Bona di Savoia (dugez Milano) : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
D corr using AWB
Linenn 5:
 
==He buhez==
Pemzekvet bugel Loeiz[[Ludovico Iañ Savoia]] (1413-1465), [[dug Savoia]], e oa. He mamm a oa Anna Lusignan (1419-1462), a oa merc'h da [[Janus Kiprenez]] (1375-1432), roue Kiprenez, ha [[Charlotte de Bourbon]] (1388-1422).<br />
E miz Gouehere [[1461]] e fellas d'ar [[roue gall]] nevez [[Loeiz XI]], pried da [[Charlotte de Savoie]], skoulmañ un emglev gant [[dug Milano]], [[Francisco Sforza]], ha [[tiegezh Savoia]], war zigarez dilezel gwirioù Bro-C'hall war gêrioù italian [[Genova]] ha [[Savona]]. <br />
Kement-se a voe aprouet gant Francisco Sforza, goude ma veze kustum d'ober emglev gant [[kurunenn Aragon]] [[rouantelezh Naplez]].
 
D'ar [[24 a viz Ebrel]] [[1467]] e varvas [[Dorothée GonzagueGonzaga]] (1449-1467), pried [[Galeazzo Maria Sforza]] (1444-1476), mab henañ Francisco Sforza, dug Milano war-lerc'h e dad abaoe an [[8 a viz Meurzh]] [[1466]]. Sede an intañv o klask gwreg hag o teurel e c'hoant war unan eus merc'hed e amezeg [[LoeizLudovico Iañ Savoia]], '''Bona di Savoia'''.
 
Dimeziñ dre hanterouriezh a voe e kastell [[Amboise]], e Bro-C'hall, d'an [[10 a viz Mae]] [[1468]], dirak Tristano Sforza, hantervreur Galeazzo Maria Sforza.<br/>
Linenn 26:
Ouzhpenn-se e voe faezhet arme Milano d'ar [[1añ a viz Gouhere]] e [[Busalla]] gant emsavidi Genova, renet gant [[Roberto Sanseverino]], ur c'hamarad d'ar vreudeur-gaer. <br />
D'an [[28 a viz Kerzu]] e c'hoarvezas [[emgann Giornico]], pe ar ''Vein Vras (Sassi grossi)'' etre arme Milano ha hini gwazed menezioù an Tessino
<ref>An [[Tessino]], a zo unan eus [[kantonioù Suis]] hiziv, ne oa nemet ur rannvro neuze.,</ref> ha trec'h e voe ar Suised, kollet ar ''[[Valle Leventina]]'' gant Milano ha daskoret da ganton [[Uri]].<br />
E deroù [[1479]] e voe gwelet [[Ludovico Sforza]] en-dro, ha gantañ Sforza Maria ha Roberto Sanseverino. Aet e oa an daou vreur da vriganted, gwastañ a rejont Toskana da gentañ, bro Genova goude, gant Obietto Fieschi en dro-mañ. Lakaet e voent e-maez al lezenn ha kemeret o madoù diganto.<br/>
 
E miz Gouhere [[1479]] e varvas Sforza Maria, lonket kontamm gantañ <ref>Lavaret e veze e oa bet aozet an taol gant [[Cicco Simonetta]].</ref> Ludovico a gemeras neuze an titl a " zug [[Bari]]".<br/>
Gant 8 000 den armet e voe kemeret [[Tortona]] ganto e miz Eost [[1479]], ha freuz ha reuz a voa lakaet e tolead [[Alessandria ]]
 
<!--
Désormais, c'est avec une troupe de 8&thinsp;000 hommes que se déplacent les trois brigands qui prennent [[Tortona]] en août [[1479]] et sèment la terreur dans la région d'[[Alexandrie (Italie)|Alexandrie]].
 
===LaKoll pertear du pouvoirgalloud===
<!--
ÀE MilanO Milan, une véritable levée de boucliers a lieu dans les rangs des notables [[Guelfes et gibelins|gibelins]] pour se débarrasser définitivement de Ludovic. Cependant, [[Cicco Simonetta]]<ref>Peu de temps auparavant, Cicco Simonetta aurait, selon Bernardino Corio, dit à Bonne : « ''Duchessa Illustrissima, à me sarà tagliato il capo, e voi in processo di tempo perderete lo Stato'' » (''Illustrissime duchesse, à moi me sera coupée la tête et vous, avec le temps, vous perdrez l'État'').</ref>, sa famille et un certain nombre de ses affidés sont arrêtés à la mi-septembre [[1479]]. Ludovic a désormais les moyens d'imposer sa volonté et, dès le lendemain, Bonne se voit contrainte de nommer Ludovic premier gouverneur du duché.<br/>
C'est maintenant Ludovic qui gère le gouvernement de Milan et les alliances, en l'occurrence avec [[Naples]], [[Florence]] et [[Ferrare]], de même qu'un accord est conclu prévoyant le mariage de [[Jean Galéas Sforza|Jean Galéas]] avec [[Isabelle de Naples]].
 
Linenn 53:
Er bloaz goude ez eaz Bona da chom da Vro-C'hall, da [[Teurgn|Deurgn]] da gentañ, da [[Lyon]] da c'houde.
 
En [[1500]], elle obtient de son neveu [[Philibert II de Savoie]] un domaine àe [[Fossano]] dans lee [[Piemonte]].<br/>
Eno e varvas d'ar [[17 a viz Du]] [[1503]], d'an oad a 54 bloaz.
 
Entre temps, Ludovic a été destitué par le [[Liste des monarques de France|roi de France]], [[Louis XII de France]].<br/>
Ses restes reposent désormais au ''Castello Sforzesco'', le château des Sforza, où elle vivait du temps où elle était duchesse.
-->
Emañ e relegoù er c'h-''Castello Sforzesco'', kastell an tiegezh Sforza, ma veve Bona en amzer ma oa dugez.
 
==He bugale==