Fediverse : diforc'h etre ar stummoù

Ar '''fediverse''' (ger-malizenn diwar ''federation'' hahag ''universe''<ref>saozneg : kevredad + hollved.</ref>) zo bet aozet en ur c'henstrolliñ servijerien etrekennasket implijet evit an embann web (da lavared eo embann dre ar [[rouedad sokial|rouedadoù kevredigezhelsokial]], dre ar mikroblogoù, ar blogoù, al lec'hiennoù web) hag herberc'hiañ ar restroù[[restr]]où ivez, o vezañ m'emañ pep servijer war e ostiz pa c'hell kehentiñ a-daol gant ar reoù all memestra.<br>

War pep servijer (pe istañsoù[[istañs]]) eo posubl d'an implijerien krouiñ pivelezhioù[[pivelezh]]ioù seurtanvet. ApAr pivelezhioù-se a c'hell kehentiñ a-dreuz an istañsoù a-drugarez da veziantoù a endalch un pe vuioc'h komenad kennaskañ, hervez ur skouer digor.

.<ref>{{cite web |url= http://mastoguide.info/Pages/fedFAQ.html |title= Fed FAQ | work = Mastodon User Guide|archive-url= https://web.archive.org/web/20170409030653/http://mastoguide.info/Pages/fedFAQ.html |archive-date=2017-04-09|url-status= dead}}</ref>. Dre m'emañ pivelezhioù an implijerien war ar fediverse e c'hellont postañ testennoù pe mediaoù all, pe heuliañ postoù kaset gant pivelezhioù all.<ref>{{cite web | work = New Atlas |url= https://newatlas.com/what-is-the-fediverse/56385/ |title=What on Earth is the fediverse and why does it matter?}}</ref> InPe somean cases,implijerien usersa cangav evenmat showdispakañ orpe [[Datarannañ sharing|share data]]roadennoù (video, audio, texttestennoù, andha otherrestroù filesall) publiclyez-foran or tope a selectedgav groupgwelloc'h ofhen identitiesober andevit allowur otherstrollad identitiespivelezhioù toez-prevez editpe otheraotreiñ users'pivelezhioù datazo (suchembann asroadennoù atud calendarall orevel an[[deiziadur]]ioù addresspe book)[[chomlec'h]]ioù allow other identities.

InE [[2008,]] thee socialkrouas networkEvan Prodromou ar rouedad sokial [[identi.ca]] washag foundede byembannas [[Evan Prodromou]]. He published thear softwaremeziant [[GNU social]] underdindan aal [[freelañvaz license]]frank, ([[GNU Affero General Public License]], (AGPL). Endalc'hañ Ita definedra thear meziant ar c'homenad [[OStatus]] protocol. BesidesOuzhpenn thear server,servijer a lakae identi.ca, thereda werevont onlyen-dro fewe othervoe instances,un runnebeud byistañsoù personsall formeret theirgant ownhiniennoù useen o c'herzoù. ThisEvel-se changede inchomas an traou betek 2011–12 whenma vo kemmet identi.ca switched to another softwareda called [[pump.io]]. Severalha newouzhpennet GNUmeur sociala instancesistañsoù werekevredigezhelEr created. At the samemare-se, timeasambles asgant GNU social, otherembregoù projectsall likeevel [[Friendica]], Hubzilla,<ref name= "Hubzilla gnusoc">{{cite web |url= https://framagit.org/hubzilla/addons/tree/master/gnusoc |title=gnusoc · master / addons |access-date= 2018-07-17 | publisher = Framagit | work = Hubzilla}}</ref> [[Mastodon (software)|Mastodon]], andha Pleroma<ref name="Pleroma">{{cite web |url= https://pleroma.social |title= Pleroma |access-date=2018-07-17}}</ref> integrateda theyeas OStatusda protocol,vezañ thusenframmet extendinger thec'homenad fediverse. In the meantimeOStatus, otherken communicationen protocolsem evolvedledanas whichar were''fediverse''. integratedKomenadoù tokehentiñ differentall degreesa intoyeas thee-barzh platformsal leur.

InE Januarymiz Genver [[2018]] e kinnigas, thear [[World Wide Web Consortium|W3C]] presentedar thec'homenad [[ActivityPub]] protocol, aiminge tofal improvedezhañ thekas interoperabilitymuioc'h betweena theetrewezhiañ platformsd'al leurioù. {{AsE ofmiz Eost |2018|8}}, thise protocolveze waskontet supported13 byleur thirteeno platformstreiñ (seegant tablear c'homenad-se below), and was the dominanthemañ protocolar usedmuiañ indispaket theer ''fediverse''.