Kristeniezh : diforc'h etre ar stummoù

Kredo an Ebestel eo an hini degemeretañ dre an Ilizoù kristen disheñvel. Implijet e vez e-pad al lid met ivez e-pad ar [[Katekiz|c'hatekiz]], an deskadurezh relijiel, dreist-holl e-touez Ilizioù ar C'hornôg. Savet e voe tamm ha tamm etre an [[Eil kantved|II{{l}}]] hag an {{IXvet kantved}} hag embann a ra dogmoù-kreiz evel hini an [[Trinded kristen|Drinded]] ha Doue krouer. Kement embannadenn a gaver er c'hredo-mañ a c'heller adkavet en embannadennoù graet da vare an [[Esbestel]]. Implijet e vije da gentañ-penn en Iliz Roma evit arnodiñ an dud war ar renk da vezañ badezet.<ref>{{en}} PELIKAN, Jaroslav ; HOTCHKISS, Valerie R. 2003. ''Creeds and Confessions of Faith in the Christian Tradition'' Yale University Press. {{ISBN|978-0300093919}}. 3344p.</ref> Ennañ e kaver ar mennozhioù da heul :

*Krediñ e [[Doue|Doue an Tad]], e [[Jezuz Krist]] evel mab da Zoue hag er [[Spered Santel]] ;

*Santelezh an Iliz ha [[Komunion ar Sent]] ;

* Eil donedigezh ar C'hrist, [[Ar Varn Diwezhañ|Deiz ar Varn Ziwezhañ]] ha salvidigezh ar re a gred.

=== Jezuz ===

{{Pennad pennañ|Jezuz Nazaret}}

 

Tabut a oa bet diwar-benn natur Jezuz e kantvedoù kentañ an Iliz e soñj ar gristenien dre vras eo [[Doue]] enkorfet ha "Doue peurvat ha den peurvat". Jezuz, deuet da zen neuze, en dije gouzañvet poanioù ha temptadurioù un den marvel, met ne reas pec'hed ebet hervezo. Abalamour ma oa Doue penn-da-benn e savas da vev en-dro, hervez an [[Testamant Nevez]], betek an [[neñv]], e-lec'h m'emañ "azezet en tu dehou d'an Tad"<ref>Kredo Nikaia-Kêrgustentin</ref> hag e teuio en-dro da seveniñ peurrest promesa ar mesiaz, da lavaret eo sevel ar re varv da vev, ar [[Ar Varn Diwezhañ|Barn Ziwezhañ]] ha sevel [[Rouantelezh Doue]] da vat.

Hervez [[Avieloù]] [[Aviel Mazhev|Mazhev]] ha [[Aviel Lukaz|Lukaz]] e oa bet ganet Jezuz diwar ar [[Gwerc'hez Vari|Werc'hez Vari]] goude bezañ koñsevet gant ar [[Spered Santel]]. N'eus ket kalz a chom eus bugaleaj Jezuz er pevar Aviel kanon, daoust ma oa bet forzhig a fals-avieloù a gonte darvoudoù e vugaleaj en [[Henamzer]]. Muioc'h a draoù a oa bet kontet diwar-benn e oad-gour, dreist-holl e [[Pasion Jezuz|sizhunvezh ziwezhañ]], dre ma voe gwelet evel darvoudoù pouezus-kenañ.

 

[[Restr:Cristo crucificado.jpg|200px|vignette|dehou|Krist war e groaz, taolennet gant [[Diego Velázquez]] e [[1632]]]]

 

 

Degemeret eo an istor kontet en [[Testamant Nevez]] gant hogozik an holl Ilizioù kristen met [[Kristenezh frankizour|kristenien frankizour]] zo ne gredont ket e oa gwir pep tra, met un istor arouezius ha leun a voued-spered e vije kentoc'h.<ref>{{en}} Funk, Robert Walter. 1998. ''The Acts of Jesus: What Did Jesus Really Do? ''. HarperSanFrancisco. {{ISBN|978-0060629786}}. 608p.</ref> An istorourien modern a laka kredenn heulierien Jezuz e oa adsavet a varv da vev evel ar poent-dispartiañ etre ar [[Jezuz istorel]] ha penn-kentañ ar [[Kristeniezh gentidik|gristeniezh gentidik]].<ref>{{en}} Fuller, Reginald Horace. 1965. ''The Foundations of New Testament Christology ''. Macmillan Pub Co. {{ISBN|}}. 268p.</ref> Ur poent tabut a-bouez eo bet e divizoù relijiel ha tabutoù etre ar relijionoù.<ref>{{en}} Lorenzen, Thorvald. 2003. ''Resurrection, Discipleship, Justice: Affirming the Resurrection Jesus Christ Today''. Smyth & Helwys Pub. {{ISBN|}}. 186p.</ref>

 

=== Diwezouriezh ===

 

Krediñ a ra ar gristenien e teuio Jezuz un eil gwezh hag e vo diwez ar bed d'ar mare-se, goude ur prantad ma vezint heskinet kenañ. Adsavet e vezo an holl a varv da vev evit ar Varn Ziwezhañ hag e vezo savet [[Rouantelezh Doue]] gant Jezuz o seveniñ diouganoù ar Skriturioù.<ref>{{la}} Thomas Aquinas, ''[https://www.newadvent.org/summa/5.htm Summa Theologicum, Supplementum Tertiae Partis]'' goulennoù 69 betek 99</ref>

E rannoù zo eus ar gristeniezh e kreder e c'hell ar re a varv e stad a c'hras, da lavaret eo tud ar varv hep bezañ graet pec'hed marvel ebet o tispartiañ anezho diouzh Doue, hep bezañ bet peuzc'hlannet eus o fec'hedoù avat gouzañv ur stad etre anvet [[purgatoer]] da c'hortoz bezañ hael a-walc'h da vezañ degemeret gant Doue<ref>{{en}} {{Liamm web|url=http://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/audiences/1999/documents/hf_jp-ii_aud_04081999.html|titl=Dalc'h hollek|oberour=[[Yann-Baol II]]|embanner=[[Keoded ar Vatikan]]|deiziad=4.08.1999|lennet d'=ar 14 a viz Mae 2020}}</ref> Ar re a dizh ar pal-se a vez anvet [[Sent]] (diwar al latin ''sanctus'').<ref>{{en}} {{Liamm web|url=https://www.newadvent.org/cathen/04171a.htm|titl=The Communion of Saints|oberour=Catholic Encyclopedia|lennet d'=ar 14 a viz Mae 2020}}</ref>

 

 

== Lid ==