Kensonenn diweuz dre serriñ divouezh : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Neal (kaozeal | degasadennoù)
Neal (kaozeal | degasadennoù)
achu
Linenn 1:
{{LabourAChom}}
{{Infobox IPA|ipa-number=101|ipa=112|ipa-image=Xsampa-p.png|xsampa=p|kirshenbaum=p|sound=Voiceless bilabial plosive.ogg}}
 
Unan eus ar [[Kensonenn|c'hensonennoù]] e taolennoù ofisiel al [[LFE|lizherenneg fonetikel etrebroadel]] ganti un arouezenn ispisial eo ar [[Kensonenn diweuz|gensonenn diweuz]] [[Kensonenn dre serriñ|dre serriñ]] [[Mouezh (yezhoniezh)|divouezh]] treuzskrivet [p] hervez reolennoù al LFE, ganti an niverenn dave 101.
 
Kavet e vez stank ar fonenn [p] evel [[fonem]] (pe evel [[alofonenn]] fonemoù all) e-touez [[yezh|yezhoù]] ar bed hag gant yezhoù 'zo, da skouer ar [[yezhoù indez-aryek]] komzet en [[India]], e vez enebiet meur a doare [p] an eil ouzh ar re all ar al live [[fonologiezh|fonologel]].
Nonetheless, the {{IPA|[p]}} sound is very common cross-linguistically. Most languages have at least a plain {{IPA|[p]}}, and some distinguish more than one variety. Many [[India]]n languages, such as [[Hindi language|Hindi]], have a two-way contrast between [[C'hwezhadur (yezhoniezh)|c'hwezhet]] ha plaen {{IPA|[p]}}.
 
Mankout a ra, avat, ar fonenn [p] e tro-dro da 10% eus holl yezhoù ar bed ma vez implijet gante ar gensonenn mouehziet par [b], evel da skouer en darn vrasañ eus ar yezhoù komzet tro-dro d'ar [[Sahara]], en o zouez an [[arabeg|arabeg unvan]]. N'ouzer ket hag-eñ eo bet kollet ar fonenn-mañ fgant ar yezhoù-se a-hed ar wezh. E [[familh-yezhoù]] all, da skouer ar [[yezhoù keltiek|c'hentkeltieg]] hag ar [[euskareg|c'henteuskareg]] e vanke ar fonenn [p] daosut ha ma raent gant ar fonenn [b] ivez hervez an enklaskoù bet kaset da-benn war an dachenn-se..
{{IPA|[p]}} is missing from about 10% of languages that have a {{IPA|[b]}}. (See [[voiced velar plosive]] for another such gap.) This is an [[areal feature (linguistics)|areal feature]] of the "circum-Saharan zone" (Africa north of the equator, including the [[Arabian peninsula]]). It is not known how old this areal feature is, and whether it might be a recent phenomenon due to Arabic as a prestige language (Arabic lost its {{IPA|/p/}} in prehistoric times), or whether Arabic was itself affected by a more ancient areal pattern. It is found in other areas as well; for example, in Europe, [[Proto-Celtic language|Proto-Celtic]] and [[Basque language|Old Basque]] are both reconstructed as having {{IPA|[b]}} but no {{IPA|[p]}}.
 
E [[yezhadur]] ar [[brezhoneg]] emañ liammet ar [[fonem]]-mañ ouzh ar e fonem divouezh par [b] hag ouzh ar fonem [[kensonenn dre daravat|dre daravat]] mouezhiet dre ar [[kemmadur (yezhoniezh)|c'hemmadurioù]] dre [[Blotadur (yezhoniezh)|vlotaat]] (sellit ivez ouzh ar pennad: "[[Dereziadur kensonennel]]"):