Magdalena Rudenschöld : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
D corr using AWB |
D typo, replaced: n [ → n [ (17) using AWB |
||
Linenn 8:
Merc'h e oa Magdalena d'ar c'hont Carl Rudenschöld, den a stad, ha d'ar gontez Kristina Sofia Bielke. He zad a gollas e sez e Breujoù Sveden e 1766 ha treut e voe ar peuriñ gant an tiegezh ken an deiz ma krogas gouarnamant Bro-C'hall da reiñ arc'hant d'he mamm e kuzh evit he labour evitañ. <ref>Norrhem, Svante (in Swedish): Kvinnor vid maktens sida : 1632-1772 (In English: "Women by the side of power: 1632-1772") (2007) Lund (Nordic Academic Press)</ref>
E 1784 e voe anvet da zimezell a enor gant c'hoar ar roue [[Gustav III]], ar briñsez [[Sofia Albertina Sveden]].<br />
Berzh a reas el lez dre ma oa kenedus, speredek, ha tomm he fenn. Daou baotr a oa war he lerc'h : an
==An irienn ==
E 1792 e varvas ar roue
Armfelt en devoa esperet kaout lec'h er gouarnamant a zilezas Rudenschöld hag a guitaas ar vro e 1793. Klask a reas irienniñ gant ar Rused da ziskar ar gouarnamant ha lakaat ur renad nevez en e sav, hag eñ e penn eveljust.
Linenn 20:
Met degouezhout a reas ho lizheroù etre daouarn [[Reuterholm]] hag an dug Karl abalamour da dud burev-post [[Hamburg]], en Alamagn, o devoa graet eiladennoù eus al lizheroù ha gwerzhet anezho. Reuterholm a lakaas herzel Magdalena Rudenschöld da noz an [[18 a viz Kerzu]] 1793, evel unan eus ar re gentañ da zastum.
Magdalena he devoa devet darn eus he faperoù, met kavet e voe lizheroù karantez a-berzh an dug Charlez, ha roud eus arnod
== Prosez ha kondaonidigezh ==
Da gentañ ne oa ket splann ar prouennoù a-enep dezhi, hag en em zifenn a eure gant nerzh ha finesa. Tennet e veze, emezi, "eus ur vac'h spontus ma ne wele nag an heol nag al loar".<br />
Pa voe furchet domani Armfelt e voe kavet 1,100 eus he lizhiri dezhañ. E meur a hini e tispake fae ha dismeg ouzh an Dug ha Reuterholm, a washaas an traoù dezhi. An Dug en doamiret droug outii peogwir n'he doa ket pleget dezhañ pa oa oc'h ober e lez dezhi, ha Reuterholm a gonnaras pa lennas petra he devoa skrivet diwar e benn. <br />
Eizh eus he lizheroù da Armfelt a voe moulet hag embannet gant he daou enebour, hag anvet "E Ti kozh ar Roue prizoniet un Itron anavezet evel Magdalena Charlotta merc'h da
Pa voe diskouezet dezhi ar prouennoù, e miz Ebrel 1794, ec'h anzavas he zorfed, en ul lavarout n'he devoa kemeret perzh nemet dre m'he devoa fiziañs dall en
D'an [[22 a viz Gwengolo]] 1794 e voe kondaonet Magdalena Rudenschöld d'ar marv dre an abeg a dreitouriezh, war un dro gant Armfelt, a oa en estrenvro, ha daou irienner all, Ehrenström hag
Tennet e voe hec'h anv-ziegezh hag he noblañs diganti - evel digant Armfelt hag an holl re all a oa en noblañs - hag e paperioù ar prizon ne oa ken nemet "Magdalena, merc'h da Carl, bet Itron ".
==Kastiz==
En deiz war-lerc'h e voe kaset Magdalena d'ar chalfod war al leurgêr, a zo bet skrivet e oa "ur ranngalon he gwelout". Gwisket e oa gant ur sae louet, ur gorfenn du, diskempenn he blev, he fenn dalc'het uhel, hag evañ a reas div werennad dour.
Pa voe ehanet an abadenn krougañ e teuas ur c'harroñs
Ur mignon da
"a izelaas e zaouarn, ha hi war-eeun d'ar peul hep an houarn en he c'herc'henn, ma chomas gant liv ar marv war he dremm e-pad un ugent munud ken na voe kemmet he c'hastiz, neuze e semplas ha kaset e voe kuit, evel marv".
</blockquote>
Linenn 53:
==Distro==
E 1812 e tistroas da Sveden ma vevas e ti he breur Thure Gabriel, evel gouarnourez gant e vugale. Ne fellas ket dezhi komz ken eus he buhez
== Pennadoù kar==
Linenn 60:
== Lennadurezh ==
* Andersson,Ingvar
* Carlsson, Sten.''Den Svenska Historien; Gustav III, en upplyst envåldshärskare, Band 10" Stockholm 1966-1968.
* Lindquist, Herman, ''Historien om Sverige''. [[Stockholm]], 1885.
|