4 180
modifications
James Macpherson : diforc'h etre ar stummoù
D
Dibenn e vuhez ha goudeelezh
Aucun résumé des modifications |
D (Dibenn e vuhez ha goudeelezh) |
||
|
| luskad = [[Romantelezh]]
}}
'''James Macpherson''' ([[Gouezeleg Skos]]: ''Seumas MacMhuirich'' pe ''Seumas Mac a' Phearsain''), ganet d'an 27 Here [[1736]] ha marvet d'an 17 C'hwevrer 1796, a oa ur skrivagner, ur barzh, un dastumer lennegezh pobl hag ur politiker skosat brudet evit bezañ bet treuzkaser [[rendael]]et Skourr Ossian, un heuliad [[barzhoniezh]] [[meulgan]]. Evel [[Iolo Morgannwg]] ha [[Teodor Kervarker]] e voe tamallet gant
==Derou e vuhez ha deskadurezh==
Ganet e voe Macpherson e Ruthven, e [[parrez]] [[Kingussie]] e [[Badenoch]], [[Inverness-shire]]. Tost-tre voe ar barrez-se
E 1752 e yeas Macpherson d'ober studioù d'ar King's College (Skolaj roueel) ha d'ar Marischal College, e [[Aberdeen]] (diwezhatoc'h ez aint da vezañ Sko-Veur Aberdeen). Eno e studias [[Brezel Galia]] gant Jul Kaezar, e-lec'h e kavas menegoù meuriadoù kentidik ar [[Germaned]] e-tal lu ar [[Romaned]] sevenaet. Krediñ a reer ez eas da Skol-Veur Dinedin da-c'houde. Pa voe studier e krogas gant ar sevel barzhonegoù e-leizh, en o zouez ''The Highlander'', ur hir a meulgan.
== Dastum barzhoniezh ouezelek Bro-Skos==
Echuet e studioù e teuas da Ruthven en-dro hag e labouras evel mestr-skol hag evel kelenner-ti da-c'houde. E 1760 ez eas da enezenn Norzh Uist hag e kejas gant John MacCodrum, barzh ofisiel ar C'hlan MacDonald Sleat.
Hugh Blair, hag eñ kendrec'het war hended ar pezhioù, a savas ur gest evit arc'hantaouiñ enklaskoù Macpherson a grogas, e
==Ossian==
Diskleriañ a reas, e [[1761]], Macpherson en doe kavet ur gwerzh-veur, ma
Nac'het e voe kerkent goude [[dilested]] ar barzhonegoù-se savet gant ur barzh a veve, sañset er IIIvet kantved, dreist-holl gant Charles O'Connor a gavas diwirheñvel lod diogeladurioù James Macpherson hag a verzas fazioù bras war doareoù an anvioù-tud hag al [[lec'hanv]]ioù kozh. Kazusoc'h c'hoazh e tiskouezas [[Samuel Johnson]] (''A Journey to the Western Islands of Scotland'', 1775) ma voe bet dastumet, staget hag adskrivet pezhioù barzhoniezh ha kontadennoù, ken e teuent da vezañ ur skrid nevez holl. Embannet e voe e [[1807]], goude marv ar skrivagner, darn an dornskridoù ha pa voe embannet er c'hantved war lerc'h arguzennoù evit difenn al labour dastum, den ne kavas tu da eilpennañ barn al lenneien.
== Kannad Breizh-Veur ==
O vezañ ma voe Jakobited e familh, met aet war-du an [[Tiernach]] o ren en em lakaas war ar renk hag e tapas ur sez e Camelford e-doug an dilennadegoù [[kannad]]ed e 1780. Addilennet e voe e 1784 ha en eztezioùd a-heul betek dibenn e vuhez. Ne voe kavet kalz a roudoù eus e labour kannad, nemet e rolloù kannaded bet gopret evit obererezhioù dangel evit harpañ ar gouarnamant. Diskouezet eo e-barzh un nebeud lizhiri prevez skrivet gant politikourien kempred. E 1783 e labouras gant Sir Nathaniel Wraxal.<ref>Bailey, Saunders, The Life and Letters of James Macpherson, pajenn 293.</ref> hag e voe merzet gant an dud evel un den pinvidik-tre.
== Dibennn e vuhez ==
Prenañ a reas un [[domani]], adanvet Belville gantañ (Balavil a-wezhoù), en e vro c'hinidik, kontelezh Inbhir Nis, hag e yeas da anaon e 1796 eno. Treuzdouget e voe e relegoù evit bezañ interet e-barzh [[iliz abati Westminster]]. Bloaz goude e varv e teuas eil lodenn e "Antiquarian Notes" (Notennoù gant un hendraour) er maez. Lezañ a reas un eñvor mesket, koulz evel dastumer lennegezh-bobl hag evel politikour pa voe rebechet dezhañ chañch endalc'hoù an enklaskoù, chañch ar c'hostez politikel a voe bet hini e familh , betek al [[lec'hanvadurezh|lec'hanvioù]], pa embannas en e testamant ne felle ket dezhañ ma vo chañchet anv nevez e domanioù.
== Ossian ha tabut ar Barzaz Breiz ==
Pa tarzhas e [[1868]] an tabut e-keñver dilested an testennoù a veze kinniget gant [[Teodor Kervarker]] en e [[Barzaz Breiz]], ne faotas ket [[Fañch an Uhel]] da delc'her soñj eus labourioù Macpherson evel skouer mat [[floderezh]] lennegel.
== Pennadoù nes ==
| |||