniezh)|damani]] anvet [[Eukariot|Eukaryota]]. <ref>Ar [[foueoniezh]] eo ar skourr eus ar vevoniezh hag a bed gant ar foue.</ref><br>
Ledan-meurbet eo ar riezad-se, pa gaver enni ar [[goell]], al [[loued]]où, hagar mildiou, ar bonedegoùmergl, ''(Boletusar sp.penndu (korbon), ar serk hag ar c''hebell-touseg a zebromp. Foue unkelligek zo, lod all zo bras-kenañ. Meur a zoare kelc'hiad bevañ zo dezho, meur a stumm ha meur a endro. Hervez ar skiantourien ez eus etre 2,2 ha 3,8 milmilion a spesadoù er riezad. <ref>{{en}} Joseph Heitman & all : ''The Fungal Kingdom'', ASM Press, 2017 {{ISBN|978-1-55581-957-6}}</ref> Nevez zo ez eo bet adsavet rummadur [[filogeniezh|filogenetek]] riezad ar foue, a zo rannet bremañ en 1 isriezad, 7 [[skourrad]] ha 10 iskourrad ; war-dro 120&nbsp;000 spesad zo bet deskrivet betek-henn.
 
Disrann diouzh hini al [[loen]]ed ha hini ar [[plant]] eo riezad ar foue, abalamour d'ar c'hitin (un doare glukoz) a zo e speurennoù o [[kellig]]où evel en [[ezrelegenn]] an [[amprevan]]ed hag ar [[kresteneged|c'hresteneged]].<br>
Linenn 35:
Abalamour da gement-se ha da berzhioù all ez eo bet renket ar foue en ur strollad boudoù anvet ''Eumycota'' (foue gwir) hag o deus un hendad boutin dezho ; gwechall e veze renket ar foue gant ar plant, hogen abaoe diorroadur ar [[genetik]] e ouzer ez int tostoc'h d'al loened.
 
Er bed a-bezh e kaver foue, met kuzh eo an darn vuiañ anezho dre ma'z int bihan ha ma vevont kuzhet en douar pe en organegoù marv. Kalz anezho zo kedvevat, da lavarout eo e kenvevont gant plant, loened pe foue all ; lod zo arvevat ouzh boudoù all. Ar pezh a welomp anezho eo o frouezh, a anvomp kebell-touseg, mildiou,bonedegoù mergl''(Boletus sp.)'', penndumorukl ''(korbonMorchella sp.)'', serkpuferigoù ''(Lycoperdon sp.)'', hag all.
 
Diwar foue e farder kement boued a lakaer da c'hoiñ : [[bara]], [[bier]], [[gwin]] ha lipig [[soja]], da skouer. Diwarno ivez e vez kenderc'het [[antibiotik|bevastalerioù]], [[dilastezer]]ioù ha [[skurier]]ioù.<br>