El Cid : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 1:
[[FileRestr:Estatua de El Cid.jpg|thumb |250 px|Delwenn d'El Cid, e kêr [[Burgos]], e Kastilha. ]]
[[fileRestr:Burgos gigantones 2.jpg|thumb|280px|right| Ramzed el Cid ha Jimena, en festoù Burgos.]]
[[fileRestr:Armiger regis 1098-1109.jpg|thumb|250px|Skeudenn eus [[circa|war-dro]] [[1118]] eus unUn ''armiger regis'' el ''[[Libro de los testamentos]]'', ''[[circa|c.]]'' [[1118]]]]
'''Rodrigo Díaz de Vivar''', lesanvet '''''El Cid''''' (Vivar del Cid, [[Burgos]]?, war-dro [[1048]] - Valencia, [[1099]]), a oa ur [[Marc'heg (den)|marc'heg]] [[kristen]] eus [[Kastilha]] a vrezelekaas ouzh ar Vuzulmaned[[Islam|vuzulmaned]]. Kemer a eure kêr [[València]] ha sevel enni un aotrouniezh e 1494[[1094]], a zalc'has betek e varv, hag a legadas d'e bried Jimena Díaz, he dalc'has neuze betek [[1102]], pa dremenas adarre etre daouarn ar vuzulmaned.
 
Ar ''Cid'' zo anezhañ ur brezelour a gemeras perzh er ''[[Reconquista]]'', ha war un dro, un haroz mojennel en deus awenet ar pouezusañ meurgan spagnolek, ''[[Cantar de mio Cid]]''. Anavezet eo evel «"''el Campeador»''" (''Campidoctor'' e [[latin]]), da lavarout eo an den a ouie en em gannañ war ar maez, hag «"''el Cid»''" (eus ar ger [[arabek]] rannyezhel سيد [[sīdi]], "aotrou"). En e vev e oa anavezet evel «''Campeador»'' evel a lenner en ur skrid eus [[1098]], sinet gantañ e-unan, pa skriv « « ''ego Rudericus Campidoctor'' ». En dihelloù arabek eus an {{XIvet kantved]] hag eus deroù an {{XIIvet kanted}}, ez eo anvet الكنبيطور <''alkanbīṭūr>'' peالقنبيطورpe القنبيطور <''alqanbīṭūr>'', pe ''Rudriq'', pe ''Ludriq al-Kanbiyatur'', pe ''al-Qanbiyatur'' (‘Rodrigo"''Rodrigo el Campeador’Campeador''").
'''Rodrigo Díaz de Vivar''', lesanvet '''El Cid''' (Vivar del Cid, [[Burgos]]?, war-dro 1048 - Valencia, 1099), a oa ur marc'heg kristen eus [[Kastilha]] a vrezelekaas ouzh ar Vuzulmaned. Kemer a eure kêr [[València]] ha sevel enni un aotrouniezh e 1494, a zalc'has betek e varv, hag a legadas d'e bried Jimena Díaz, he dalc'has neuze betek 1102, pa dremenas adarre etre daouarn ar vuzulmaned.
 
Lesanvet e voe «''Cid»'' (un anv roet da bennoù-brezel kristen all), goude ma krederkreded e c'halle bezañ anvet evel-se abaoe ar skoazell roet da roue [[taifa Zaragoza]] entreetre [[1081]] ha [[1086]], adalek ma kemeras kêr Valencia ene 1094, met an anv a lenner dija (comoevel «''Meo Çidi»'') er ''Poema de Almería,'' savet entreetre [[1147]] ha [[1149]].
Ar Cid zo anezhañ ur brezelour a gemeras perzh er [[Reconquista]], ha war un dro, un haroz mojennel en deus awenet ar pouezusañ meurgan spagnolek, [[Cantar de mio Cid]]. Anavezet eo evel «el Campeador» (Campidoctor e latin), da lavarout eo an den a ouie en em gannañ war ar maez, hag «el Cid» (eus ar ger arabek rannyezhel سيد sīdi, "aotrou"). En e vev e oa anavezet evel «Campeador» evel a lenner en ur skrid eus 1098, sinet gantañ e-unan, pa skriv «ego Rudericus Campidoctor». En dihelloù arabek eus an XIvet kantved hag eus deroù an XIIvet, eo anvet الكنبيطور <alkanbīṭūr> peالقنبيطور <alqanbīṭūr>, pe Rudriq pe Ludriq al-Kanbiyatur pe al-Qanbiyatur (‘Rodrigo el Campeador’).
 
