Karakalpakeg : diforc'h etre ar stummoù

419 okted ouzhpennet ,  2 vloaz zo
HTML
(HTML)
Ar '''c'harakalpak''' a zo ur [[Yezhoù turkek|yezh turkek]] komzet dreist-holl e [[Karakalpakstan]] ([[Ouzbekistan]]). Kavet e vez ivez unUn nebeudig tud a ra gant ar yezh-mañ e [[Afganistan]] (nebeutoc'h evit 2. 000), [[Kazac'hstan]], [[Kirgizstan]] ha [[Turkmenistan]].
 
Skrivet e veze ar c'harakalpak gant al [[lizherenneg arabek]] betek [[1928]]. Etre 1928 ha [[1940]] e veze implijet al [[lizherenneg latineklatin]], ha hiziv e vez implijet peurliesañ al [[lizherenneg kirillek]], met montemeur ao ra an traoù en-dro war-dutistreiñ d'al [[lizherenneg latinek]]latin abaoe ma oa bet disklêret e oa [[Ouzbekistan]] ur vro dieubzieub ha distag dioiuzhdiouzh an ez-[[Unaniezh Soviedel]].
 
== Un tañva eus ar yezh ==
{|
|- valign="top"
|
=== Frazennoù talvoudus ===
<hr>
Demat Sa'lem
<poem>
 
Demat ''Sa'lem''
Mont a ra? Awhalın’iz qalay?
Mont a ra ? ''Awhalın’iz qalay ?''
 
Mar plij ''Iltimas''
Noz vat
Kenavo ''Xo’sh''
 
Ya ''Awa''
Mar plij Iltimas
Nann ''Joq''
 
Trugarez ''Raxmet''
Kenavo Xo’sh
Petra eo hoc'h anv ? ''Atın’ız kim ?''
 
... eo ma anv ''Menin’ atım...''
Ya Awa
</poem>
 
| style=padding-left:30px;" |
Nann Joq
 
Trugarez Raxmet
 
Petra eo hoc'h anv? Atın’ız kim?
 
… eo ma anv Menin’ atım…
 
=== Ar raganvioù ===
<hr>
Me Men
<poem>
Te Sen (unander)
Me ''Men''
 
Te ''Sen'' (unander)
Eñ /Hi Ol
Eñ /Hi ''Ol''
 
Ni ''Biz''
C'hwi ''Siz'' (liester)
 
Int ''Olar''
C'hwi Siz (liester)
</poem>
 
| style=padding-left:30px;" |
Int Olar
 
=== Goulennoù ===
<hr>
Piv? Kim?
<poem>
 
Piv ? ''Kim ?''
Petra? Ne?
Petra ? ''Ne ?''
 
Pelec'h ? ''Qayda ?''
Penaos ? ''Qa’ytip ?''
 
Pegoulz ? ''Qashan ?''
Penaos? Qa’ytip?
Pegement ''Qansha ? / Neshe ?''
 
Pe(hini) ? ''Qaysi ? / Neshinshi ?''
Pegoulz? Qashan?
</poem>
 
| style=padding-left:30px;" |
Pegement? Qansha? / Neshe?
=== Deizioù ar sizhun ===
 
<hr>
Pe(hini)? Qaysi? / Neshinshi?
<poem>
 
Dilun ''Du’yshembi''
=== Devezhioù ar sizhun ===
Dimeurzh ''Shiyshembi''
Dilun Du’yshembi
Dimerc'her ''Sa’rshembi''
 
Diriaou ''Piyshembi''
Dimeurzh Shiyshembi
Digwener ''Juma''
 
Disadorn ''Shembi''
Dimerc'her Sa’rshembi
Disul ''Ekshembi''
 
</poem>
Diriaou Piyshembi
| style=padding-left:30px;" |
 
Digwener Juma
 
Disadorn Shembi
 
Disul Ekshembi
 
=== Ar mizioù ===
<hr>
Miz Genver Yanvar
<poem>
 
Genver ''Yanvar''
Miz C'wevrer Fevral
C'wevrer ''Fevral''
 
Miz Meurzh ''Mart''
Ebrel ''Aprel''
 
Mae ''May''
Miz Ebrel Aprel
Mezheven ''Iyun''
 
Gouere ''Iyul''
Miz Mae May
Eost ''Avgust''
 
Gwengolo ''Sentyabr''
Miz Mezheven Iyun
Here ''Oktyabr''
 
Du ''Noyabr''
Miz Gouere Iyul
Kerzu ''Dekabr''
 
</poem>
Miz Eost Avgust
|}
 
Miz Gwengolo Sentyabr
 
Miz Here Oktyabr
 
Miz Du Noyabr
 
Miz Kerzu Dekabr
 
=== An niveroù ===
{| class="wikitable"
Unan Bir
|-
 
!1!!2!!3!!4!!5!!6!!7!!8!!9!!10!!11!!12!!13!!14!!15!!16!!17!!18!!19!!20!!21
Daou Eki
|-
 
|''Bir''||''Eki''||''U’sh''||''To’rt''||''Bes''||''Altı''||''Jeti''||''Segiz''||''Tog’ız''||''On''||''On bir''||''On eki''||''On ush''||''On t’ort''||''On bes''||''On altı''||''On jeti''||''On segiz''||''On tog’ız''||''Jigirma''||''Jigirma bir''
Tri U’sh
|}
 
{| class="wikitable"
Pevar To’rt
|-
 
!30!!32!!40!!43!!50!!60!!70!!80!!90!!100!!1 000
Pemp Bes
|-
 
|''Otiz''||''Otiz eki''||''Qir''||''Qir ush''||''Elliw''||''Alpis''||''Jetpis''||''Seksen''||''Togsan''||''Juz''||''Min’''
C'hwec'h Altı
|}
 
{| class="wikitable"
Seizh Jeti
|-
 
!1{{añ}}!!2{{vet}}!!3{{vet}}!!4{{vet}}!!5{{vet}}!!6{{vet}}!!7{{vet}}!!8{{vet}}!!9{{vet}}!!10{{vet}}
Eizh Segiz
|-
 
|''Birinshi''||''Ekinshi''||''U’shinshi''||''To’rtinshi''||''Besinshi''||''Altınshı''||''Jetinshi''||''Segizinshi''||''Tog’ızınshı''||''Onınshı''
Nav Tog’ız
|}
 
Dek On
 
Unnek On bir
 
Daouzek On eki
 
Trizek On ush
 
Pevarzek On t’ort
 
Pempzek On bes
 
C'hwezhek On altı
 
Seitek On jeti
 
Tric'hwec'h On segiz
 
Naontek On tog’ız
 
Ugent Jigirma
 
Unan-warn'n-ugent Jigirma bir
 
Tregont Otiz
 
Daou-ha-tregont Otiz eki
 
Daou-ugent Qir
 
Tri-ha-daou-ugent Qir ush
 
Hanterkant Elliw
 
Tri-ugent Alpis
 
Dek-ha-tri-ugent Jetpis
 
Pevar-ugent Seksen
 
Dek-ha-pevar-ugent Togsan
 
Kant Juz
 
Mil Min’
 
Kentañ Birinshi
 
Eil Ekinshi
 
Trede U’shinshi
 
Pevare To’rtinshi
 
Pempvet Besinshi
 
C'hwec'hvet Altınshı
 
Seizhvet Jetinshi
 
Eizhvet Segizinshi
 
Naovet Tog’ızınshı
 
Dekvet Onınshı
 
== Keñveriadenn gant ar yezhoù turkek all ==
Implijer dizanv