Emgann Kergidu : diforc'h etre ar stummoù

Klevet o doa ar Republikaned edo an dud disuj o vont da dagañ [[Kastell-Paol]] d'ar 24 a viz Meurzh. Neuze e kerzhas soudarded ar Republik, 400 anezho o tont eus Kastell, renet gant Guillier ha Pinchon, ha skoazellet gant soudarded deuet eus [[Calvados (departamant)|Calvados]] hag eus [[Montroulez]], war Kergidu, a oa ul lec'h tremen a bouez.<ref>[[Frañsez-Mari Kadig|François Cadic]], ''Histoire populaire de la chouannerie'', t. I </ref>.

Goude ur c'hrogad un eur hanter e oa krog soudarded ar Republik da gilañ ha ne oa ket kalz a dennoù ganto ken. Met sikouret e voent gant ar jeneral [[Jean Baptiste Camille de Canclaux|Canclaux]] a erruas war lez kleiz ar stêr, e penn un armead etre 300<ref name="Élégoët">Élégoët</ref> ha {{formatnum:1000}}<ref>[[Roger Dupuy]], ''La Chouannerie'', p.15.</ref> soudard. Neuze e voe kemeret un uhelenn war lez kleiz ar stêr gant soudarded ar Republik hag alese a c'halljont tennañ gant o c'hanolioù war an emsavidi<ref name="Kadig">Kadig</ref>.

War al lez dehou e talc'he mat ar beizanted ouzh ar Republikaned. Goude termal e tivizas Canclaux treuziñ ar pont ha tagañ an emsavidi dre an tu all. Tec'hel a reas ar beizanted kuit, soudarded ar Republik war o lerc'h. Gwelloc'h e kavas ar re-se, eme Guillier, lazhañ an emsavidi eget ober prizonidi. Da beder eur goude kreisteiz e oa echu an emgann<ref> name="Kadig<"/ref>.

Hervez ar Republikaned e vije bet lazhet war-dro 400 den e-touez ar beizanted ha gloazet 300 anezho<ref>[[Roger Dupuy]], ''La Bretagne sous la Révolution et l’Empire, 1789-1815'', p.113-114.</ref>. Hervez enklaskoù nevesañ [[Albert Laot]], ne veneger war rolloù tud varv parrezioù [[Plougouloum]] ha [[Trelaouenan]], ar c'horn-bro ma oa bet an emgann, nemet c'hwec'h den lazhet, ha div vaouez en o zouez, ha soudard ebet<ref>Albert Laot, ''La bataille de Kerguidu'', Skol Vreizh, 2013</ref>. Kement-se a ya a-du gant an danevell eus an emgann a voe savet gant [[Jean Baptiste Camille de Canclaux|Canclaux]] ma lenner ne oa bet lazhet soudard republikan ebet<ref> name="Élégoët<"/ref>.

* [[Kleder]]: 13 450 lur.<ref>[[Kristof Jezegoù]] , ''Hor Bro e-pad ar Revolusion'', Ti-moullañ Ar Bobl, [[Karaez]], 1915, pajennoù 157 ha 158 </ref>{{,}}<ref> name="Élégoët<"/ref>.

Kalz tud a voe harzet ha barnet ha daou anezho, Jean Pedel ha François Guivarc'h eus [[ar Releg-Kerhuon]] a voe kondaonet d'ar marv ha dibennet<ref>Dupuy</ref>. Kemend-all a c'hoarvezas ivez gant François Barbier, maer [[Gwitalmeze]], ha Jean Prigent, maer Gwitevede : dibennet e voe an hini kentañ e [[Brest]] d'ar [[17 a viz Ebrel]] hag an eil e [[Lesneven]] d'an [[23 a viz Ebrel]]<ref> name="Élégoët<"/ref>.

* [[Roger Dupuy]], ''La Bretagne sous la Révolution et l’Empire, 1789-1815'', Ouest-France Université, 2004, p.&nbsp;114-116,

* [[Roger Dupuy]], ''La Chouannerie'', Embannadurioù Ouest-France, 1995, p.&nbsp;15,

* [[Loeiz Elegoet]], ''Le Léon, Histoire et Géographie contemporaine'', Éditions Palantines, 2007, p.&nbsp;129-130,

* [[Frañsez-Mari Kadig]], ''Histoire populaire de la chouannerie'', levrenn I, adembannet gant Terre de Brume, 2003, p.&nbsp;363-367.