==IstorBuhez==
Lesanvet e voe «Cid» (un anv roet da bennoù-brezel kristen all), goude ma kreder e c'halle bezañ anvet evel-se abaoe ar skoazell roet da roue [[taifa Zaragoza]] entre 1081 ha 1086, adalek ma kemeras kêr Valencia en 1094, met an anv a lenner dija (como «Meo Çidi») er Poema de Almería, savet entre 1147 ha 1149.
Ganet e oa Rodrigo Díaz war-dro kreiz an {{XIvet kantved}};, e [[1041]] hervez [[Ramon Menéndez Pidal]] ha [[1057]] gouez da Ubieto Arteta, met hiriv e kred an darn vrasañ e oa entre [[1045]] ha [[1050]] ; hervez Martínez Diez e vefe ene [[1048]].
 
Ganet e vefe en Vivar del Cid, 10 km eus Burgos, hervez a gonted, met diouer a skridoù zo, ha kentañ roud a gaver eus un darempred etre Vivar hag ''el Cid'' a oa war-dro [[1200]], er varzhoneg [[''Cantar de mio Cid]]''  ha kentañ meneg splann eus ganedigezh ''el Cid'' en Vivar a zo eus ar {{XIVvet kantved}}, e [[Mocedades de Rodrigo]].
==Istor==
=== Yaouankiz===
Ganet e oa Rodrigo Díaz war-dro kreiz an {{XIvet kantved}}; e 1041 hervez [[Ramon Menéndez Pidal]] ha 1057 gouez da Ubieto Arteta, met hiriv e kred an darn vrasañ e oa entre 1045 ha 1050; hervez Martínez Diez e vefe en 1048.
Rodrigo Díaz a grogas da servij anar infantyaouer [[Sancho II Kastilha|Sancho]], ma kreder e c'halle bezañ bet ''armígero regio'', pe ''spatharius regis'', da lavarout eo skoedour el lidoù ma ranke dougen kleze ha skoed e aotrou. En dihelloù eus amzer [[Alfonso VI León|Alfonso VI]], ene [[1103]], e oa meneget evel ''arma gerens post regem'' ('"an hini a zoug an armoù a-drek ar roue').<ref>Escobar y Montaner (2001:38").</ref>
 
Ganet e vefe en Vivar del Cid, 10 km eus Burgos, hervez a gonted, met diouer a skridoù zo, ha kentañ roud a gaver eus un darempred etre Vivar hag el Cid a oa war-dro 1200, er varzhoneg [[Cantar de mio Cid]]  ha kentañ meneg splann eus ganedigezh el Cid en Vivar a zo eus ar {{XIVvet kantved}}, e [[Mocedades de Rodrigo]].
 
=== Yaouankiz. O servij Sancho II Kastilha ===
[[file:Armiger regis 1098-1109.jpg|thumb|250px|Skeudenn eus [[circa|war-dro]] [[1118]] eus un ''armiger regis'' el ''[[Libro de los testamentos]]'']]
Rodrigo Díaz a grogas da servij an infant [[Sancho II Kastilha|Sancho]], ma kreder e c'halle bezañ bet ''armígero regio'', pe ''spatharius regis'', da lavarout eo skoedour el lidoù ma ranke dougen kleze ha skoed e aotrou. En dihelloù eus amzer [[Alfonso VI León|Alfonso VI]], en 1103, e oa meneget evel ''arma gerens post regem'' ('an hini a zoug an armoù a-drek ar roue').<ref>Escobar y Montaner (2001:38).</ref>
 
==Lennegezh==
Awenet en deus meur a oberenn lennegel e meur a vro:.
* [[''Cantar de mio Cid]]'', savet war-dro [[1128,]] e [[spagnoleg]].
* ''[[Le Cid]]'', ur pezh-c'hoari [[gallek]] gant [[Pierre Corneille]], e [[1636]].
 
==Notennoù==
{{Daveoù}}
 
{{Commonscat|El Cid}}