Menez-tan : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Arko (kaozeal | degasadennoù)
skeudenn + kempenn
HTML
Linenn 1:
{{LabourAChom}}
[[Restr:March 4, 2012 Etna Eruption with the city of Catania in the foreground.jpg|thumb|upright=1.4|An [[Etna]] o tislonkañ moged e-kichen [[Catania]], e [[Sikilia]], d'ar 4 a viz Meurzh 2012.]]
Ur '''menez-tan''', pe '''volkan'''a reer eus ur [[menez]] hag a daol er-maez danvezioù war deuz ([[lava]], [[maen|mein]]), [[moged]] hag [[aezhenn]]où. eoDanvezioù ar[[piroklastek]] '''menez-tan''',a pevez '''volkan'''.graet Euseus an danvezioù solut-se e vez graet danvezioù [[piroklastek]] anezhe. An darn vuiañ anezhoeus ar menezioù-tan n'o deus ket dislonket tra e-pad amzerioù hir, metnemet pa vezont war lec'hioù dibar ar [[Douar|voul-douar]], ar [[frailhenn]]où bras etre [[tektonik ar plakennoù|plakennoù]] a ya d'ober [[kreunenn (planedenn)|kreunenn an Douar]].
 
Meur a seurt menez-tan a zo, en o zouez :
* ar [[pikern-ludu]] ;
* ar [[menez-tan kemmesk]] pe [[menez-tan gweleadek]] ;
* ar [[menez-tan skoed]].
 
== Al lava (eusEus ar magma d'al lava) ==
{| class="infobox" style="font-size:90%;"
[[Restr:Slice earth.svg|thumb|left|200px|Framm ar voul Zouar. 1. pluskenn kevendirel, 2. pluskenn meurvorel, 3.&nbsp;mantell uhelañ, 4. mantell izelañ, 5. kalon, 6. greunenn, <br /> A : [[Troc'h Mohorovicic]], <br />B : [[Troc'h Gutenberg]], <br />C : [[Troc'h Lehmann]].]]
|-
En ul lec'h anvet « mirva ar magma don » ez eus ur seurt [[toaz]] gludek-pe-gludekoc'h ennañ gazoù andisolvus anvet ar [[magma]]. Diwar deuziñ [[roc'h|reier]] mantell an douar e teu ar magma, tommoc'h eo eget 1000°c well-wazh.<br />
|align="center"|[[Restr:Slice earth.svg|250px]]<br>'''Framm ar voul douar'''
Ne zeu ket ar magma eus kalon an Douar, met eus pluskenn an Douar.<br />
|-
|
#Pluskenn kevendirel
#Pluskenn meurvorel
#Mantell uhelañ
#Mantell izelañ
#Kalon
#Greunenn
:A. [[Troc'h Mohorovicic]]
:B. [[Troc'h Gutenberg]]
:C. [[Troc'h Lehmann]]
|}
En ul lec'h anvet « mirva ar magma don » ez eus ur seurt [[toaz]] gludek-pe-gludekoc'h ennañ gazoù andisolvus anvet ar [[magma]]. Diwar deuziñ [[roc'h|reier]] mantell an douar e teu ar magma, tommoc'h eo eget 1000°c well-wazh.<br />
Ne zeu ket ar magma eus kalon an Douar, met eus pluskenn an Douar.<br />
"Mantell an douar" pe "kroc'hen an douar" a zo plakennoù divent ouzh hen ober. Ar plakennoù a neui war ar magma a zo o fiñval dizehan.
 
Linenn 22 ⟶ 36:
Al lava eo ar magma digazet : pa vez dourennek ar magma e c'hell ar gazoù a zo ennañ mont kuit ha diwar-se e ya ar magma da lava.
 
Pa strink al lava er-maez eus toull-diskarg ar menez-tan e red buan-tre a-hed [[tor]]ioù ar menez-tan hag e kalet dindan 900°cC.
 
== Menezioù-tan pennañ ar bed ==