Deizlevr : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Lañs ar bajenn
 
Muioc'h a zanvez
Linenn 1:
Aparchant eo an '''deizlevr''' d'al [[lizheradur]] ha d'al [[lennegezh]] lodenn eus homañ. Ur isgennadisdoare lennegellennegezh da gennad[[doare arlennegezh]] an [[embuhezskridemvuhezskrid]] eo an ''deizlevr'' o tibunañ en ur skrid ar fedoù gwelet pe veizet gant an oberour, ma n'eo ket gant ur pal kalvezel. Heñvelster eo ''emgazetenn''evit an deizlevr personel. Savet gant unar dornbluenn e vez peurvuiañ.
 
== Istor ==
Skouer koshañ an deizlevrioù a zo bet kavet en [[Egipt]] kozh, pa voe bet dibunet penaos e voe dezouget mein war an [[Nil]] e "deizlevr Merer". Deizlevrioù ar seurt-se a zo bet kavet ee [[Reter-Nesañ]] hag er [[Reter-Pellañ]] en [[Henamzer]]. Nes d'un deizlevr eo ar skrid savet gant an [[Impalaeriezh roman|împalaer roman]], [[Marcus Aurelius]] er Iañ kantved (titl orin Τὰ εἰς ἑαυτόν, ''D'am-me ma unan''). Seurt deizlevrioù o teskrivañ ar vuhez e lezioù [[japan]]at hag aziat a zo nez d'an doare an deizlevrioù a anavezer bremañ ivez.<br>
Er broioù arabek ar Grennamzer e kaver deizlevrioù gant deiziadoù, heñvel d'ar re vodernañ.
 
== Modoù deizlevr ==
=== Deizlevr (embregoù) ===
Stumm koshañ an deizlevrioù eo e kaver skouerioù anezho er [[Grennamzer]]. Marc'hadourien hag artizaned a skrive o savadoù hag o zispignoù asamblez gant notennoù war o vuhezioù kenwerzhel, tiegezhel hag personel. Implijet e vez an deizlevrer evit ar gontouerezh[[kontouriezh|gontouriezh]] evit dastum pep ebarzh, da lavaret eo pep sifrenn a denn d'un devezh<ref>Geriadur bras Frañsez Vallée : Deizlevr > Journal de commerce. Cf. Devri.bzh.</ref>.
 
=== Deizlevr beaj ===
An danevell diwar fedoù ha degouezhioù ur veaj dibunet dre devezhioù eo ha n'eo ket da veskañ gant an [[danevell beaj]] a denn d'un doare lennegezh e-unan.
 
=== Levr bourzh ===
An deizlevr arbennik eo al levr bourzh ar [[karbed|c'harbedoù]]. Kroget o deus ar verdeerien war vor d'o sevel evit pep ergerzhadenn kantvedoù zo. Tu zo da grediñ e teu ar pez a ouzer war ergerzhadennoù ar merdeer graesian Pitheas a voe tennet eus levrioù-bouzh bourzh en doe savet. Dre al lezennoù e vez rediet kabitened lestr ha levierien aerlestr sevel an deizlevr.
 
=== Deizlevr brezel ===
Savet e vez deizlevrioù brezel abaoe pell ha meur a levrioù brezel a voe bet savet diwar deizlevrioù skrivet gant an daneveller, da skouer ''[[Anabasis]]'' [[Ksenofon]] ha ''[[De Bello Gallico]]'' (Brezel Galia) [[Kaezar]].
 
=== Deizlevr personel ===
Un doare lennegezh eo a gaver ur skouer er XVIIvd kantved, pa voe skrivet, bloavezioù-pad, deizlevr Samuel Pepys, ur c'hargad a uhel rank a vevas e [[Londrez]]. Gant ur seurt berrskrivrerezh eo bet savet.
 
 
== Deizlevrioù brezhonek ==
* [[Marsel ar Barzh]], ''An erc'h du'', Lannuon, An Alarc'h, 2004.{{ISBN|2-9520238-3-2}}. Deizlevr brezel (1914-1918)
* [[Youenn Olier]], ''Deizlevr ar bloavezh 19xx-19yyX'' (1 levrenn evit pep bloaz eus 1945 da 1967), Imbourc'h
* [[Kristol Goulm]], ''Levr bourzh ar veaj kentañ'', troet diwar ar spagnoleg gant [[Filip Oillo]], Brest, Al Liamm, 1994. Levr bourzh
* [[Loeiz HerriaouHerrieu]], KamdroKammdro an AnkouAnkoù, Brest, Al Liamm, 1994.{{ISBN|2-7368-0043-5}}. Deizlevr brezel (1914-1918). Peurunvan.
* Loeiz Herrieu, Kamdro en Ankeu, 1974, Deizlevr brezel (1914-1918). Embann kentañ a-drugarez d'e vab, Meriadeg Herrieu, savet diwar eiladennoù ar gelaouenn [[Dihunamb]]. Doare-skrivañ Bro-Wened.
 
== Notennoù ha daveennoù ==